Khi xung đột giữa Israel và Iran leo thang chưa từng có, cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đều không loại trừ khả năng nhắm trực tiếp vào nhà lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei - điều chưa từng xảy ra trong bốn thập kỷ căng thẳng vùng Vịnh.
Đòn tấn công trực tiếp nhằm vào Khamenei - người được ví như "xương sống quyền lực" của Cộng hòa Hồi giáo - sẽ là bước ngoặt chưa có tiền lệ, đẩy Trung Đông vào một vùng đất chưa được khám phá, với hệ lụy chính trị - quân sự khôn lường.
Sinh năm 1939 tại thành phố linh thiêng Mashhad, lãnh tụ Khamenei là một học trò trung thành của Đại giáo chủ Ruhollah Khomeini - người đã dẫn dắt cuộc Cách mạng Hồi giáo 1979 lật đổ chế độ thân phương Tây, thiết lập nên nhà nước Iran hiện nay. Sau cái chết của Đại giáo chủ Khomeini vào năm 1989, ông Khamenei được chọn kế vị, trở thành nhà lãnh đạo tối cao - vị trí quyền lực nhất tại Iran.
Ông nắm trọn quyền kiểm soát từ chính phủ, tư pháp, quân đội đến Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) và lực lượng Quds, đơn vị đặc nhiệm thực hiện các chiến dịch bí mật ngoài lãnh thổ, tài trợ và chỉ huy hàng loạt lực lượng ủy nhiệm như Hamas (Palestine), Hezbollah (Lebanon) hay Houthi (Yemen).
Trong hơn ba thập kỷ cầm quyền, lãnh tụ tối cao Khamenei theo đuổi chiến lược tránh xung đột trực tiếp nhưng mở rộng ảnh hưởng Iran qua mạng lưới "Trục kháng cự" - từ Iraq, Syria tới Lebanon. Iran trở thành cường quốc khu vực, đủ sức thách thức cả Mỹ và Israel bằng thế trận bất đối xứng.
Tuy nhiên, trật tự này đã bị phá vỡ sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel ngày 7/10/2023. Chiến dịch quân sự quy mô lớn của Israel ở Gaza, cộng với các đòn đánh vào Hezbollah và Houthis, đặt trực tiếp áp lực lên "mạng lưới quyền lực ngoài biên giới" mà Khamenei dày công vun đắp. Cao trào là các cuộc không kích dữ dội của Israel vào cơ sở hạt nhân Natanz và các tướng lĩnh cấp cao Iran, đánh trúng biểu tượng của cả năng lực hạt nhân và cấu trúc lãnh đạo quân sự nước này.
Trong lúc căng thẳng Israel-Iran leo thang từng giờ, lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã lên tiếng vào rạng sáng nay với một thông điệp cứng rắn: “Cuộc chiến bắt đầu”.
Tuyên bố được đưa ra trên mạng xã hội chính thức, chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Donald Trump mô tả Khamenei là “mục tiêu dễ dàng”, đồng thời cảnh báo rằng “sự kiên nhẫn của Mỹ đang cạn kiệt”. Trong thông điệp tiếp theo, ông nói rõ: “Iran nên đầu hàng vô điều kiện, nếu không muốn gánh chịu hậu quả vượt ngoài tưởng tượng”.
Tuyên bố qua lại giữa hai nguyên thủ được đưa ra trong bối cảnh có nhiều nguồn tin cho biết Israel đã tiến hành không kích trúng một số cơ sở hạt nhân nằm sâu dưới lòng đất của Iran, trong đó có Natanz - địa điểm được bảo vệ ở cấp độ cao nhất của Tehran.
Dù chưa bên nào chính thức xác nhận thiệt hại, nhưng động thái trả đũa có thể đã bắt đầu. Ông Khamenei - người hiếm khi trực tiếp lên tiếng trong những giờ đầu xung đột - lần này chọn cách gửi thông điệp mạnh mẽ đến cả Tel Aviv và Washington, cho thấy Tehran đã bước vào trạng thái phản công.
Trong bối cảnh đó, những phát ngôn từ Tổng thống Trump và Thủ tướng Netanyahu nhắm đến đỉnh kim tự tháp quyền lực Iran không còn là ngôn từ mang tính biểu tượng, mà đang trở thành ngụ ý chiến lược.
Một cuộc tấn công thực sự nhằm vào lãnh tụ tối cao Khamenei không chỉ gây ra hậu quả thảm khốc cho Iran, mà còn có thể thay đổi cấu trúc quyền lực khu vực, kích hoạt phản ứng mạnh mẽ từ các nhóm vũ trang do Iran hậu thuẫn và làm rung chuyển trật tự an ninh toàn cầu.
Hiện chưa rõ Iran sẽ phản ứng ở cấp độ nào. Tuy nhiên, với việc lực lượng Quds và các nhóm vũ trang thân Tehran tại Lebanon, Iraq và Yemen đều đang trong trạng thái báo động, nguy cơ chiến sự lan rộng toàn khu vực Trung Đông đang trở thành kịch bản hiện hữu, không còn là giả định.
