Lễ hội cầu ngư tại xã Cảnh Dương được tổ chức hằng năm và quy mô lớn nhất tỉnh Quảng Bình, diễn ra ở làng biển có lịch sử 380 năm hình thành và phát triển.
Từ sáng sớm, các chủ tàu thuyền, ngư dân và nhân dân cũng như du khách tập trung về đền thờ Ngư Linh Miếu và am Cầu Ngư phía trước làng biển Cảnh Dương để dâng hương, dâng lễ vật cúng tế Thần Ngư. Ngư dân quan niệm cá voi là loài cá nhiều lần trợ giúp tàu thuyền không bị chìm trong gió bão, tục thờ cúng cá voi với tấm lòng thành kính bắt nguồn từ đó.
Tại lễ cầu ngư, các bậc cao niên, ngư dân trong làng cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, mùa biển bội thu, ngư dân đánh bắt an toàn.
Ông Nguyễn Văn Cường, 60 tuổi, ở thôn Thượng Giang, xã Cảnh Dương, huyện Quảng Trạch cho biết, sau lễ cầu ngư thì ngư dân có tàu xa bờ đồng loạt ra khơi mở biển, bắt đầu vụ đánh bắt trong năm mới: “Ngày lễ hôm nay rất quan trọng, là dịp để ra quân đánh bắt đầu năm. Tất cả tàu thuyền từ đánh bắt vùng lộng đến vùng khơi đều xuất quân ra khơi đánh bắt, cầu mong trời đất, biển cả phù hộ những người dân biển làm ăn thuận lợi”.
Nghi lễ quan trọng nhất trong lễ hội cầu ngư ở Cảnh Dương là dâng hương và đọc văn tế Thần Ngư. Một vị cao niên có uy tín nhất làng được cử lên dâng hương và đọc văn tế. Bài văn tế thể hiện sự biết ơn đối với việc che chở, nâng đỡ của cá Ông và cá Bà đối với ngư dân trong những chuyến đi biển. Sau lễ dâng hương là tiết mục múa hát dân ca và biểu diễn “múa bông chèo cạn” do những ngư dân Cảnh Dương biểu diễn.
Ông Đồng Vinh Quang, Chủ tịch UBND xã Cảnh Dương, huyện Quảng Trạch cho biết, cầu ngư là lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa của người dân vùng biển, có ý nghĩa quan trọng trong việc giáo dục, bồi đắp tình yêu quê hương đất nước, tinh thần gắn kết cộng đồng.
“Đây là lễ hội thường niên tổ chức vào dịp Rằm tháng Giêng, cũng là dịp để cán bộ, nhân dân địa phương phát động lễ ra quân đánh bắt hải sản, hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch, khởi đầu 1 năm đánh bắt của ngư dân Cảnh Dương. Hàng năm trong hoạt động lễ hội cầu ngư, chúng tôi đưa vào trình diễn các tiết mục được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia như Hát ru, Hò chèo cạn để quảng bá với du khách về nét văn hóa của người dân Cảnh Dương” - ông Quang nói.
Cảnh Dương là làng biển nổi tiếng ở tỉnh Quảng Bình, có đội tàu cá hơn 600 chiếc chủ yếu đánh bắt xa bờ. Năm 2024, ngư dân xã Cảnh Dương quyết tâm hoàn thành chỉ tiêu khai thác trên 4.000 tấn hải sản. Tại lễ hội cầu ngư, các đơn vị trên địa bàn trao cờ Tổ quốc và ảnh Bác Hồ tặng ngư dân, chủ tàu để động viên tinh thần hăng hái vươn khơi bám biển sản xuất và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Theo ông Trần Quang Trung, Phó Chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, các cơ quan, đơn vị đã tuyên truyền ngư dân chấp hành nghiêm các quy định về đánh bắt IUU để phát triển bền vững nghề cá, khuyến khích ngư dân thành lập mô hình các tổ hợp tác khai thác trên biển, các tổ liên kết sản xuất nâng cao hiệu quả khai thác hải sản.
"Lễ hội cầu ngư xã Cảnh Dương là lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa của người dân làng biển, có ý nghĩa quan trọng. Lễ hội là nét sinh hoạt văn hóa cộng đồng mang tính tâm linh, tưởng nhớ ơn đức của Cá Ông, Cá Bà, cầu mong trời yên biển lặng, mưa thuận gió hòa, tôm cá được mùa, làng xã ấm no yên vui hạnh phúc. Đây là dịp tuyên truyền động viên ngư dân tích cực sản xuất, khai thác hải sản phát triển kinh tế biển”.
