Tiếp tục chương trình Phiên họp 49, chiều nay 12/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Phá sản (sửa đổi). Nhiều ý kiến đề nghị đổi tên thành Luật Phục hồi, phá sản.
Tháo điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản
Tờ trình của TAND Tối cao cho rằng, bên cạnh những mặt tích cực, kết quả tổng kết thực tiễn thi hành Luật Phá sản năm 2014 cho thấy còn nhiều điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản, nhu cầu giải quyết phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã không ít nhưng kết quả giải quyết chưa nhiều, thời gian giải quyết một vụ việc phá sản kéo dài, ảnh hưởng đến kết quả thu hút đầu tư vào Việt Nam…
Do đó, xây dựng Luật Phá sản (sửa đổi) nhằm sửa đổi, bổ sung các quy định còn vướng mắc, bất cập trong thực tiễn; tháo gỡ những điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản; tạo hành lang pháp lý thuận lợi để doanh nghiệp, hợp tác xã phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh; tuyên bố phá sản và thanh lý kịp thời những doanh nghiệp, hợp tác xã không còn khả năng phục hồi; khơi thông nguồn lực, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy phát triển nền kinh tế lành mạnh; góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam, đóng góp vào việc đưa Đất nước vững bước tiến vào “kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh”.
Một vấn đề lớn được trình xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội là về chi phí phục hồi, phá sản, tạm ứng chi phí phục hồi, phá sản. Thực tiễn giải quyết phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã cho thấy, một trong những điểm nghẽn lớn nhất dẫn tới đình trệ vụ việc là vấn đề tạm ứng chi phí phá sản, chi trả chi phí phá sản trong những trường hợp không phải nộp tạm ứng chi phí phá sản hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã không còn tiền, tài sản để nộp hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã còn tài sản nhưng không thể bán để bảo đảm chi phí phá sản.
TAND Tối cao cho biết, hiện còn có quan điểm khác nhau. Quan điểm thứ nhất cho rằng, quy định tạm ứng chi phí phá sản, nguồn chi trả chi phí phá sản trong trường hợp trên do Ngân sách Nhà nước bảo đảm. Cơ quan chủ trì soạn thảo ủng hộ quan điểm này và thể hiện vào dự thảo.
Quan điểm thứ hai cho rằng, tạm ứng chi phí phá sản, nguồn chi trả chi phí phá sản trong trường hợp trên được bảo đảm thông qua Quỹ Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ và các Quỹ khác theo quy định của pháp luật có nội dung hỗ trợ doanh nghiệp.
“Tắc đâu thông đó, khó đâu tháo đó"
Nêu ý kiến, bà Lê Thị Nga, Phó Chủ nhiệm thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đánh giá, việc sửa Luật Phá sản rất phù hợp với nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, do liên quan nhiều đến hệ thống luật về kinh doanh, tư pháp, nhất là Luật Thi hành án dân sự, bà đề nghị tiếp tục rà soát để đảm bảo tính thống nhất.
Dự thảo luật đã lược bỏ, cắt giảm trình tự thủ tục để rút ngắn thời gian, đơn giản hóa quy trình giải quyết vụ việc, phục hồi phá sản và giao cho Chính phủ, TAND Tối cao ban hành văn bản quy định chi tiết. Bà Lê Thị Nga đề nghị cần nhanh chóng quy định chi tiết và hướng dẫn đối với 11 nội dung đã được loại trong luật hiện hành.
Về lệ phí phục hồi, chi phí phục hồi phá sản và tạm ứng chi phí phục hồi phá sản, bà Lê Thị Nga tán thành với quan điểm thứ nhất như đề xuất của TAND Tối cao; nhấn mạnh việc bổ sung đánh giá tác động của việc dùng ngân sách nhà nước để chi trả trong những trường hợp này và lấy ý kiến của Chính phủ để đảm bảo tính khả thi trong thực tiễn.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cũng lưu ý, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân “chỉ đích danh” sửa đổi Luật Phá sản, rút ngắn thời gian xử lý các thủ tục pháp lý, mở rộng phạm vi áp dụng chế tài phá sản rút gọn; đẩy mạnh áp dụng thủ tục tố tụng trên nền tảng điện tử, cải cách cơ chế xử lý tài sản.
Liên quan chi phí phục hồi phá sản, bà đề nghị các cơ quan cân nhắc việc quy định sử dụng trực tiếp ngân sách nhà nước để tạm ứng chi phí phá sản vì điều này không phù hợp với quy định của luật ngân sách và sẽ tạo ra áp lực lớn cho cân đối ngân sách. Thay vào đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề xuất nghiên cứu có cơ chế thành lập quỹ hỗ trợ phục hồi và phá sản, một quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.
Cho ý kiến vào dự thảo, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá việc sửa đổi luật là yêu cầu cấp thiết hiện nay. Vấn đề quan trọng là đảm bảo không chồng chéo, không thống nhất giữa các luật khác. Phương châm là "tắc đâu thông đó, khó đâu tháo đó" để tạo điều kiện cho kinh tế xã hội của đất nước phát triển.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị đánh giá tác động việc dùng ngân sách Nhà nước để đảm bảo chi phí phá sản trong trường hợp không phải nộp tạm ứng chi phí phá sản hoặc doanh nghiệp hợp tác xã không còn tiền tài chính để nộp hoặc còn tài sản nhưng không thể bán để đảm bảo chi phí phá sản, đảm bảo đồng bộ với quy định của Luật Ngân sách nhà nước mới sửa đổi.
