Một số địa phương như TP Long Khánh, huyện Xuân Lộc, huyện Cẩm Mỹ… có diện tích cây trồng lớn, người dân đang lo lắng bởi chưa tìm được hướng giải quyết.
Vụ điều và tiêu bấp bênh
Ông Nguyễn Duy Chọn (ngụ xã Hàng Gòn, TP Long Khánh) có vườn điều diện tích khoảng 5 sào. Thời điểm này, số lượng trái chín chưa nhiều nên ông Chọn không thuê mướn người để thu hoạch. Nguyên nhân là do năm nay thời tiết không thuận lợi, mưa trái mùa, cộng thêm cây bị sâu mối ăn nên hoa bị khô và rụng. Năng suất ước tính chỉ đạt khoảng hơn 3,5 tạ trong khi năm trước thu hoạch được 5,5 tạ.
Ông Chọn cho biết: "Giá thất thu, năm ngoái giá cả được 30.000 đồng/kg. Còn năm nay chỉ được 25.000 đồng/kg. Thời tiết mà như thế này thì thất mùa và thất giá luôn. Tất cả bà con ở đây không được vui".
Tình cảnh tương tự với những người nông dân trồng điều ở huyện Xuân Lộc, giá thu mua điều giảm trong khi nông dân vẫn phải bỏ chi phí vật tư, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật…nên khó khăn càng thêm chồng chất.
Ông Nguyễn Thanh Long – Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Xuân Trường, huyện Xuân Lộc cho biết: "Hiện tại mới có một số hộ thu hoạch lác đác vì lượng điều cũng ít. Hội Nông dân phối hợp với các ban ngành tiếp tục tuyên truyền cho bà con chủ động phòng ngừa dịch bệnh, phun xịt để giữ lại những đợt bông sau".
Không chỉ cây điều, vụ tiêu năm nay ở Đồng Nai cũng không khá khẩm hơn. Gia đình bà Nguyễn Thị Bình (xã Xuân Trường, huyện Xuân Lộc) có 2 sào tiêu, gặp thời tiết thất thường, mưa trái mùa khiến vườn tiêu bị hư hại. Năm ngoái, gia đình bà thu hoạch tiêu được gần 6 tạ nhưng năm nay sụt giảm mạnh, chỉ còn hơn 1 tạ. Vào đầu vụ, thương lái thu mua tại vườn chỉ 20.000 đồng/kg tiêu tươi.
Nhìn vườn tiêu mất mùa, bà Bình không khỏi lo lắng chia sẻ: "Bây giờ không còn một cây nào hết. Tự nhiên cây khô rồi xụi dần xuống, bây giờ sạch sẽ. Chăm sóc dữ lắm, mà cứ vàng từ từ rồi lai rai chết quá trời luôn".
Tìm giải pháp hỗ trợ nông dân
Cây điều và cây tiêu được xem là loại cây trồng chủ lực tại một số địa phương ở Đồng Nai giai đoạn từ 2010 đến 2018. Có thời điểm, tổng diện tích 2 loại cây này lên đến hàng chục nghìn ha. Thế nhưng 5 năm trở lại đây thường diễn ra việc mất mùa hoặc mất giá nên xảy ra tình trạng nông dân ồ ạt chặt bỏ cây để thay thế bằng các loại cây khác có giá trị kinh tế cao.
Ông Võ Văn Phi – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho rằng, việc quy hoạch và quản lý quy hoạch thời gian qua có bất cập. Trong đó, việc quản lý và nguồn lực thực hiện quy hoạch không được như kỳ vọng. Từ đó dẫn đến tình trạng ồ ạt trồng một loại cây nhưng lại không tiêu thụ được sản phẩm. Ngoài đầu ra, nông dân còn gặp khó khăn cả đầu vào.
Về giải pháp, ông Phi đề nghị: "Đầu vào của sản xuất hiện nay giá phân bón, thuốc bảo vệ thực vật… đều cao. Như vậy cần phải có sự liên kết giữa nhà sản xuất phân bón với người nông dân. Việc này phải thông qua các cấp Hội nông dân, nhưng doanh nghiệp có đủ điều kiện, năng lực, chất lượng tốt thì liên kết với người dân, có thể bán trả chậm".
Để phát triển bền vững, giảm thiểu tình trạng nông dân trồng điều và tiêu mất mùa, mất giá như hiện nay, ngành nông nghiệp tỉnh Đồng Nai cần có quy hoạch vùng sản xuất lớn, xây dựng chuỗi liên kết từ cung ứng nguyên liệu tới sản xuất và tiêu thụ sản phẩm./.
