Tehran sẵn sàng ký kết một thỏa thuận hạt nhân với Mỹ nếu các điều kiện nhất định được đáp ứng – đặc biệt là việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt – theo lời một cố vấn cấp cao của Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei trả lời phỏng vấn NBC News ngày 14/5 (giờ Mỹ).
Ali Shamkhani – cố vấn hàng đầu về chính trị, quân sự và hạt nhân của ông Khamenei – cho biết Iran sẽ cam kết không bao giờ chế tạo vũ khí hạt nhân, đồng ý loại bỏ toàn bộ kho dự trữ uranium làm giàu cao (có thể sử dụng cho mục đích quân sự), chỉ làm giàu uranium ở mức thấp phục vụ dân sự, đồng thời cho phép các thanh sát viên quốc tế giám sát toàn bộ quá trình. Đổi lại, Washington phải dỡ bỏ ngay toàn bộ các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Tehran.
Khi được hỏi liệu Iran có sẵn sàng ký thỏa thuận ngay nếu những điều kiện đó được đáp ứng không, ông Shamkhani trả lời: “Có".
Phát biểu của ông được xem là tuyên bố công khai rõ ràng nhất từ giới chóp bu Iran về khả năng đạt được một thỏa thuận với chính quyền ông Donald Trump – người đã rút Mỹ khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA) năm 2018.
“Tất cả vẫn còn có thể. Nếu Mỹ hành động đúng như những gì họ nói, chắc chắn chúng tôi có thể thiết lập quan hệ tốt đẹp hơn. Điều đó có thể tạo ra một tình hình khả quan hơn trong tương lai gần".
Trước đó cùng ngày, Tổng thống Trump phát tín hiệu “cành ô liu” với Iran – hàm ý thiện chí đàm phán – nhưng đồng thời cảnh báo về các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc nếu Tehran từ chối thỏa thuận. Đáp lại, ông Shamkhani bày tỏ sự thất vọng với cách tiếp cận "vừa đánh vừa đàm" này: “Ông ấy nói về cành ô liu, nhưng chúng tôi chỉ thấy hàng rào dây thép gai".
Trong khi ông Trump nhiều lần tuyên bố không thể để Iran sở hữu vũ khí hạt nhân, Tehran vẫn khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ mục đích hòa bình. Tuy nhiên, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết Iran đã làm giàu lượng uranium đủ gần ngưỡng vũ khí để có thể chế tạo tới sáu đầu đạn hạt nhân.
Các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Iran vẫn đang tiếp diễn tại Oman, với Đặc phái viên Trung Đông của ông Trump – Steve Witkoff – gọi vòng đối thoại mới nhất ở Muscat là “đầy hứa hẹn”. Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi thừa nhận các cuộc thương lượng “khó khăn nhưng hữu ích”, nhấn mạnh rằng Tehran không từ bỏ quyền làm giàu uranium, dù “có thể điều chỉnh quy mô, cấp độ hoặc khối lượng trong một thời gian để xây dựng lòng tin”.
Ông Shamkhani cũng bày tỏ lo ngại rằng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu có thể tìm cách phá hoại tiến trình thông qua các kênh hậu trường ở Washington.
Một số dấu hiệu cho thấy ông Trump đang giữ khoảng cách với ông Netanyahu. Theo nguồn tin của NBC News, hai nhà lãnh đạo ngày càng bất đồng trong cách tiếp cận các vấn đề an ninh khu vực – đặc biệt là với Iran. Trong khi Thủ tướng Israel ủng hộ hành động quân sự, ông Trump lại đang tìm kiếm cơ hội giải quyết vấn đề hạt nhân Iran thông qua đàm phán.
