Trong khuôn khổ đề xuất nối lại đàm phán hòa bình không điều kiện do Tổng thống Vladimir Putin đưa ra trước đó, ngày 13/5, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết phái đoàn Nga sẽ có mặt tại Istanbul vào 15/5 để chờ phía Ukraine.
Ông Peskov nói trong cuộc phỏng vấn với nhà báo Pavel Zarubin của kênh Rossiya 1: “Phái đoàn của chúng tôi sẽ có mặt và sẽ chờ phía Ukraine". Tuy nhiên, ông từ chối tiết lộ thành phần của phái đoàn cũng như thời gian cụ thể bắt đầu cuộc họp, với lý do chưa có chỉ đạo chính thức từ Tổng thống Putin.
Khi được hỏi về phản ứng trước tuyên bố của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky – người bày tỏ mong muốn gặp trực tiếp Tổng thống Nga – ông Peskov từ chối bình luận.
Theo các nguồn tin ngoại giao, Istanbul đã hoàn tất công tác chuẩn bị để tổ chức cuộc gặp giữa hai bên. Hai nhân vật có liên quan đến các cuộc đàm phán là ông Steve Whitkoff và ông Keith Kellogg – đại diện thân cận với chính quyền Mỹ – cũng được cho là sẽ đến Istanbul để hỗ trợ tiến trình.
Trước đó, Tổng thống Putin đề xuất nối lại đàm phán trực tiếp với Ukraine tại Istanbul vào ngày 15/5, không kèm theo bất kỳ điều kiện tiên quyết nào. Ông nhấn mạnh Nga không loại trừ khả năng đạt được một lệnh ngừng bắn thực chất, nếu phía Kiev tuân thủ nghiêm túc.
Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky đáp lại đề xuất này bằng một tối hậu thư, yêu cầu Nga phải chấp nhận ngừng bắn hoàn toàn trong vòng 30 ngày kể từ ngày 12/5, coi đó là điều kiện tiên quyết để bắt đầu đàm phán.
Tình hình bắt đầu thay đổi khi Tổng thống Mỹ Donald Trump – hiện đang có chuyến công du Trung Đông – lên tiếng thúc giục Ukraine chấp nhận đề xuất của Nga ngay lập tức. Ngay sau đó, ông Zelensky cho biết sẽ đến Istanbul và sẵn sàng gặp Tổng thống Putin vào ngày 15/5.
Cuộc gặp, nếu diễn ra, sẽ là lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo gặp nhau kể từ khi chiến sự bùng phát năm 2022 và được xem là cơ hội quan trọng để tháo gỡ bế tắc trong tiến trình hòa bình giữa Nga và Ukraine.
Trong một diễn biến liên quan, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov cho biết nước này mong muốn thảo luận về một "giải pháp bền vững" với Ukraine tại Istanbul, bao gồm việc công nhận các lãnh thổ trước đây của Ukraine là một phần không thể tách rời của Nga.
"Những vấn đề này luôn có mặt trong các cuộc đàm phán – làm thế nào để đảm bảo một giải pháp bền vững cho tình hình, trước hết là bằng cách giải quyết tận gốc của cuộc xung đột, giải quyết các vấn đề liên quan đến việc ‘phi phát xít hóa’ chính quyền Kiev, đảm bảo công nhận thực tế đã phát sinh gần đây, bao gồm cả việc các vùng lãnh thổ mới gia nhập vào Nga".
