"Giá xăng dầu ở Việt Nam có thể nói thấp nhất thế giới"
Phát biểu trong phiên thảo luận tổ tại Kỳ họp thứ 4 về tình hình KT-XH sáng 22/10, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, cả thế giới điêu đứng trong vấn đề năng lượng. Giá cao nhưng cũng không có hàng để mua.
“Giá bán lẻ xăng dầu ở Việt Nam duy trì ở ngưỡng từ 21 nghìn – 25 nghìn, cao nhất, ở thời điểm này là 23 nghìn. Giá xăng dầu của chúng ta thấp nhất trong khu vực và có thể nói thấp nhất trên thế giới, trừ Malaysia trợ cấp trong nước thì không nói, còn người nước ngoài sống ở Malaysia vẫn phải mua giá của khu vực, cao hơn bình quân giá của chúng ta” – ông Nguyễn Hồng Diên nói.
Cũng theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, do ảnh hưởng của tình hình thế giới nên biên độ giao động của giá xăng dầu rất cao, trong 10 kỳ điều hành liên tiếp (300 ngày) liên tục giảm, nhưng đến thời điểm này bắt đầu lên. “Như vậy, những DN kinh doanh xăng dầu nhập với giá cao ở kỳ trước nhưng bán giá thấp đương nhiên bị thua lỗ, chưa kể nguồn cung thế giới thiếu” – ông nói.
Đặt vấn đề tại sao có chuyện bảo đảm cung ứng xăng dầu mà lại có chuyện đứt gãy, nhiều cửa hàng đóng cửa, ông Nguyễn Hồng Diên khẳng định, về nguồn cung, Việt Nam chưa bao giờ thiếu nên dư luận cho rằng thiếu nguồn cung trong nước là hoàn toàn không chính xác. Bộ có những cơ sở, số liệu, kiểm tra, đánh giá một cách rất chi tiết.
Có khoảng 3 triệu m3 xăng dầu trong thời điểm cuối tháng 9, giữa tháng 10. Với lượng dự trữ này, ông Diên khẳng định hoàn toàn đáp ứng nguồn cung trong nước tới gần hết tháng 11 và tháng tới các doanh nghiệp tiếp tục sản xuất, nhập khẩu.
“Nguồn cung không thiếu nhưng bán ra thị trường có khó khăn. DN phải mua giá cao, nhập giá cao kỳ trước, bán trong kỳ với giá thấp thì lỗ, mà đã lỗ thì ai dám làm” – ông Diên nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rằng hàng loạt chi phí đã lỗi thời, từ lợi nhuận định mức, chi phí định mức, chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng; chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về các kho bãi…
Phải vào cuộc đồng bộ chứ không chỉ ngành Công Thương
Ông Nguyễn Hồng Diên lưu ý quản lý xăng dầu gồm 7 bộ, ngành và địa phương cùng chịu trách nhiệm quản lý và bảo đảm nguồn cung xăng dầu. Bộ Công Thương chỉ được giao làm sao đảm bảo nguồn cung xăng dầu ra thị trường, quản lý hệ thống phân phối từ DN đầu mối cho tới thương nhân phân phối.
Trong hệ thống kinh doanh xăng dầu hiện có 4 tầng nấc: DN đầu mối, thương nhân phân phối (đơn vị nhận hàng từ DN đầu mối), đại lý/tổng đại lý và cửa hàng bán lẻ.
Tổng đại lý/đại lý và cửa hàng bán lẻ có khoảng 17.000 cửa hàng, đây là hệ thống do chính quyền các tỉnh, thành phố cấp, quản lý trực tiếp.
“Trong phân phối, chúng tôi có nguồn, nhưng để phân phối được ngoài kiểm soát, điều phối DN đầu mối, thương nhân phân phối, thì cần sự vào cuộc của chính quyền địa phương quản lý, kiểm soát và xử lý hệ thống đại lý/tổng đại lý. Có như vậy mới đồng bộ” – Bộ trưởng Bộ Công Thương khẳng định.
Vậy thì làm sao chỉ xăng ra thiếu hụt xăng dầu ở phía Nam? Ông Diên khẳng định, khu vực này có lượng đáng kể xăng dầu trôi nổi, kể cả xăng dầu lậu, giả. Tháng 8 vừa qua bắt được vụ sản xuất, buôn xăng dầu lậu hàng trăm triệu lít. Có lượng xăng trôi nổi như vậy, người kinh doanh không quan tâm tới chi phí định mức, chiết khấu cũng như không quan tâm chuyện mua của ai một cách ổn định.
“Giờ siết chặt xăng dầu lậu, chỉ còn xăng dầu chính thống. Mà xăng dầu chính thống, như vừa phân tích, nguồn cung thế giới thiếu, giá biến động nên khó khăn, chiết khấu thấp. Đang kiếm được nhiều tiền, giờ ít hơn, thậm chí lỗ, thì không ai làm” – ông Diên một lần nữa nhấn mạnh, đồng thời cho rằng nguồn vốn của DN cũng bị ảnh hưởng do nhiều lý do.
Nguyên nhân nữa, DN có nhiều đầu mối nhập hàng nhưng đăng ký rồi trong thời gian dài không nhập thì DN đầu mối có quyền từ chối dù nguồn hàng không thiếu, họ ưu tiên đảm bảo trong hệ thống và cho thương nhân có hợp đồng thường xuyên.
Bên cạnh khẳng định DN nào sai sẽ cương quyết xử lý, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng cho rằng “cơn lốc” vừa qua cho thấy nhiều khiếm khuyết trong quy định nên sẽ nghiên cứu sửa đổi.
“Nếu rút giấy phép thương nhân phân phối, đồng nghĩa chặt đứt nguồn cung cửa hàng bán lẻ, đại lý. Không thể có chuyện “quýt làm cam chịu”. Sau này chúng tôi sẽ làm theo hướng anh vi phạm thì lần 1 phạt tiền, lần 2 phạt tiền cao hơn và lần 3 thu hồi giấy phép. Anh đi thì người khác sẽ đến, trăm người bán, vạn người mua” – ông Diên cho biết./.
