Vẫn còn 15 triệu mã số thuế chưa khớp
Từ 0h ngày 1/7, số định danh cá nhân cấp theo Luật Căn cước sẽ sử dụng thay cho mã số thuế của cá nhân là người Việt Nam. Đồng thời, số định danh cá nhân của người đại diện hộ gia đình, đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh cũng được sử dụng thay cho mã số thuế của hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đó.
Ông Nguyễn Đức Huy, Phó trưởng Ban Nghiệp vụ (Cục thuế, Bộ Tài chính), cho biết, hiện nay, cơ quan thuế đang theo dõi khoảng gần 81 triệu mã số thuế cá nhân; trong đó bao gồm cả mã số thuế của cá nhân, mã số thuế của hộ kinh doanh, mã số thuế của cá nhân kinh doanh và mã số thuế của hộ gia đình.
Cơ quan thuế các cấp đã rà soát, phối hợp với Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) tiến hành chuẩn hóa dữ liệu mã số thuế với dữ liệu căn cước công dân, đến nay đã chuẩn hóa được hơn 65 triệu mã số thuế. Khoảng 15 triệu mã số còn lại chưa có thông tin về căn cước công dân cũng như số liệu về căn cước công dân không trùng khớp, chủ yếu thuộc nhóm đối tượng là người phụ thuộc của người nộp thuế, hoặc trường hợp người nộp thuế không có thông tin về chứng minh nhân dân cũ, hoặc những người nộp thuế này không có nghĩa vụ thuế.
Sắp hết cảnh “dở khóc, dở cười” vì “bỗng dưng” có 2 mã số thuế
Là một trong số trường hợp một người có hai mã số thuế nhưng chỉ một mã đã chuẩn hóa, chị Trần Minh Trang, ở Quận Đống Đa, Hà Nội cho biết, chị đã có mã số thuế từ khi mới bắt đầu đi làm cách đây 14 năm, sau đó chị phát hiện ra mình “bỗng dưng” có thêm 1 mã số thuế mới theo số căn cước công dân. Chị gặp tình trạng “dở khóc, dở cười” bởi mã số thuế theo căn cước công dân thì khi vào etax mobile tra soát các thông tin về nghĩa vụ thuế, tất cả đều trống trơn, không có dữ liệu. Còn mã số thuế cũ trước đó mặc dù là mã số thuế chính, gắn với các khoản thu nhập của chị nhưng khi vào etax mobile để tra soát nghĩa vụ thuế lại không thể đăng nhập được do chưa được chuẩn hóa.
“Bao lâu nay tôi không thể vào để tra soát xem nghĩa vụ thuế của mình thế nào, có nợ thuế không? Trước đó, tôi đã nhiều lần thao tác hủy 1 mã số thuế trên hệ thống https://thuedientu.gdt.gov.vn/nhưng chưa thành công. Tôi đọc báo thấy thông tin từ 1/7 sẽ chỉ có 1 mã số thuế cá nhân duy nhất theo số định danh cá nhân, nhưng cũng băn khoăn không biết hệ thống sẽ tự hủy cho tôi 1 mã số thuế hay tôi phải làm thủ tục thế nào để hủy đi 1 mã, chứ như hiện tại muốn thực hiện nghĩa vụ thuế cũng không biết phải làm sao”, chị Trang chia sẻ.
Liên quan tới vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thu, Trưởng Ban Nghiệp vụ, Cục Thuế cho biết, trường hợp có hai mã số thuế, nhưng chỉ một mã đã chuẩn hóa, thì hệ thống sẽ theo dõi như hai người khác nhau (một đã chuẩn hóa, một chưa chuẩn hóa) do chưa đủ căn cứ pháp lý để xác nhận hai mã là của cùng một cá nhân. Mã số thuế đã được chuẩn hóa sẽ gắn với số định danh cá nhân, còn mã chưa chuẩn hóa vẫn được theo dõi nghĩa vụ thuế bình thường, nhưng ở trạng thái tạm gọi là “số 10” - tức chưa đồng bộ.
“Việc một người có hai mã số thuế không ảnh hưởng đến quyền lợi hay nghĩa vụ thuế của họ. Cơ quan thuế địa phương cần nắm rõ tình huống này để hướng dẫn người dân kê khai chính xác, tránh nhầm lẫn khi thực hiện thủ tục”, bà Thu cho hay.
