Sau 3 tuần TP.HCM và các tỉnh phía Nam thực hiện giãn cách xã hội theo chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, đã làm cho các hoạt động sản xuất kinh doanh tại các nhà máy bị ngừng trệ, việc xuất nhập hàng hoá tại Cảng Cát Lái cũng giảm dẫn tới ùn tắc một số loại conatiner tại Cảng này.
Do việc giao nhận hàng hoá giảm khiến dung lượng tồn bãi Cát Lái luôn chạm mức hết công suất, đặc biệt dung lượng dành cho hàng nhập luôn chạm ngưỡng trên 100% công suất. Hiện nay, lượng hàng nhập tồn đang tăng nhanh do nhiều nhà máy phải thu hẹp sản xuất, ngừng hoạt động 14, 21 ngày do phong tỏa hoặc do không đảm bảo điều kiện "3 tại chỗ", "2 địa điểm, 1 cung đường".
Vì vậy, với đặc thù hoạt động của cảng Cát Lái từ trước đến nay phải thường xuyên hoạt động gần tối đa công suất nên nguy cơ cảng Cát Lái phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu, chờ giải phóng bớt hàng trên bãi. Điều này dẫn đến nguy cơ phải gián đoạn hoạt động là hoàn toàn có thể xảy ra như đã xảy ra tại các cảng của Mỹ, châu Âu, Trung Quốc trong các đợt dịch vừa qua.
Trao đổi với phóng viên VOV.VN, ông Nguyễn Xuân Sang- Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, chiều qua (01/8) ông đã bay vào TP.HCM, thị sát khu vực cảng Cát Lái, sáng nay (2/8) sẽ họp trực tuyến với các cảng trong hệ thống để có biện pháp xử lý đảm bảo nhất.
Để xử lý ùn tắc tại cảng Cát Lái, Cục Hàng hải Việt Nam đã thành lập Sở Chỉ huy tiền phương thuộc Chi cục Hàng hải Việt Nam tại TP.HCM để trực tiếp phối hợp với các doanh nghiệp cảng, doanh nghiệp, cá nhân có liên quan để nhanh chóng xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc phát sinh để bảo đảm duy trì hoạt động các cảng.
Ba nhóm giải pháp tăng năng lực khai thác
Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, nhằm tháo gỡ những khó khăn nêu trên, Cục Hàng hải Việt Nam đã đề xuất tới Bộ Giao thông vận tải (GTVT) 3 nhóm giải pháp tháo gỡ hàng tồn đọng tại cảng Cái Lái.
Cục Cục Hàng hải đã có văn bản đề nghị Tổng cục Hải quan và UBND TP.HCM xem xét các giải pháp tháo gỡ.
Đặc biệt, sau cuộc họp trực tuyến với Tân Cảng Sài Gòn, Cục Hàng hải Việt Nam đã thống nhất với doanh nghiệp thực hiện 3 nhóm giải pháp để giải tỏa áp lực hàng hóa tại Cát Lái.
Với nhóm giải pháp tăng năng lực giải phóng hàng ra khỏi cảng, Chi cục Hàng hải Việt Nam tại TP.HCM phối hợp với Tân Cảng Sài Gòn rà soát và làm việc cụ thể với từng chủ hàng có hàng tồn để thống nhất cùng chủ hàng tháo gỡ các vướng mắc, sớm nhận hàng.
Nâng tối đa khả năng xếp dỡ container trên bãi, điều chuyển bớt các container rỗng ra ngoài phạm vi cảng; điều chỉnh thời gian tiếp nhận container hàng xuất phù hợp...
Nhóm giải pháp thứ 2 là tăng năng lực khai thác của bãi cảng, giao cho Tân Cảng Sài Gòn chủ động điều chỉnh chất xếp container giữa các khu vực bãi container hàng nhập/xuất, điều chỉnh thời gian tiếp nhận container hàng xuất phù hợp, điều chuyển bớt các container rỗng ra ngoài phạm vi cảng để tăng khả năng tiếp nhận cho container hàng nhập, nâng tối đa khả năng xếp dỡ container trên bãi.
