Trong cuộc kháng chiến ác liệt chống lại kẻ thù chung vào những năm 60 của thế kỷ trước, để giúp cho làn sóng thông tin của Đài Phát thanh Quốc gia Lào (LNR) được phủ sóng mạnh và rộng hơn, theo quyết định của Chính phủ Việt Nam, các chuyên gia kỹ thuật của Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) đã giúp đỡ thu lại chương trình từ phía Lào để phát lại. Từ đó mối quan hệ truyền thống giữa VOV và LNR không ngừng được củng cố và phát triển, được đánh dấu bằng các Thỏa thuận hợp tác song phương trong lĩnh vực phát thanh.
Chặng đường đầu tiên khi Đài Tiếng nói của “Đất nước Lào” nay là Đài Phát thanh Quốc gia Lào (LNR) chính thức được thành lập cũng chính là thời gian thử thách hết sức vất vả khó khăn với trang bị vật chất, kỹ thuật lúc đầu của LNR chỉ có một chiếc máy ghi âm, một máy phát sóng, một máy phát điện chạy bằng dầu diesel. Chính vì vậy, cuối năm 1960, theo quyết định của Chính phủ Việt Nam, các chuyên gia kỹ thuật của Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) đã giúp đỡ thu lại chương trình từ phía Lào để phát lại.
Để duy trì huyết mạch thông tin trước sự oanh tạc ác liệt của không quân Mỹ, LNR đã phải chia làm hai nhóm vào năm 1965. Nhóm thứ nhất, chuyển sang Hà Nội - nhóm này đảm nhận việc sản xuất và phát sóng chương trình về Lào. Nhóm còn lại ở trong nước đảm nhận việc thu thập thông tin từ các mặt trận gửi sang Việt Nam.
Đến nay, quan hệ hợp tác giữa VOV và LNR không ngừng được củng cố và phát triển và được đánh dấu bằng các Thoả thuận Hợp tác song phương trong lĩnh vực phát thanh. Hàng năm, hai đài thường xuyên trao đổi đoàn cán bộ lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên và kỹ thuật viên về kinh nghiệm nghiệp vụ phát thanh cũng như băng đĩa ghi âm, bài, chương trình ca nhạc giới thiệu về đất nước, con người và những thành tựu trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, giáo dục của Việt Nam và Lào đến thính giả của hai nước.
Đánh giá về quan hệ hợp tác giữa VOV và LNR trong thời gian qua, Tổng Giám đốc Đài Phát thanh Quốc gia Lào Souvanh Vilayseng cho biết, hai bên đã thực hiện tốt các điều khoản trong Thoả thuận hợp tác; các chương trình trao đổi tin bài được phát rộng rãi trên làn sóng quốc gia; công tác đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật phát huy hiệu quả thiết thực; các chuyến thăm của lãnh đạo hai đài đã góp phần thắt chặt thêm mối quan hệ giữa hai nước.
Ông Souvanh Vilayseng nhấn mạnh: "Giai đoạn kháng chiến, những người bạn, người đồng chí VOV đã có vai trò rất lớn trong việc giúp đỡ Đài Lào từ hỗ trợ trang thiết bị kỹ thuật cho đến đào tạo nguồn nhân lực và lúc chiến tranh diễn ra ác liệt nhất, Đài chúng tôi đã phải sơ tán sang Việt Nam vì sự an toàn. Có thể khẳng định, Đài Tiếng nói Việt Nam đã luôn gắn bó và đồng hành cùng chúng tôi trong suốt những năm tháng qua. Tôi tin tưởng rằng sự hợp tác giữa hai Đài sẽ không ngừng được củng cố, tăng cường nhiều hơn nữa".
Bên cạnh đó, VOV còn thực hiện các dự án giúp LNR về trang thiết bị kỹ thuật, mở rộng vùng phủ sóng, nâng cao chất lượng sóng hay xây dựng, lắp đặt thiết bị phát thanh cho một số Đài Phát thanh Phát hình địa phương của Lào như tỉnh Luangnamtha, Luangprabang, Savannakhet và Saysomboun.
Được đưa vào sử dụng từ tháng 7/2021, đến nay Dự án đầu tư đổi mới thiết bị công nghệ tại LNR do VOV làm chủ đầu tư với trang thiết bị hiện đại đã giúp LNR đáp ứng được nhu cầu sản xuất chương trình với quy mô lớn, truyền tải các chương trình phát thanh qua website và ứng dụng cài trên điện thoại.
Phấn khởi và vui mừng khi được tiếp cận với trang thiết bị hiện đại, kỹ thuật tiên tiến vào phục vụ cho công việc, chị Vilayngan Liengseng và anh Thongdee Chanthavongsa kỹ thuật viên của LNR chia sẻ: "Tôi rất vui khi đài của chúng tôi được viện trợ hệ thống kỹ thuật mới rất hiện đại, việc cắt dựng chương trình phát thanh để phát sóng cũng thuận tiện hơn nhiều so hệ thống trước đây. Tuy nhiên, các kỹ thuật viên vẫn chưa làm quen với hệ thống mới, chưa thành thạo trong sử dụng, nhưng chúng tôi sẽ cố gắng, nỗ lực học hỏi nhiều hơn để dự án đem lại hiệu quả thiết thực nhất".
Các chuyên gia kỹ thuật của VOV rất chu đáo, nhiệt tình khi dạy và hướng dẫn chúng tôi sử dụng hệ thống mới, xử lý một số tình huống kỹ thuật hay gặp phải, giúp chúng tôi nhanh chóng làm chủ thiết bị hiện đại khi chuyển từ công nghệ Analog sang Digital.
Dự án đầu tư đổi mới thiết bị công nghệ cho LNR được VOV triển khai từ năm 2020, dự án có tổng mức đầu tư khoảng 200 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Việt Nam dành cho Chính phủ Lào. Đây là dự án lớn, mang tầm chiến lược và có chất lượng cao với quy mô bao gồm hệ thống máy phát sóng FM công suất 20KW, hệ thống ghi, biên tập, sản xuất, lưu trữ chương trình phát thanh và tổng khống chế công nghệ IP.
Thứ trưởng Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào, nguyên Tổng Giám đốc Đài Phát thanh Quốc gia Lào Phosy Keomanyvong cho biết, hệ thống mới có chất lượng âm thanh trong và rõ hơn, giúp cho công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin đến người dân được tốt hơn. Hệ thống sản xuất, lưu trữ các chương trình phát sóng được đồng bộ bằng Digital, mức độ truyền dẫn tín hiệu xa hơn. Thành công của dự án này sẽ giúp cho quan hệ hợp tác giữa LNR và VOV ngày càng tình cảm, gắn kết và bền chặt. Đài LNR sẽ phát sóng các chương trình của VOV cả tiếng Việt và Tiếng Lào phát qua các kênh của LNR điều này sẽ giúp tăng cường sự hiểu biết cho nhân dân cả hai nước chúng ta về văn hóa - xã hội, kinh tế, tài chính...
Việc thực hiện tốt các Thỏa thuận hợp tác, thường xuyên trao đổi tài liệu, tin bài, đào tạo về kỹ thuật phát thanh cũng như các chuyến thăm lẫn nhau của lãnh đạo VOV và Đài Phát thanh Quốc gia Lào không chỉ làm thắt chặt thêm mối quan hệ giữa hai đài mà còn góp phần vào củng cố, vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam – Lào./.
