Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Đặng Thuần Phong, trong những lần điều chỉnh lương trước đó, đối với lương hưu đã có phần điều chỉnh và tăng nhiều lần đối với người hưởng lương hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành.
Ông Phong lý giải, CPI tăng nhiều lần cùng với mức lương của người hưởng lương hưu. Số liệu này nếu cộng lại thì lương hưu chỉ tăng 11,5%, nhưng ngang bằng với mức tăng 30% đối với cán bộ, công chức, viên chức. Nhưng do nhóm hưởng lương hưu đời sống còn khó khăn nên Ban chỉ đạo cải cách tiền lương đã cân nhắc điều chỉnh mức tăng từ 11,5% lên 15%. Chính vì thế, nếu cộng dồn các chỉ số CPI, mức lương hưu thực tế sẽ tăng hơn 30%.
Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội, điều này cho thấy tính nhân văn trong chính sách, khi ưu tiên cho người hưởng lương hưu, đặc biệt người về hưu có đời sống còn khó khăn.
Liên quan việc lần thứ 3 phải "lùi" cải cách tiền lương toàn diện theo Nghị quyết 27, ông Phong cho biết, Nghị quyết kỳ họp đã nêu rõ: "Thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW trong khu vực công theo lộ trình, từng bước, thận trọng, chắc chắn, bảo đảm tính khả thi và góp phần nâng cao đời sống người hưởng lương. Thực hiện cải cách tiền lương mới cần dựa trên việc xây dựng được vị trí việc làm và mức lương phù hợp".
Tuy nhiên, đây là cả quá trình lâu dài, trong khi việc xác định vị trí việc làm hiện vẫn chưa đồng bộ, chưa đồng nhất giữa các bộ, ngành, địa phương dù cùng lĩnh vực, hay như trong lực lượng vũ trang cũng còn nhiều vấn đề cần xác định rõ liên quan cải cách tiền lương…
"Chính vì vậy, Ban chỉ đạo cải cách tiền lương đã nhất trí trình phương án "chậm dần" để cho phép Chính phủ có thêm thời gian rà soát, tính toán thật kỹ, dưới công thức xác định vị trí việc làm dựa trên tinh giản biên chế, từ đó có cơ sở để tính hệ số lương, mức lương… cho hợp lý", ông Phong nói.
Đối với bảng lương của lực lượng vũ trang cũng có những biến động nhất định, với 3 thang bảng lương phải xác định từng chút một.
"Với những vấn đề khác, chúng ta thấy cũng khó. Vì, hiện nay đối với các đơn vị sự nghiệp công lập lực lượng rất lớn nhưng mà tự chủ toàn phần (cả chi thường xuyên và đầu tư) rất thấp. Tự chủ trong chi thường xuyên tổng cộng gom lại thì chưa được 30%, còn không tự chủ được Ngân sách nhà nước phải xử lý trên 70%. Nếu không giải quyết được bài toán vị trí việc làm ở các đơn vị sự nghiệp công lập và những cơ chế để giải quyết cũng không biết tính nguồn lực thế nào để xử lý đối với vấn đề này", ông Phong nói.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội đề nghị, thời gian tới, Chính phủ cần rà soát tổng thể để có sự thống nhất liên quan quản lý nhà nước về tiền lương, từ đó có giải pháp hiệu quả hơn. Đặc biệt, cần cân nhắc cải cách tiền lương kỹ càng dựa trên các điều kiện về nguồn lực, nhất là cho giai đoạn sau 2026 bởi hiện vẫn chưa dự báo được nguồn lực để thực hiện cải cách tiền lương cho giai đoạn này. Trên cơ sở đó, tính toán nguồn lực và các giải pháp thực thi mang lại hiệu quả.
