Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thống kê mỗi năm có khoảng một tỷ ca mắc cúm mùa, trong đó 3-5 triệu ca nặng, 290.000 đến 650.000 trường hợp tử vong.
Tại một số quốc gia, bệnh cúm thường xuất hiện vào mùa lạnh. Như Nhật Bản, số nhiễm cúm tăng vào quý 4 hàng năm, trong đó cuối năm 2024 và đầu năm 2025 ghi nhận số nhiễm cao kỷ lục. Ở Việt Nam, bệnh cúm xuất hiện quanh năm, trong đó năm 2024 ghi nhận hơn 287.000 ca mắc, 8 ca tử vong.
Vì sao tiêm vaccine cúm vẫn mắc cúm?
Tương tự các loại vaccine phòng bệnh khác, vaccine cúm không đảm bảo 100% người tiêm sẽ không nhiễm cúm. Khi tiêm vaccine cúm, bạn sẽ tạo được khả năng miễn dịch trong vòng 2-3 tuần sau khi tiêm.
Bởi theo bác sĩ Đỗ Văn Phúc, CDC Hà Nội: "Virus cúm mỗi năm thay đổi thành nhiều chủng khác nhau. Ví dụ như viêm gan B, bạn tiêm phòng xong vẫn có thể mắc bệnh. Bên cạnh đó, việc mắc bệnh hay không còn phụ thuộc vào miễn dịch của cơ thể. Những người tiêm phòng cúm hàng năm, nhất là độ tuổi trung niên, khi mắc cúm cảm nhận rõ nhất là bệnh sẽ nhẹ, giảm nguy cơ bội nhiễm sang viêm phổi", bác sĩ Phúc phân tích.
Vì vậy, theo bác sĩ Phúc, việc tiêm phòng cúm hàng năm là cần thiết. Đặc biệt là ở trẻ em và người già có khả năng miễn dịch tương đối thấp. Ngoài việc giúp ngăn ngừa bệnh cúm, chúng cũng làm giảm mức độ nghiêm trọng và nguy cơ biến chứng của bệnh.
BS Phúc cũng khuyến cáo người dân nên tiêm vaccine phòng cúm mỗi năm một lần. Tuy nhiên, để tăng cường miễn dịch, đặc biệt với những người có hệ miễn dịch không ổn định như lớn tuổi, trẻ em, người có bệnh nền... có thể tiêm chủng 6 tháng 1 lần.
"Cảm cúm có thể xảy ra vào bất cứ thời điểm nào trong năm, đặc biệt với khí hậu miền Bắc, 4 mùa đều có thể có nguy cơ mắc bệnh. Vì vậy, người dân tiêm vaccine phòng cúm vào thời điểm nào trong năm cũng tốt", bác sĩ Phúc cho hay.
Theo BSCKI Nguyễn Thị Thủy, Phó Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Hữu Nghị, vaccine cúm tạo ra kháng thể để bảo vệ người tiêm trước cúm. Tương tự một số loại vaccine phòng bệnh truyền nhiễm khác, vaccine cúm không đảm bảo 100% người tiêm sẽ không nhiễm bệnh…Bởi có một số bệnh nhân vẫn mắc cúm khi lượng kháng thể chưa đủ, hoặc tiêm thời gian quá lâu, kháng thể thấp nên dễ mắc cúm trở lại. Tuy nhiên với những người đã tiêm vaccine cúm thì các triệu chứng và nguy cơ sẽ thấp hơn so với người không tiêm.
Đối tượng nào cần phải tiêm vaccine cúm
Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi cần tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu một tháng nếu chưa từng chủng ngừa cúm - Vaccine cần tiêm nhắc lại hàng năm.
Phụ nữ nên tiêm phòng cúm trước và trong thai kỳ, tốt nhất từ tháng thứ 3 trở đi để bảo vệ sức khỏe, truyền kháng thể thụ động cho con. Người trẻ không nên chủ quan trước cúm.
Theo bác sĩ Đỗ Văn Phúc, cúm là bệnh đường hô hấp nên lây lan rất nhanh, chỉ cần không đeo khẩu trang giao tiếp với người mang virus cũng mắc bệnh.
"Ví dụ, bạn khỏi cúm vài ngày sẽ xuất hiện ho, chảy mũi, có đờm đặc... Đây là biểu hiện của viêm nhiễm. Khi tiếng ho nặng, có đờm có thể bắt đầu chuyển sang viêm phổi", bác sĩ Phúc nói.
Theo các bác sĩ, đối tượng cần phải được ưu tiên tiêm vaccine cúm là phụ nữ có thai, người cao tuổi (trên 65 tuổi), người có bệnh mạn tính, nhân viên y tế và trẻ em dưới 5 tuổi.
Người trẻ tuổi không nên chủ quan với cúm
Đồng quan điểm, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết bệnh cúm rất nguy hiểm, nhất là với những người có bệnh nền, người cao tuổi. Mắc cúm không đơn giản như nhiều người tưởng đây chỉ là "bệnh cảm cúm qua loa".
Bác sĩ Cường cũng nhấn mạnh những người trẻ tuổi cũng không nên chủ quan trước cúm. Người trẻ tuổi miễn dịch cao nên khi bị cúm cảm giác bình thường, thế nhưng điều trị không đúng cách cũng có thể biến chứng thành viêm phổi, viêm phế quản...
"Ai cũng có thể nhiễm cúm mùa nhưng tỷ lệ nhập viện, tử vong có liên quan đến cúm mùa tăng cao ở nhóm bệnh nhân cao tuổi có các bệnh lý nền mạn tính đi kèm, như tim mạch, hô hấp, đái tháo đường… Bị nhiễm cúm, khả năng nhồi máu cơ tim tăng gấp 6-10 lần, khả năng đột quỵ cũng tăng 3-10 lần, còn suy tim tăng 24% nguy cơ nhập viện", bác sĩ Cường nhấn mạnh.
Ngoài tiêm vaccine, các chuyên gia khuyến cáo người dân nên chú ý rửa tay, khử khuẩn, đeo khẩu trang, tránh tiếp xúc người bệnh, những biện pháp giống nhưng khi dịch Covid-19 hoành hành.
Khi không may bị cúm, người dân nên súc miệng, rửa mũi thường xuyên, giữ ấm cổ, xét nghiệm tại các cơ sở y tế để xác định chủng cúm để có biện pháp điều trị phù hợp, không được tự mua thuốc tràn lan.
