Chiều 15/5, tại phiên thảo luận tổ về Nghị quyết phát triển kinh tế tư nhân, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc dẫn chứng từ các quốc gia như Hàn Quốc và Nhật Bản – những nước từng có xuất phát điểm tương tự Việt Nam nhưng đã thành công nhờ tập trung vào khu vực kinh tế tư nhân. Hàn Quốc đã gây dựng được những tập đoàn hàng đầu thế giới như Samsung, Lotte hay Posco. Nhật Bản thì được biết đến với hệ thống doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển bài bản, bền vững.
Theo ông Phớc, phát triển kinh tế tư nhân là cần thiết và đúng đắn. Cần quyết sách phát triển kinh tế tư nhân cùng các thành phần kinh tế khác để tạo đột phá cho nền kinh tế.
Liên quan đến công tác thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp, Phó Thủ tướng đặt vấn đề về quy định "chỉ kiểm tra không quá một lần mỗi năm": “Liệu quy định này đã đủ chặt chưa? Nếu chỉ kiểm tra một lần mà bỏ sót những vấn đề quan trọng như an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy thì sao?”
Ông Hồ Đức Phớc nhắc lại rằng trước đây Thủ tướng đã chỉ đạo không được kiểm tra trùng lặp cùng một nội dung, nhưng nếu áp dụng quá cứng nhắc, sẽ gây khó khăn trong quản lý.
Trao đổi bên lề cuộc họp, ông Phớc đề xuất nên phân chia rõ từng lĩnh vực: với những ngành trọng yếu có thể kiểm tra định kỳ mỗi năm một lần; những lĩnh vực còn lại nên áp dụng hình thức hậu kiểm hoặc kiểm tra xác suất theo chu kỳ vài năm. Riêng những lĩnh vực liên quan đến sức khỏe, tính mạng con người hoặc có nguy cơ gian lận như an toàn thực phẩm, thuế, thương mại… cần được kiểm tra hàng năm.
Tuy nhiên, ông Phớc lưu ý rằng cần giao quyền cho Chính phủ để quy định chi tiết, đảm bảo tránh chồng chéo giữa các cơ quan thanh tra, kiểm tra.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xử lý sau kiểm tra, đặc biệt là phải xử lý nghiêm các vi phạm nghiêm trọng, kể cả truy cứu trách nhiệm hình sự nếu cần.
Về quy định miễn kiểm tra thực tế với doanh nghiệp tuân thủ đúng pháp luật, Phó Thủ tướng cho rằng quy định này thiếu tính thực tiễn. Bởi cơ quan quản lý không thể biết trước doanh nghiệp có thật sự tuân thủ hay không nếu không kiểm tra. Do đó, cần làm rõ nội dung này để triển khai hiệu quả trên thực tế.
Đối với quỹ hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa – đặc biệt là chức năng cho vay khởi nghiệp – ông Phớc bày tỏ lo ngại về tính khả thi. Theo ông, việc thiết lập một quỹ cho vay mà lại yêu cầu thu hồi vốn đầy đủ là điều rất khó, nhất là khi không có cơ chế đảm bảo tài sản hoặc tài sản thế chấp. Ngay cả ngân hàng thương mại cũng gặp khó khăn trong việc thu hồi vốn, huống hồ là một quỹ hỗ trợ.
Do vậy, ông đề xuất quỹ này nên tập trung vào các hoạt động hỗ trợ như chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, thu hút công nghệ cao, chứ không nên đặt nặng vấn đề cho vay.
“Muốn kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, Nhà nước phải đóng vai trò kiến tạo, còn khu vực tư nhân sẽ là người thực thi. Sự thành công sẽ đến khi có một môi trường pháp lý rõ ràng, minh bạch và công bằng cho tất cả”, Phó Thủ tướng khẳng định.
