Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ - tác giả "Khoảng trời, hố bom" qua đời

06/07/2023, 12:22

Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ vừa từ trần sau thời gian dài chống chọi với căn bệnh Alzheimer. Thông tin này đã được nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam xác nhận.

Theo thông tin từ nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ đã qua đời vào lúc 5h sáng nay (6/7) tại nhà riêng ở TP Hồ Chí Minh, hưởng thọ 74 tuổi. Trước đó, bà mắc căn bệnh Alzheimer trong nhiều năm, gây nhiều ảnh hưởng tới trí nhớ và hành vi.

Trên trang Facebook cá nhân, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều viết: "Từ mấy chục năm trước, tôi đã gọi chị là một Thiên thần bay xuống trần gian bởi gương mặt chị đẹp và thánh thiện, bởi tâm hồn chị trong sáng vô ngần và bởi những câu thơ của chị luôn vang lên như những khúc ca của yêu thương, dịu dàng và mang một đẹp mong manh nhưng đầy lan toả.

Hình như chị xuống thế gian này chỉ để hiển hiện một gương mặt đẹp, một tâm hồn trong sáng và để vang lên những câu thơ của yêu thương và che chở. Ngay cả những câu thơ chị viết về những mất mát trong chiến tranh cũng vang lên vẻ đẹp ấy. Trong bài thơ nổi tiếng Khoảng trời hố bom, chị viết:

"Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em

Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ

Đất nước mình nhân hậu

Có nước trời xoa dịu vết thương đau"

Lúc này, tôi mang cảm giác mọi bông hoa đang nở trong mùa hạ đều mang vẻ đẹp của gương mặt chị, của tâm hồn chị và của thơ ca chị.

Xin cúi đầu tưởng nhớ chị và xin ngước mắt nhìn phía ánh sáng nơi chị bay về".

Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ sinh năm 1949 tại huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Bà đã bắt đầu làm thơ từ năm 9 tuổi. Lên 10 tuổi, bà có tập thơ đầu tiên với khoảng 40 bài. Bà từng làm việc tại Ty văn hóa Quảng Bình, năm 1978 đến 1983 học Trường viết văn Nguyễn Du. Sau bà làm phóng viên, biên tập viên Tạp chí Sông Hương của Hội liên hiệp Văn học nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế.

Từ đầu những năm 70, thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ xuất hiện trên thi đàn Việt Nam với những biên độ cảm xúc mở rộng hơn, với nhiều tứ thơ mạnh mẽ, mang âm hưởng cuộc chiến đấu lớn lao của dân tộc. Chùm thơ "Khoảng trời hố bom", "Gặt đêm", "Đường ở Thủ đô" giành giải nhất cuộc thi thơ Báo Văn Nghệ năm 1973 do nhà thơ Xuân Diệu làm chủ khảo đã khẳng định tài năng của bà. "Khoảng trời hố bom" được đánh giá là một trong những bài thơ hay nhất viết về cuộc chiến tranh chống Mỹ, được đưa vào chương trình giảng dạy trong nhà trường. Bài thơ "Truyện cổ nước mình" của bà cũng được đưa vào sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 4.

Bà từng giành nhiều giải thưởng lớn như Giải Nhất cuộc thi thơ báo Văn Nghệ 1971-1973; Giải thưởng Văn học Hội Nhà văn Việt Nam cho tập thơ "Bài thơ không năm tháng"; Giải A thơ của Ủy ban toàn quốc các Hội LHVHNT Việt Nam năm 1999; Giải A thơ Giải thưởng văn học Nghệ thuật Cố đô (1998-2004) của UBND tỉnh và Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế.

Năm 2007, nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật với 3 tập thơ: Trái tim sinh nở (1974), Bài thơ không năm tháng (1983) và Đề tặng một giấc mơ (1988). Năm 2005, tập thơ Cốm non (Green rice) của bà được dịch ra tiếng Anh, in và phát hành tại Mỹ.

Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ từng là Ủy viên Ban chấp hành Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên – Huế, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III, Ủy viên Hội đồng thơ Hội Nhà văn Việt Nam khóa V. 

Nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ là vợ của nhà thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường. Hai ông bà sống cùng con gái lớn ở TP.HCM và đều bị bệnh nhiều năm nay. 

Lễ viếng nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ được tổ chức từ 15h chiều nay (6/7) tại nhà riêng ở quận Bình Thạnh, TP.HCM. Lễ động quan vào lúc 8h ngày 9/7. Hỏa táng tại Phúc An Viên, TP Thủ Đức, TP.HCM. 

Khoảng trời, hố bom

Chuyện kể rằng: em, cô gái mở đường
Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương
Cho đoàn xe kịp giờ ra trận
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Đánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom...

Đơn vị tôi hành quân qua con đường mòn
Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái
Một nấm mộ, nắng ngời bao sắc đá
Tình yêu thương bồi đắp cao lên...

Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em
Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ
Đất nước mình nhân hậu
Có nước trời xoa dịu vết thương đau

Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Đêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Đã hóa thành những làn mây trắng?
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Đi qua khoảng trời em
- Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực
Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?

Tên con đường là tên em gửi lại
Cái chết em xanh khoảng-trời-con-gái
Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em
 Gương mặt em, bạn bè tôi không biết
Nên mỗi người có gương mặt em riêng!

                                         Trường Sơn, 10-1972

* Bài thơ này nằm trong chùm thơ Lâm Thị Mỹ Dạ đoạt giải Nhất cuộc thi thơ của báo Văn Nghệ năm 1971-1973

Bài liên quan
Đọc tiếp

(0) Bình luận
Nổi bật VOVLIVE
Việt Nam bảo đảm quyền được chăm sóc y tế công cộng cho người dân
Theo WHO, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đã tăng 15 năm, với sự suy giảm đáng kể của các bệnh có thể phòng ngừa được bằng vaccine. Việt Nam đã mở rộng phạm vi bảo hiểm y tế, đưa đất nước tiến xa hơn trên mục tiêu hướng tới lộ trình chăm sóc sức khoẻ toàn dân.
Mới nhất