Phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2023 và triển khai kế hoạch năm 2024 của Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ (KH&CN) Việt Nam, Giáo sư – Viện sĩ Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam cho biết, năm 2023 là năm bản lề của kế hoạch 5 năm 2021-2025, là mốc quan trọng để đánh giá và tạo bàn đạp thuận lợi nhằm hoàn thành tốt và đạt được các chỉ tiêu kế hoạch đề ra theo Nghị quyết số 178 của Đại hội đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm KH&CN nhiệm kỳ 2020-2025.
Năm 2023, số lượng bằng sở hữu trí tuệ có sự tăng trưởng mạnh
Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức do hệ quả của đại dịch Covid-19, xung đột vũ trang trên thế giới và các biến động về kinh tế trong và ngoài nước, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã hoàn thành chỉ tiêu của năm 2023.
Năm 2023, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã công bố hơn 2.200 công trình khoa học, trong đó gần 80% tổng số công trình là các công trình công bố quốc tế. Chất lượng công trình công bố duy trì chất lượng cao đạt 79% tổng số công trình công bố quốc tế, với tỷ lệ công trình công bố quốc tế là 1,9 công trình/1 tiến sĩ/1 năm.
“Số lượng công bố trên các tạp chí khoa học thuộc các danh mục chuẩn quốc tế đã đạt ở mức cao và chất lượng bài báo cũng đã được nâng cao, tuy nhiên chúng ta cần tiếp tục tăng cường chất lượng các công bố; cần phải chú trọng hơn đến các nghiên cứu cơ bản mang nền tảng và dài hạn, giải quyết các bài toán lớn trong nghiên cứu cơ bản”, GS.VS. Châu Văn Minh nhấn mạnh.
Về nghiên cứu ứng dụng và triển khai công nghệ, năm 2023 ghi nhận số lượng bằng sở hữu trí tuệ có sự tăng trưởng mạnh. Viện được cấp 76 bằng độc quyền phát minh sáng chế và bằng độc quyền giải pháp hữu ích, tăng hơn 40% so với năm 2022, trong đó có 3 bằng độc quyền sáng chế quốc tế. Viện đã làm chủ được nhiều công nghệ tiên tiến và ứng dụng thành công vào thực tiễn các địa phương trên cả nước.
Các hoạt động khoa học công nghệ khác trong năm 2023 cũng đạt kết quả tốt như vận hành hoạt động ổn định và hiệu quả hệ thống VNREDSat-1 trên quỹ đạo, cung cấp ảnh viễn thám góp phần tích cực vào hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ vũ trụ, phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng; Hoạt động mạng lưới trạm quan sát động đất phục vụ báo tin động đất và cảnh báo sóng thần năm 2023 cũng ghi nhận hơn 340 trận động đất có độ lớn dao động từ 2,5 đến 5,4 theo thang Mô men trên lãnh thổ và vùng biển Việt Nam….
Phát triển Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam ngang tầm các nước tiên tiến
Theo GS.VS. Châu Văn Minh cho biết, năm 2024, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam sẽ tiếp tục xây dựng các đề án quan trọng do Trung ương, Bộ Chính trị và Chính phủ giao như Đề án phát triển Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực, thế giới; Đề án nghiên cứu các khoa học cơ bản và phát triển công nghệ nền tảng của công nghệ sinh học đặc thù cho Việt Nam đáp ứng yêu cầu tình hình mới; Đề án tăng cường năng lực quốc gia về quan sát Trái Đất dự trên vệ tinh nhỏ có độ phân giải cao, siêu cao bằng công nghệ cảm biến quang học, radar, kết hợp thiết bị bay không người lái...
Đồng thời bám sát Chiến lược phát triển Viện Hàn lâm đến năm 2023 và tầm nhìn 2045 và Nghị quyết của Đại hội đại biểu Đảng bộ Viện Hàn lâm nhiệm kỳ 2020-2025.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt đánh giá Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã đạt được nhiều thành tích quan trọng trong hoạt động KH&CN. Nhiều nhiệm vụ nghiên cứu khoa học được triển khai thành công, trải rộng trên các lĩnh vực, từ khoa học cơ bản đến phát triển công nghệ và ứng dụng.
Để thực hiện Chiến lược phát triển KH&CN và đổi mới sáng tạo đến năm 2030, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt đề nghị, với vai trò và vị thế là một trung tâm KH&CN và đổi mới sáng tạo hàng đầu của đất nước, Viện tiếp tục phối hợp với Bộ KH&CN nghiên cứu, đề xuất cơ chế chính sách phục vụ triển khai hiệu quả các hoạt động nghiên cứu đổi mới sáng tạo, ứng dụng chuyển đổi số trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Đồng thời phối hợp nghiên cứu đề xuất các nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia; các nhiệm vụ tại các chương trình khoa học cơ bản đã được Thủ tướng phê duyệt theo thế mạnh của Viện, tôn trọng tính đặc thù của hoạt động nghiên cứu khoa học, chấp nhận rủi ro và có độ trễ; phối hợp triển khai các hoạt động kết nối cung cầu, hỗ trợ ứng dụng và đổi mới công nghệ để làm chủ công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung về công nghệ, chuyển giao công nghệ; xúc tiến thành lập một số doanh nghiệp khởi nguồn công nghệ (spin-off) để thương mại hóa các kết quả nghiên cứu...
Ngoài ra, Bộ KH&CN cũng mong muốn Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam tiếp tục phối hợp tổ chức triển khai kịp thời các nhiệm vụ đột xuất, đánh giá sự cố môi trường và các hiện tượng lạ, bất thường, dị thường trong tự nhiên để phục vụ cho công tác điều hành quản lý của các cơ quan nhà nước có liên quan và đáp ứng yêu cầu của lãnh đạo Đảng và Nhà nước.
