Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Yên vừa có kết luận điều tra bổ sung, đề nghị truy tố 8 bị can liên quan vụ vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng xảy ra tại Chi nhánh Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) tỉnh Phú Yên.
Trong số này, 7 bị can từng là cán bộ có chức quyền ở BIDV Phú Yên, gồm: Nguyễn Công, cựu giám đốc Chi nhánh Ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) tỉnh Phú Yên; Nguyễn Văn Tuyến, Nguyễn Duy Sinh (hai cựu Phó giám đốc Chi nhánh BIDV Phú Yên); Nguyễn Phú Phong (nguyên Trưởng Phòng quan hệ khách hàng); Lê Tấn Đức (cựu phó trưởng phòng quản lý rủi ro), Nguyễn Đại Hòa (cựu quyền trưởng phòng quản trị tín dụng), Võ Hồng Phong (cựu cán bộ phòng quan hệ khách hàng).
Bị can thứ 8 là Nguyễn Thành Hiếu Giám đốc Công ty Hiếu Anh có trụ sở ở huyện Bình Chánh, TP.HCM).
Trụ sở ngân hàng Thương mại cổ phần đầu tư và phát triển Việt Nam – Chi nhánh tỉnh Phú Yên, nơi xảy ra vụ án trên.
Theo hồ sơ vụ án, 8 cổ đông sáng lập ủy quyền cho ông Hồ Minh Hậu, Ủy viên HĐQT, toàn quyền chỉ đạo hoạt động Công ty CP xuất nhập khẩu nông thổ sản An Bình. Từ giữa tháng 2/2008 đến cuối tháng 12/2009, ông Hậu chỉ đạo Công ty An Bình lập thủ tục vay vốn tín dụng hơn 312 tỷ đồng tại BIDV Phú Yên.
Tài sản ông Hậu thế chấp để đảm bảo vốn vay là toàn bộ sắn lát của Công ty An Bình, cùng 11 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sau đây gọi là sổ đỏ). Trong đó, 8 sổ đỏ của Nguyễn Thành Hiếu, 3 sổ đỏ còn lại tại tỉnh Đồng Nai của ông Trần Đình Hoàng và Trần Ngọc Hưng.
Sau khi tiếp nhận 11 sổ đỏ, BIDV Phú Yên tự định giá giá trị đất đai hơn 87,76 tỷ đồng.
Cơ quan CSĐT Công an Phú Yên xác định, Hậu cùng Công ty An Bình không thực hiện được sang tên 11 sổ đỏ cho Hậu, nên không thể đăng ký giao dịch bảo đảm, không hoàn thành thủ tục thế chấp đảm bảo khoản vay tại ngân hàng là vi phạm pháp luật.
Đến tháng 12/2009, Hậu bỏ trốn. Thời điểm này, Công ty An Bình nợ BIDV Phú Yên là 62 tỷ đồng nợ gốc và gần 1,27 tỷ đồng nợ lãi.
Tuy nhiên, phía BIDV Phú Yên không có đủ căn cứ pháp lý để phát mãi giá trị tài sản là đất đai ghi nhận trong 11 sổ đỏ do Hậu cung cấp do chưa hoàn tất thủ tục sang tên, không đăng ký giao dịch đảm bảo, theo cơ quan CSĐT Công an Phú Yên là vi phạm pháp luât.
Trước tình huống đó, ông Nguyễn Công, Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng tín dụng Chi nhánh BIDV Phú Yên, đã chữa cháy bằng cách giao cho các thuộc cấp lập thủ tục thế chấp 11 sổ đỏ để vay vốn, rồi lấy một phần nguồn tiền vay để trả nợ cho Công ty An Bình.
Theo đó, Công ty Hiếu Anh do ông Nguyễn Thành Hiếu làm giám đốc thế chấp 8 sổ đỏ để vay vốn 55 tỷ đồng, Công ty CP sản xuất xây dựng - thương mại Thanh Quang do Trần Đình Hoàng làm giám đốc, thế chấp 2 sổ đỏ để vay 48 tỷ đồng và công Trần Ngọc Hưng thế chấp 1 sổ đỏ để vay 5 tỷ đồng.
Khi giải ngân cho bên vay vào ngày 2/8/2010, BIDV Phú Yên đã thu hồi một phần để trả khoản nợ vay tiền gốc 62 tỷ đồng của Công ty An Bình.
Tuy nhiên, sau đó các ông Hiếu, Hoàng, Hưng không trả được nợ vay kế tiếp, BIDV Phú Yên phát mãi giá trị tài sản là đất đai trong 2 sổ đỏ của ông Hoàng để thu nợ gốc và một phần nợ lãi, còn giá trị tài sản là đất đai trong 9 sổ đỏ của 2 ông Hiếu và Hưng do không thực hiện đúng quy định về thẩm định phương án vay vốn và giá trị tài sản đảm bảo nên khi phát mãi giá trị tài sản, BIDV Phú Yên bị thiệt hại hơn 34 tỷ đồng, trong đó có hơn 29,7 tỷ đồng do Hiếu sử dụng không đúng mục đích dẫn đến mất vốn vay.
Sau khi vào cuộc xác minh thu thập chứng cứ tài liệu có liên quan, giữa tháng 4/2017, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Yên khởi tố vụ án hình sự. Trong 3 năm (2020-2022) lần lượt khởi tố 8 bị can về tội danh nêu trên.
Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Yên xác định, BIDV giải quyết cho Công ty An Bình vay tiền trong khi tài sản thế chấp đảm bảo vốn vay là 11 sổ đỏ chưa chuyển sang tên ông Hồ Minh Hậu là người đại diện doanh nghiệp vay vốn, nên không thể đăng ký giao dịch đảm bảo là hành vi “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.
Tiếp đó, BIDV Phú Yên giải quyết cho các ông Hiếu, Hoàng, Hưng thế chấp 11 sổ đỏ để vay vốn nhằm mục đích khắc phục hậu quả từ hợp đồng tín dụng cho Công ty An Bình vay vốn không đúng quy định pháp luật nhưng không thực hiện đúng quy định về thẩm định phương án vay vốn và giá trị tài sản đảm bảo dẫn đến hậu quả thiệt hại hơn 34 tỷ đồng. Đến nay, 7 bị can từng là cán bộ chức trách ở BIDV Phú Yên đã nộp lại 10,230 tỷ đồng.
Trong quá trình điều tra vụ án, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Yên cũng đã phát hiện bị can Nguyễn Thành Hiếu có hành vi làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức, nhưng do thời hạn điều tra vụ án sắp hết nên phải tách hành vi này để tiếp tục điều tra và xử lý theo quy định pháp luật.
Trong một diễn biến có liên quan đến Hồ Minh Hậu - Ủy viên HĐQT Công ty An Bình đã bỏ trốn từ tháng 12/2009, đối tượng này đã bị Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an ra quyết định truy nã về tội danh "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" từ ngày 26/3/2013 khi đang là Giám đốc Công ty TNHH An Phúc ở TP Hồ Chí Minh.
