Các vấn đề kinh tế mở màn trận so săng
Vấn đề lạm phát, thất nghiệp và giá cả leo thang là câu hỏi mở màn được người dẫn chương trình Jake Tapper đặt ra cho hai ứng viên.
Giành quyền trả lời trước, ông Biden đã lập tức lên tiếng chỉ trích đối thủ Trump, cho rằng chính quyền ông đã phải tiếp quản một nền kinh tế “rơi tự do” từ người tiền nhiệm khiến quá trình phục hồi mất nhiều thời gian. Theo ông Biden, những vết nứt trong nền kinh tế Mỹ bắt nguồn từ “các chính sách sai lầm” của ông Trump trong thời kỳ đại dịch Covid-19, bao gồm thái độ chủ quan của cựu Tổng thống – một trong những nguyên nhân khiến dịch bệnh lây lan.
Ông Trump đã đáp trả rằng chính sách tăng thuế 10% lên các mặt hàng Trung Quốc dưới thời ông đã giúp nền kinh tế phát triển, thay vì đi xuống.
“Dưới thời tôi, nước Mỹ có nền kinh tế vĩ đại nhất thế giới…Ông Biden đã hưởng lợi sau tiếp quản nền kinh tế ấy, nhưng những chính sách sai lầm của ông ấy lại tạo nên mức lạm phát cao ngất ngưởng cho nước Mỹ”, ông Trump nói.
Tuy nhiên, theo nhiều số liệu, nền kinh tế Mỹ không “vĩ đại” như trong tuyên bố của ông Trump. Không tính thời gian đại dịch toàn cầu Covid-19, tăng trưởng kinh tế dưới thời ông Trump đạt trung bình 2,67%, theo số liệu từ Ngân hàng thế giới (WB). Con số này còn cách xa mức tăng trưởng 4% GDP dưới thời cựu Tổng thống Bill Clinton. Tính cả thời gian đại dịch, mức tăng trưởng chỉ là 1,45%.
Vấn đề phá thai và nhập cư
Trong một cuộc tranh luận chủ yếu tập trung vào kinh tế, lạm phát, nhập cư và chính sách đối ngoại, vấn đề phá thai vốn là lợi thế lớn nhất của ông Biden. Phần đông cử tri Mỹ vẫn không chấp nhận phán quyết lật ngược án lệ vụ "Roe v. Wade" và ông Trump được cho là phải chịu một trách nhiệm cho điều này vì đã bổ nhiệm 3 trong số các thẩm phán Tòa án Tối cao đã ra phán quyết ấy.
Đầu tháng này, cựu Tổng thống lại tiếp tục trở thành mục tiêu chỉ trích của dư luận vì đã công khai ủng hộ một phán quyết khác của Tòa án Tối cao nhằm ngăn chặn các tòa án cấp dưới áp đặt các hạn chế đối với thuốc phá thai mifepristone.
Tuy nhiên, trong buổi tranh luận, ông Trump lại có cơ hội chứng minh quan điểm của mình khá thuyết phục. Ông khẳng định rằng việc quản lý phá thai nên để cho các tiểu bang quyết định, tuy nhiên ủng hộ các ngoại lệ đối với hiếp dâm, loạn luân và các trường hợp tính mạng của người mẹ bị đe dọa.
Với vấn đề nhập cư, ông Trump lập luận rằng đương kim tổng thống phải chịu trách nhiệm về rắc rối do những người nhập cư không có giấy tờ gây ra kể từ khi ông nhậm chức.
"Chúng ta hiện đang sống trong thời kỳ lạc loạn. Những người nhập cư trái phép đang gây hại cho đất nước này", ông Trump nói, đồng thời nhắc đến số lượng người vượt biên cao kỷ lục dưới thời ông Biden.
Ông Biden, người đang nỗ lực giải quyết vấn đề này, chỉ có thể đáp lại rằng mọi lời nói của ông Trump đều là “dối trá”.
Xung đột bên ngoài lãnh thổ Mỹ
Hai ứng viên vốn có quan điểm khác biệt cách giải quyết hai cuộc xung đột bên ngoài lãnh thổ: cuộc chiến ở Gaza và xung đột ở Ukraine.
