Trong đời sống văn hóa của người Nùng Dín có nhiều nét riêng, đa dạng và phong phú. Theo thời gian và cuộc sống hiện đại, văn hóa Nùng Dín đang dần bị mai một. Vì lẽ đó đã có những nghệ nhân và các nhà nghiên cứu dày công sưu tầm, bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp trong truyền thống văn hóa của dân tộc Nùng Dín.
Nghệ nhân ưu tú Hoàng Sín Hòa, xã Nấm Lư, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai có niềm say mê với văn hóa Nùng Dín từ khi còn nhỏ. Ông chia sẻ bố mẹ ông đều hát rất giỏi, nên ông được cảm thụ từ nhỏ và một phần cũng là gen di truyền. Sau này ông lại ghi chép bằng sổ sách, khi quên lại mở ra xem để ôn luyện, học tập, vậy nên dần dần biết hát.
Theo thời gian, những giai điệu dân ca của dân tộc đã ngấm trong con người nghệ nhân Hoàng Sín Hòa. Tâm nguyện lớn nhất của ông Hòa là làm sao có thể truyền lại tình yêu dân ca cho thế hệ con cháu. Từ trăn trở đó, ông đã thành lập Câu lạc bộ Dân ca Nùng Dín.
Người Nùng Dín cũng có Tết riêng, còn gọi là Tết Độc lập, được tổ chức vào ngày 1 tháng 7 âm lịch. Ngày lễ này liên quan đến cuộc thiên di tránh kẻ thù, tìm nơi định cư và lập bản, lập làng. Cái tên Nùng Dín cũng có ý nghĩa riêng từ đó.
Ông Nùng Chản Phìn, nguyên Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai cho biết trong thời kỳ Đại Hán, họ đuổi người Nùng và người Nùng trốn theo sông Chảy. Đến bờ sông Chảy thì người Nùng Dín chặt cây chuối để chui vào hang ẩn nấp. Sau đó, nhóm người Nùng này tự đặt tên cho mình là người Nùng Dín. Nùng Dín tức là Noong Lẩy, có nghĩa là sống sót.
Nùng Dín là một trong những nhóm ngành của dân tộc Nùng ở Lào Cai. Trong cộng đồng dân tộc Nùng có rất nhiều nét đẹp cần được bảo tồn như: dân ca, truyện cổ tích, nghề làm tranh giấy, trang phục, trò chơi, các phong tục, tín ngưỡng...
Ông Dương Tuấn Nghĩa - Trưởng phòng Quản lý Di sản, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lào Cai cho biết: "Trong những năm qua, chúng tôi đã triển khai nhiều các chương trình, như bảo tồn trang phục truyền thống, bảo tồn ẩm thực, âm nhạc, rồi dân ca, dân vũ của người Nùng, tuyên truyền, vận động các nghệ nhân, người hiểu rõ về văn hóa của dân tộc Nùng truyền dạy cho thế hệ sau".
Những giá trị văn hóa truyền thống trong cộng đồng người Nùng Dín vô cùng phong phú, đậm đà bản sắc và mang nhiều ý nghĩa, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hóa các dân tộc ở Lào Cai./.
