Đẩy nhanh mở tài khoản chi lương cho các xã thiếu nhân sự kế toán
Tại Hội nghị trực tuyến với các địa phương về phổ biến và giải đáp các vướng mắc liên quan đến lĩnh vực tài chính – ngân sách khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đối với cấp xã do Bộ Tài chính tổ chức, ông Nguyễn Minh Tân, Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách nhà nước (Bộ Tài chính) cho biết, thời gian qua, Chính phủ đã tổ chức nhiều hình thức hỗ trợ cho các địa phương, từ trực tuyến, trực tiếp cho đến "cầm tay chỉ việc" tại từng địa bàn.
Theo ông Tân, Bộ Tài chính đã trình và Chính phủ đã hỗ trợ các địa phương hơn 7.700 tỷ đồng để chi cho việc sắp xếp đơn vị hành chính, bảo đảm cơ sở vật chất cho cơ quan, đơn vị sau sắp xếp. Ngoài ra, Chính phủ còn phân bổ hơn 42.000 tỷ đồng để chi trả chính sách cho các đối tượng cán bộ nghỉ chế độ theo Nghị định số 178/2025/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP của Chính phủ.
Phần lớn đơn vị dự toán cấp xã đã mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước, chi trả kịp thời lương, phụ cấp và chi thường xuyên cho cán bộ, công chức, viên chức. Bên cạnh đó, một số địa phương đã chủ động phân cấp, ủy quyền rõ ràng trong quản lý ngân sách, đồng thời bố trí bổ sung nhân lực kế toán để đáp ứng nhu cầu vận hành bộ máy mới.
Tuy nhiên, ông Tân cho biết, quá trình triển khai vẫn còn những điểm nghẽn cần giải quyết, việc phân bổ dự toán còn chậm. Một số địa phương chưa hoàn tất điều chỉnh phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa ngân sách cấp tỉnh và cấp xã.
“Có nơi chưa giao dự toán ngân sách 2025 cho cấp xã, vẫn phải thực hiện tạm cấp. Đặc biệt, dự phòng ngân sách trung ương cho nhiệm vụ đột xuất và chính sách an sinh tại vùng sâu, vùng xa, hải đảo còn hạn chế. Về nhân lực kế toán, một số xã chưa bố trí được kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán, gây vướng mắc trong việc mở tài khoản tại Kho bạc và chi trả lương cho người lao động…”, lãnh đạo Vụ Ngân sách nhà nước cho biết.
Để khắc phục, Bộ Tài chính cùng các đơn vị liên quan đã đề ra những giải pháp cụ thể như đảm bảo ngân sách không gián đoạn: Các địa phương cần phối hợp với Kho bạc Nhà nước hướng dẫn tạm cấp, phân bổ kịp thời dự toán để chi trả lương, phụ cấp và chi thường xuyên; đẩy nhanh tiến độ mở và sử dụng tài khoản tại Kho bạc Nhà nước, hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, tăng cường giao ban để tháo gỡ vướng mắc liên quan đến chữ ký kế toán trưởng, chủ tài khoản; chủ động tham mưu cấp có thẩm quyền, giải quyết dứt điểm kinh phí, hoàn thiện vị trí kế toán trưởng và chủ tài khoản; quản lý chặt chẽ tài sản công và nguồn thu qua rà soát, kê khai tài sản, triển khai biện pháp quản lý thu từ hộ kinh doanh, đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời vào ngân sách.
Về việc mở tài khoản và chi lương, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước cho biết, sau khi Bộ Tài chính ban hành Công điện số 06/CĐ-BTC về việc tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp đối với các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính, tiến độ mở tài khoản và chi lương của cấp xã đã chuyển biến rõ rệt. Nguyên nhân chủ yếu của việc chậm mở tài khoản và chi lương là do thiếu nhân sự kế toán. Kho bạc Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp địa phương, phấn đấu xử lý dứt điểm trong thời gian ngắn nhất.
Để giải bài toán nhân lực kế toán, ông Bùi Hữu Phú, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giám sát Kế toán, kiểm toán thông tin, Bộ Tài chính đã ban hành nhiều văn bản để tháo gỡ khó khăn. Các văn bản cho phép thủ trưởng đơn vị tạm phân công một nhân sự đủ điều kiện làm phụ trách kế toán và đăng ký chữ ký giao dịch với Kho bạc.
Tại Hội nghị, đại diện các địa phương đã nêu những khó khăn, vướng mắc qua hơn 2 tháng vận hành bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp như: việc mô hình tổ chức bộ máy kế toán cấp xã ở một số đơn vị chưa thực hiện thông suốt, một số đơn vị chưa bố trí được kế toán trưởng; công tác sắp xếp, quản lý tài sản công…
Tổng hợp các kiến nghị từ thực tiễn địa phương, ông Lê Thành Quân, Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ (Bộ Tài chính) kiến nghị các địa phương cần lượng hóa số liệu rõ ràng, thiếu bao nhiêu kế toán, lộ trình khắc phục ra sao. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính dự kiến thành lập các đoàn công tác để trực tiếp xuống cơ sở tháo gỡ khó khăn, kết hợp họp trực tuyến định kỳ.
Những vấn đề thuộc thẩm quyền Bộ sẽ được giải quyết ngay, bảo đảm tiến độ. Địa phương cũng cần chủ động trong việc hoàn thiện thủ tục để mở tài khoản, bố trí nhân lực, tránh tình trạng chậm trễ làm ảnh hưởng đến chi lương và vận hành ngân sách.
Quyết liệt tháo gỡ các vướng mắc trong thời gian sớm nhất
Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh, triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp là chủ trương lớn, tác động trực tiếp đến bộ máy hành chính, ngân sách và đời sống nhân dân. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Trung ương, sự phối hợp của các bộ, ngành và quyết tâm từ địa phương, công tác triển khai đang từng bước tháo gỡ khó khăn, tạo nền tảng để ổn định ngân sách, bảo đảm hoạt động hành chính thông suốt, góp phần giữ vững ổn định chính trị – xã hội.
Bộ Tài chính sẽ tổ chức tập huấn trong tuần tới cho cán bộ đến tận cấp xã, phường về công tác đăng ký kinh doanh và các nghiệp vụ liên quan, với Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể làm đầu mối.
Đối với chính sách, chế độ cho cán bộ khi sắp xếp mô hình mới, Thứ trưởng cho biết, nguồn kinh phí đã đảm bảo. Một số trường hợp chậm chi trả sẽ được Bộ Tài chính và Bộ Nội vụ phối hợp xử lý thống nhất. Riêng chế độ, quà của Đảng và Nhà nước cho đối tượng chính sách phải hoàn tất trước ngày 15/9, Kho bạc Nhà nước chịu trách nhiệm trực tiếp nếu có trường hợp chậm chi.
