Công văn nêu rõ, trước diễn biến thị trường vàng thời gian qua, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, khẩn trương thành lập Đoàn thanh tra trong ngày 9/9/2025 tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật của các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng, chống rửa tiền, lập, sử dụng hóa đơn, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng và các vấn đề khác có liên quan.
Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong quá trình thanh tra, chuyển ngay thông tin, hồ sơ sang cơ quan Công an; báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thanh tra trong tháng 9/2025.
Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương, kiên quyết, quyết liệt có các giải pháp, biện pháp nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý nhà nước nhằm bảo đảm thị trường vàng an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, tuyệt đối không để biến động giá vàng ảnh hưởng đến sự ổn định, an toàn của thị trường tài chính, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô; định kỳ trước 11 giờ ngày thứ Sáu hàng tuần báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình về diễn biến thị trường vàng.
Bộ Công an theo thẩm quyền, trách nhiệm chỉ đạo các lực lượng chức năng chủ trì, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan liên quan thực hiện ngay các biện pháp nghiệp vụ để xử lý nghiêm minh, kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến thị trường vàng và hoạt động kinh doanh vàng, nhất là xử lý "không khoan nhượng" các hành vi buôn lậu, gian lận, trốn thuế, đầu cơ trục lợi, kinh doanh trái phép, găm hàng, thao túng thị trường vàng...
Trước đó, trong năm 2024, thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành thanh tra với 6 đơn vị kinh doanh vàng lớn trên thị trường gồm: Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), Tập đoàn Vàng bạc đá quý DOJI, Công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), Bảo Tín Minh Châu, Ngân hàng Tiên Phong (TPBank) và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank).
Theo kết luận sau thanh tra, 6 doanh nghiệp về cơ bản được Ngân hàng Nhà nước đánh giá chấp hành các quy định về hoạt động kinh doanh vàng, báo cáo số liệu, có nhiều chuyển biến tích cực hơn về khâu chống rửa tiền... Tuy nhiên, các đơn vị này vẫn còn những vi phạm dẫn đến cơ quan quản lý xử phạt hành chính từ 400 triệu đồng đến vài tỷ đồng.
Các vi phạm chủ yếu của những doanh nghiệp này chủ yếu là về quy định phòng chống rửa tiền như thiếu nhận diện khách hàng, báo cáo giao dịch lớn; vi phạm về chứng từ, kế toán và thuế; hoặc có dấu hiệu đưa thông tin nhầm lẫn về sản phẩm nhằm thu hút khách hàng, cạnh tranh không lành mạnh...