“Hãy để Israel tự hoàn thành công việc của họ”, ông Trump nói với đối thủ Biden, ngụ ý rằng Tổng thống đã can thiệp quá nhiều để kiềm chế chính phủ Israel trong xung đột với Hamas.
Ông Trump không khẳng định chắc chắn rằng ông có ủng hộ một nhà nước Palestine độc lập hay không, nhưng đã nhấn mạnh rằng cuộc tấn công Gaza của Hamas vào năm ngoái sẽ "không bao giờ xảy ra" nếu ông còn tại nhiệm.
Tổng thống Biden không lập tức đáp trả đối thủ Trump. Thay vào đó, ông nói về liên minh chặt chẽ giữa Mỹ và Israel, khẳng định rằng Mỹ đang "cung cấp cho Israel tất cả các loại vũ khí mà họ cần và vào lúc họ cần", đồng thời đề cập đến thỏa thuận ngừng bắn tại Trung Đông mà Mỹ đang nỗ lực xúc tiến.
Về cuộc xung đột Nga-Ukraine, ông Trump đã vẽ nên một bức tranh ảm đạm về cục diện thế giới từ khi ông Biden tiếp quản Nhà Trắng. Ông cũng một lần nữa từ chối đưa ra cam kết rõ ràng với NATO, đồng thời cho rằng những điều khoản Tổng thống Nga Putin để đưa ra nhằm chấm dứt xung đột "là không thể chấp nhận được".
Đánh giá tuyên bố của ông Trump là "trò hề", ông Biden tuyên bố sẽ tiếp tục ủng hộ Kiev, nhằm bảo vệ lãnh thổ Mỹ, cũng như củng cố quan hệ giữa nước này với các đồng minh trong khối NATO – các quốc gia có chung quan điểm đối với Ukraine.
Mặc dù vậy, bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào cuối năm nay, các cuộc xung đột bên ngoài lãnh thổ vẫn tiếp tục ảnh hưởng lớn đến nước Mỹ. Chính sách đối ngoại của ứng viên nào sẽ được triển khai trong nhiệm kỳ sắp tới sẽ được quyết định tại cuộc bầu cử tháng 11 tới, không phải tại buổi tranh luận chỉ kéo dài 90 phút.
Tình trạng sức khỏe cản đường ông Biden
Điều quan trọng nhất mà ông Biden cần làm hiện nay là giải tỏa mối lo ngại của cử tri về vấn đề tuổi tác. Tuy nhiên, có vẻ như tại cuộc tranh luận mới đây, Tổng thống Biden đã không thành công với mục tiêu này. Trong suốt thời gian tranh luận, ông hiếm khi lên tiếng để nhấn mạnh nhấn mạnh quan điểm của mình và bỏ lỡ nhiều cơ hội gây sức ép với ông Trump vì những nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020, hậu quả của việc bổ nhiệm các thẩm phán Tòa án Tối cao dẫn đến việc đảo ngược các biện pháp bảo vệ quyền phá thai,…
Tổng thống Joe Biden nhiều hơn cựu Tổng thống Donald Trump 4 tuổi, nhưng trong cuộc tranh luận kéo dài 90 phút mới đây, có vẻ như khoảng cách tuổi tác của hai người lớn hơn nhiều. Ông Biden với giọng nói khàn hơn bình thường và thường xuyên hụt hơi trong khi phát biểu, được chuẩn đoán là bị trào ngược axit dạ dày. Đài CNN cũng đưa tin, Tổng thống đã bị cảm lạnh hai ngày trước đó.
Không bỏ qua cơ hội công kích đối phương, sau thời điểm ông Biden ngừng phát biểu về vấn đề an ninh biên giới, ông Trump nói: “Tôi thực sự không biết ông ấy nói lúc cuối cùng. Tôi không nghĩ ông ấy cũng biết mình đã nói gì”.
Màn thể hiện của ông Biden sẽ khiến nhiều đảng viên Dân chủ và những người ủng hộ ông phải lo lắng, đặc biệt khi tình trạng sức khỏe của ông không đảm bảo khiến tỷ lệ ủng hộ của cử tri dành cho Tổng thống Mỹ đã giảm 6%, từ 37% xuống 31% sau buổi tranh luận.
