Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Hội đồng Bầu cử quốc gia được thành lập triển khai từ năm 2015, đến nay đã trải qua 10 năm và 2 kỳ bầu cử. Việc bầu cử Đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp là sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, thể hiện quyền làm chủ của nhân dân, nhằm lựa chọn những đại biểu ưu tú đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân trong nhiệm kỳ Quốc hội và HĐND các cấp.
Trên cơ sở Chỉ thị số 46 của Bộ Chính trị về lãnh đạo cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031, so với khóa trước, lần này Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị sớm hơn 1 tháng. Đây là cơ sở cần thiết, quan trọng để Kỳ họp 9 vừa qua, Quốc hội tiến hành thành lập Hội đồng Bầu cử quốc gia; đồng thời bầu Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia, phê chuẩn danh sách các Phó Chủ tịch, các Ủy viên Hội đồng Bầu cử quốc gia.
Cũng tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua các luật: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật bầu cử Đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình chính quyền 2 cấp đã đi vào hoạt động từ 1/7.
Tại Phiên họp thứ nhất, để triển khai thực hiện nhiệm vụ, chuẩn bị cho cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 diễn ra vào ngày 15/3/2026, Hội đồng Bầu cử quốc gia sẽ thảo luận, cho ý kiến và thông qua một số tờ trình dự thảo: Nghị quyết phân công thành viên Hội đồng Bầu cử quốc gia; Quy chế làm việc của Hội đồng Bầu cử quốc gia; Nghị quyết thành lập các Tiểu ban của Hội đồng Bầu cử quốc gia; Tờ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ban hành Nghị quyết về bộ máy giúp việc Hội đồng Bầu cử quốc gia; Dự kiến chương trình các phiên họp Hội đồng Bầu cử quốc gia; Dự kiến phân công các cơ quan xây dựng và ban hành các văn bản phục vụ công tác bầu cử.
Tại phiên họp, các thành viên Hội đồng Bầu cử quốc gia đánh giá cao các cơ quan tham mưu giúp việc của Hội đồng trong thời gian ngắn đã kịp thời chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng các văn bản trình tại Phiên họp thứ nhất.
Thống nhất cao với nhiều nội dung trong các dự thảo, các thành viên chỉ rõ, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031 diễn ra trong bối cảnh lần đầu tiên các địa phương vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, do đó các văn bản hướng dẫn cần được thực hiện sớm; có kế hoạch kiểm tra, giám sát cụ thể; rà soát các thành viên tham gia để đảm bảo hiệu quả; đồng bộ các địa bàn giám sát; làm rõ vai trò của cá nhân là thành viên của Hội đồng Bầu cử quốc gia với các cơ quan chuyên môn để không bị trùng lặp với các Tiểu ban; ứng dụng VNeID vào công tác bầu cử; sớm công bố các mốc thời gian.
Ghi nhận và đồng tình những ý kiến đóng góp của các thành viên, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, sau hội nghị này, thường trực Hội đồng Bầu cử quốc gia sẽ có văn bản chính thức để gửi về các cơ quan. Kỳ bầu cử này khác với những lần trước về bộ máy chính quyền, do đó bối cảnh công tác, chỉ đạo, cũng phải cập nhật phù hợp với tình hình thực tế.
Nhấn mạnh, đây là phiên họp đầu tiên để định hướng toàn diện, xuyên suốt cho công tác tổ chức cuộc bầu cử, thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị, mọi hoạt động của Hội đồng đều phải hướng đến sự bảo đảm tuyệt đối các nguyên tắc dân chủ, kỷ cương, công khai, minh bạch và tuân thủ pháp luật trong công tác bầu cử; chuẩn bị đầy đủ nguồn nhân lực, vật lực, kinh phí và cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan liên quan.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, công tác bầu cử có phạm vi cả nước, khối lượng công việc rất lớn, thời gian ngắn, do đó phải được chuẩn bị chu đáo về mọi mặt. Bên cạnh đó, phải thiết lập cơ chế phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa Hội đồng Bầu cử quốc gia với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và các bộ, ngành, chính quyền địa phương các cấp.
"Nâng cao vai trò giám sát của Nhân dân, của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội có trách nhiệm đối với công tác bầu cử thực chất, hiệu quả. Tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền trước, trong và sau bầu cử. Các cơ quan chức năng cần chủ động đấu tranh, phản bác những thông tin xấu độc, xuyên tạc. Công tác nhân sự làm chặt chẽ, khách quan, đúng tiêu chuẩn, bảo đảm cơ cấu, tỷ lệ đại diện hợp lý" - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nói.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đồng tình với các ý kiến đề nghị cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các khâu của công tác bầu cử; nhất là ứng dụng VNeID; quan tâm chuyển đổi số để thông suốt từ Trung ương đến 34 tỉnh, thành phố và 3.321 đơn vị hành chính cấp xã.