Với nhóm giải pháp giảm lượng hàng nhập về cảng, các bên thống nhất tạm thời ngưng chuyển container hàng nhập từ các cảng khu vực Cái Mép, cảng Tân Cảng Hiệp Phước về cảng Tân Cảng Cát Lái (chủ hàng nhận trực tiếp ở khu vực Cái Mép hoặc cảng Tân Cảng Hiệp Phước, các ICD/cảng khu vực ĐBSCL gần nhà máy, doanh nghiệp của mình).
Với các trường hợp đặc biệt, Tân Cảng Sài Gòn căn cứ năng lực tiếp nhận của cảng Cát Lái chủ động giải quyết; Làm việc với các chủ hàng, hãng tàu hạn chế số chuyến tàu hoặc giãn tiến độ nhập container hàng nhập về cảng đối với hàng nhập của các doanh nghiệp, nhà máy đang giảm quy mô và sản lượng sản xuất.
Cũng theo lãnh đạo Cục Hàng hải Việt Nam, để kịp thời giải quyết các kiến nghị của Tân Cảng Sài Gòn, đơn vị đã kiến nghị Bộ GTVT xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Tổng cục Hải quan có cơ chế cho phép Tân Cảng Sài Gòn vận chuyển container hàng nhập khẩu nói chung (trong đó có container tồn đọng trên 90 ngày) về lưu giữ, thông quan, giao cho khách hàng tại cảng Tân Cảng Hiệp Phước, các ICD: Tân Cảng Nhơn Trạch, Tân Cảng Long Bình (Đồng Nai), Tân Cảng Sóng Thần (Bình Dương).
Sẵn sàng phương án điều chuyển
Ông Sang cho biết thêm, trên cơ sở khảo sát năng lực tiếp nhận của các cảng lân cận trong khu vực như: VICT, SPCT, SP-ITC, TCIT, TCTT, CMIT, SSIT,... (năng lực xếp dỡ của các cảng trong khu vực còn khả năng tiếp nhận thêm), Cục Hàng hải Việt Nam đã giao Cảng vụ hàng hải TP.HCM xây dựng phương án điều tiết tuyến tàu cập cảng Cát Lái sang các cảng lân cận nêu trên trong trường hợp cảng Tân Cảng Cát Lái phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu.
Theo tính toán của Tân Cảng Sài Gòn, kế hoạch làm hàng của cảng Tân Cảng Cát Lái sẽ tiếp tục duy trì đến ngày 15/8/2021 (đạt mức cao nhất 97,5% hàng tồn bãi).
Kế hoạch này sẽ tiếp tục được Tổng công ty cập nhật và điều chỉnh hàng ngày, hàng tuần để giảm thiểu nguy cơ ngừng hoạt động của cảng.
Tuy nhiên, với tình hình dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp, TP.HCM và các tỉnh lân cận tăng cường thêm các giải pháp mạnh hơn nữa, nhà máy, xí nghiệp tiếp tục phải hạn chế hoặc dừng sản xuất thì sản lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng Tân Cảng Cát Lái và các cảng trong khu vực sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, các hãng tàu sẽ phải điều chỉnh lịch tàu vào các cảng của khu vực.
Để ứng phó với trường hợp nêu trên, kể cả trường hợp các cảng khu vực TP.HCM, Đồng Nai, Vũng Tàu tạm ngừng tiếp nhận tàu khi Covid-19 kéo dài, Cục Hàng hải Việt Nam đã chỉ đạo các cảng vụ trong cả nước dự liệu tình huống diễn biến phức tạp của dịch bệnh, chủ động xây dựng kế hoạch điều tiết hàng hóa trong từng khu vực cảng biển và giữa các khu vực với nhau./.
