Ngày 10/9, Cục Quản lý Phát thanh và Truyền hình Quốc gia Trung Quốc đã ban hành một thông báo ngăn chặn các chương trình đào tạo thần tượng - chương trình thực tế cạnh tranh mà các ngôi sao tiềm năng đối đầu với nhau, với những người chiến thắng sẽ trở thành thần tượng mới nhất của Trung Quốc - bằng cách cấm các nền tảng truyền hình và phát trực tuyến phát sóng.
Lệnh cấm đối với các chương trình đào tạo thần tượng, chẳng hạn như Idol Producer cực kỳ nổi tiếng và Produce 101, là một phần trong động thái gần đây của chính phủ Trung Quốc nhằm xoa dịu các cộng đồng fan nhiệt thành và điều chỉnh ngành công nghiệp giải trí vốn ưa thích sự hào nhoáng và nổi tiếng.
Đây là nỗ lực nhằm mang lại sự minh bạch và trung thực cho ngành công nghiệp này. Giải trí Trung Quốc những năm gần đây đang chịu sự thao túng của các tìm kiếm trên mạng xã hội, cuộc thăm dò ý kiến của người hâm mộ hay hàng loạt bài đăng có mục đích kích động sự bất hòa giữa những người hâm mộ các thần tượng khác nhau.
Những vụ việc nổi cộm gần đây như tranh chấp giữa bộ phận người hâm mộ và việc người hâm mộ sẵn sàng chi tiền để nuông chiều thần tượng bằng những món quà xa xỉ cũng là nguyên nhân chính.
Một số ý kiến cho rằng sự hỗn loạn trong ngành công nghiệp người hâm mộ là không thể tránh khỏi trong thời đại truyền thông mạng xã hội vì một số thần tượng trẻ ngày nay chỉ có thể toả sáng bằng cách dựa vào sự ủng hộ của đông đảo người hâm mộ.
"Không chỉ chúng tôi thực hiện các đợt quảng bá, mọi câu lạc bộ người hâm mộ đều vậy. Chúng tôi có những công việc khác nhau trong câu lạc bộ người hâm mộ. Một số người phụ trách quyên góp tiền để mua quà vào những dịp đặc biệt của thần tượng. Một số người khác, bao gồm cả tôi, làm công khai làm việc, đăng nội dung về anh ấy trên Sina Weibo, Douban,... ", Jasmine Ma, một người hâm mộ thần tượng trong Idol producer nói với Global Times.
Tưởng chừng như những hoạt động thể hiện tình cảm đối với thần tượng này là điều vô hại nhưng đằng sau nó là "một chuỗi đen tối trong ngành công nghiệp giải trí bao gồm các công ty, các "câu lạc bộ người hâm mộ" và nền tảng", Zhang Yiwu, giáo sư nghiên cứu văn hóa tại Đại học Bắc Kinh, nói thêm rằng những lực lượng này có thể gây áp lực đưa mọi thứ đi quá xa.
Điều này càng nghiêm trọng khi có rất nhiều người hâm mộ chỉ ở độ tuổi 13-14 sẵn sàng chi rất nhiều tiền, mù quáng bằng mọi cách đưa thần tượng của họ lên đầu danh sách "ngôi sao" có ảnh hưởng trên mạng xã hội.
Da Qi, một cư dân mạng trên Weibo chia sẻ rằng cô ấy đã từng tham gia sâu vào các hoạt động của người hâm mộ trong quá trình phát sóng chương trình tạp kỹ Trung Quốc "Youth With You" (Thanh xuân có bạn) mùa 3. Cộng đồng người hâm mộ đã mua sữa hộp có mã QR đặc biệt để ủng hộ các thí sinh yêu thích của mình. Trong cơn vội vã tuyệt vọng để có được những mã này, người hâm mộ đã mua hàng trăm hộp sữa, nhiều hơn những gì họ có thể uống, và internet nhanh chóng tràn ngập hình ảnh những người xé hết hộp sữa này đến hộp sữa khác và đổ những thứ đó xuống các rãnh nước trên đường phố.
"Tôi đã từng mua một hộp sữa để ủng hộ thực tập sinh yêu thích của mình, nhưng tôi không biết họ sẽ đổ sữa xuống cống vì những người hâm mộ bình thường chỉ làm nhiệm vụ gây quỹ và trưởng câu lạc bộ người hâm mộ chịu trách nhiệm xử lý", Da Qi nói.
Thông báo tháng 9 không phải là biện pháp duy nhất được đưa ra để thử và hạn chế người hâm mộ mất kiểm soát. Trước đó, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc cũng đã thông báo rằng các nền tảng trực tuyến nên kiểm soát các phần mềm thường được sử dụng để ngụy tạo lượt thích và bình luận trực tuyến, đồng thời làm tăng lượng truy cập trực tuyến một cách giả tạo.
Đây không phải là lần đầu tiên chính phủ Trung Quốc vào cuộc để kiềm chế các chương trình truyền hình thực tế mang tính cạnh tranh. Trở lại năm 2006, chương trình thần tượng ca hát tiên phong của Trung Quốc "Super Girls" đã bị hủy bỏ sau khi hệ thống bình chọn của người hâm mộ được xác định là có những tác động tiêu cực như "văn hóa hâm mộ thổi phồng quá mức" và lôi kéo mọi người chi tiền ủng hộ thần tượng của họ. Chương trình được coi là rất đổi mới so với các chương trình thực tế khác vào thời điểm đó vì nó khiến người hâm mộ gần như trở thành một phần của cuộc thi.
Vì vậy, các công ty giải trí đã tập trung vào việc "đóng gói" một hình ảnh hoàn hảo cho các ngôi sao của họ, chi số tiền khổng lồ để tiếp thị thần tượng của họ trên các nền tảng mạng xã hội. Trong khi đó, một số câu lạc bộ người hâm mộ và các tài khoản quảng cáo bắt đầu cố tình đăng các chủ đề gây tranh cãi để tiếp tục đẩy cuộc tranh luận trực tuyến lên cao trào nhằm tăng sự xuất hiện của một ngôi sao trên các nền tảng trực tuyến và thu lợi nhuận.
Xu hướng "thần tượng hóa" từ Hàn Quốc và Nhật Bản cũng được coi là "đầu vào của các xu hướng văn hóa" đã được biến dạng quá mức trong quá trình bản địa hóa ở Trung Quốc. "Ngành công nghiệp thần tượng về cơ bản dựa trên nền tảng của văn hóa thần tượng. Trong quá trình bản địa hóa, các nhà đầu tư đã tham gia để tìm kiếm tài sản từ trò chơi này, nhưng việc bản địa hóa nền văn hóa đặc biệt này không bao giờ có thể chỉ dựa vào các nhà đầu tư", Shi Wenxue, nhà văn hóa, phê bình phim Trung Quốc nói./.
