Sáng 8/3, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Công ty Cổ phần hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB), dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học (Ethanol) Phú Thọ.
Phiên tòa có 12 bị cáo, trong đó có Đinh La Thăng (cựu chủ tịch HĐQT Tập đoàn dầu khí Việt Nam - PVN), Trịnh Xuân Thanh (cựu chủ tịch HĐQT Tổng công ty Cổ phần xây lắp Dầu khí - PVC) và nhiều cựu lãnh đạo, nhân viên của PVB.
Tại phiên xét xử hôm nay, tòa triệu tập nhiều người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, trong đó có ông Trịnh Xuân Giới – bố đẻ của bị cáo Trịnh Xuân Thanh. Tuy nhiên, ông Giới vắng mặt và ủy quyền cho cháu nội của mình tham gia phiên tòa. Một số người liên quan được triệu tập cũng vắng mặt, trong đó có đại diện PVN.
Cảnh sát dẫn giải bị cáo Trịnh Xuân Thanh tới phiên tòa ngày 22/1. (Ảnh: TTXVN)
Trong vụ án này, ông Giới được xác định liên quan đến quá trình Trịnh Xuân Thanh gây thiệt hại cho PVC thông qua việc mua 3.400m2 đất ở thị trấn Tam Đảo (Vĩnh Phúc).
Tại phần thủ tục, luật sư bào chữa cho bị cáo Trịnh Xuân Thanh đề nghị triệu tập ông Vũ Đức Thuận (cựu tổng giám đốc PVC), vì cho rằng người này có vai trò quan trọng trong việc xem xét hành vi của cựu chủ tịch HĐQT PVC. Tuy nhiên, HĐXX cho hay ông Thuận đang chấp hành án tại một vụ khác, hồ sơ vụ án này có đầy đủ lời khai của ông Thuận, nếu quá trình xét xử thấy cần thiết thì tòa sẽ xem xét.
Sau phần thủ tục, đại diện VKS công bố bản cáo trạng truy tố 12 bị cáo.
Theo cáo trạng, năm 2007, ông Đinh La Thăng với vai trò là Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam ký nghị quyết chấp thuận chủ trương đầu tư Nhà máy sản xuất Ethanol khu vực phía Bắc. Cuối năm 2007, Công ty CP Hoá dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) được thành lập để làm chủ đầu tư dự án, vốn điều lệ ban đầu hơn 405 tỷ đồng.
Tháng 9/2008, PVB mời sơ tuyển gói thầu TK05 "Chìa khoá trao tay" xây dựng nhà máy Ethanol Phú Thọ. Trong 6 nhà thầu gửi hồ sơ có Liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T, do Tổng Công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) thành lập, do PVC không đáp ứng đủ yêu cầu.
CECO sau đó đánh giá cả 6 nhà thầu chưa đạt 100% tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm. Trong đó, liên danh nhà thầu PVC/Alfa Laval/Delta-T chưa đạt các tiêu chí về năng lực kỹ thuật, tư vấn thiết kế, xây dựng; báo cáo tài chính năm 2006 thể hiện PVC đang thua lỗ.
Thực hiện chỉ đạo của ông Thăng về việc chỉ định thầu, PVB không tổ chức đấu giá theo kế hoạch mà chuyển sang chỉ định thầu cho liên danh của PVC. Quá trình thực hiện hợp đồng không đúng tiến độ, PVC có báo cáo thừa nhận không đủ năng lực. Tháng 3/2013, PVC đơn phương dừng thi công dự án, chưa có hạng mục nào hoàn thành.
Thực hiện dự án, PVB vay ngân hàng và Công ty tài chính Dầu khí Việt Nam hơn 750 tỷ đồng. Từ ngày triển khai dự án (tháng 9/2009) đến khi khởi tố vụ án (tháng 6/2018), PVB đã thanh toán cho PVC hơn 600 tỷ đồng, Alfa Laval hơn 230 tỷ đồng. Chủ đầu tư sử dụng hơn 1.400 tỷ đồng để thực hiện dự án.
Biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về ethanol và tình hình tài chính đang khó khăn, ông Thăng với vai trò Chủ tịch PVN, Trưởng ban chỉ đạo triển khai dự án, đã chủ trì nhiều cuộc họp, quyết liệt định hướng giao thầu cho PVC như đề nghị của Trịnh Xuân Thanh.
Trịnh Xuân Thanh biết rõ liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực thực hiện gói thầu nhưng vẫn nhận chỉ đạo từ lãnh đạo PVN để ký văn bản xin được chỉ định thầu. Cựu chủ tịch PVC này còn chủ trì cuộc họp HĐQT và ban Tổng giám đốc PVC đồng ý thực hiện gói thầu; ký công văn gửi ông Thăng xin cam kết thực hiện gói thầu.
Hành vi làm trái các quy định của Thăng, Thanh và các bị can dẫn đến thiệt hại cho PVB hơn 543 tỷ đồng. Trong quá trình điều tra, ông Thăng thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác.
Ngoài sai phạm tại dự án Ethanol Phú Thọ, bị can Thanh còn bị cáo buộc thành lập Công ty PVC Kinh Bắc cùng bị can Đỗ Văn Hồng từ năm 2009. Ông Thanh sau đó bàn với Hồng về việc mua 3.400 m2 đất tại huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc của Công ty Metrimex bằng tiền tạm ứng cho thực hiện dự án của PVC.
Trịnh Xuân Thanh chỉ đạo cán bộ dưới quyền tại PVC cho PVC Kinh Bắc tạm ứng trái quy định 25 tỷ đồng. Tuy nhiên, để hợp thức việc cho vay tạm ứng và sử dụng tiền tạm ứng trái quy định, bị can Thanh và Hồng đã làm các thủ tục chuyển 21 tỷ đồng thành tiền góp vốn điều lệ của PVC tại PVC Kinh Bắc. Điều này trái quy định của Luật Doanh nghiệp 2005, gây thiệt hại cho PVC hơn 13 tỷ đồng.
Tùng Lâm