Cũng theo đại diện Cục Thuế, thực tế, trong quá trình chuẩn hóa mã số thuế cá nhân, vẫn còn nhiều trường hợp một người có từ hai mã số thuế trở lên, nhưng chưa đủ căn cứ để xác định là của cùng một người. Nguyên nhân có thể do người nộp thuế từng khai sai ngày sinh, số giấy tờ, hoặc thiếu thông tin pháp lý cần thiết khiến dữ liệu thuế và dữ liệu dân cư quốc gia chưa trùng khớp. Cơ quan thuế không vô hiệu hóa các mã này, cũng không dừng việc ghi nhận nghĩa vụ phát sinh. Tuy nhiên, do chưa xác nhận được là trùng nhau, nên các mã này chưa thể hợp nhất dữ liệu.
“Khi hoàn tất việc xác thực, nếu xác định các mã là của cùng một người, chúng tôi sẽ hợp nhất về một mã duy nhất gắn với số định danh cá nhân. Thế nhưng hiện chưa thể đưa ra mốc thời gian cụ thể để kết thúc xử lý trạng thái 10 (trạng thái tạm thời chờ chuẩn hóa), vì tiến độ phụ thuộc vào việc chuẩn hóa thông tin gốc”, bà Thu thông tin.
Hiện Cục Thuế đang triển khai kế hoạch rà soát sâu, phối hợp với các đơn vị công nghệ thông tin để đối chiếu, xác thực thông tin giữa hệ thống thuế và cơ sở dữ liệu quốc gia. Sau khi xác nhận đầy đủ, hai mã số sẽ được hợp nhất về một, và toàn bộ lịch sử nghĩa vụ thuế sẽ được gắn với số định danh cá nhân duy nhất.
Còn đối với trường hợp một người có nhiều mã số thuế, nhưng tất cả đã được chuẩn hóa và gắn với số định danh cá nhân, bà Thu cho biết, hệ thống thuế vẫn tiếp tục theo dõi nghĩa vụ thuế tương ứng với từng mã số như trước đây. Tuy nhiên, về bản chất, toàn bộ dữ liệu đã được xác định là của một người duy nhất, thông qua số định danh cá nhân.
“Đối với các nghĩa vụ thuế mới phát sinh sau thời điểm chuẩn hóa, cơ quan thuế sẽ hướng dẫn người nộp thuế thực hiện khai và nộp theo một mã duy nhất. Việc này nhằm đảm bảo tính thống nhất, tránh phát sinh dữ liệu phân tán hoặc bất cập trong tra cứu, xác minh thông tin”, bà Thu cho biết.
Trưởng Ban Nghiệp vụ thuế khẳng định, trong quá trình chuyển đổi, người nộp thuế sẽ không bị ảnh hưởng đến quyền lợi. Nghĩa vụ thuế vẫn được cơ quan thuế theo dõi đầy đủ. Việc hợp nhất dữ liệu không làm mất đi lịch sử kê khai hay các khoản nộp trước đây, mà ngược lại, giúp cả người nộp thuế và cơ quan thuế dễ dàng truy xuất, đối chiếu và xử lý các thủ tục phát sinh một cách thuận lợi, chính xác hơn.
Cần làm gì để không bị gián đoạn giao dịch thuế?
Ông Nguyễn Đức Huy lưu ý, để việc chuyển đổi không bị gián đoạn, người nộp thuế cần kiểm tra và chuẩn hóa thông tin cá nhân, đặc biệt là ba yếu tố quan trọng: Họ và tên, ngày tháng năm sinh và số định danh cá nhân. Việc kê khai sai hoặc thiếu thông tin sẽ khiến mã số thuế bị chuyển sang trạng thái "chờ cập nhật", ảnh hưởng đến các giao dịch thuế đang thực hiện.
Trường hợp thông tin chính xác, việc chuyển đổi sẽ được thực hiện hoàn toàn tự động, không cần thủ tục bổ sung. Ngược lại, nếu thông tin không khớp, người nộp thuế cần nhanh chóng thực hiện thủ tục cập nhật theo hướng dẫn từ cơ quan thuế để đồng bộ hóa dữ liệu và sử dụng số định danh cá nhân làm mã số thuế.
Đối với những người đã được cấp mã số thuế trước ngày 1/7, nếu thông tin trùng khớp với dữ liệu dân cư, hệ thống thuế sẽ tự động hợp nhất mã số thuế cũ vào số định danh cá nhân, mà không yêu cầu thêm bất kỳ thủ tục hành chính nào. Các hóa đơn, chứng từ đã lập theo mã số cũ vẫn có giá trị pháp lý, không cần điều chỉnh lại.
Đặc biệt, những trường hợp có nhiều hơn một mã số thuế, cơ quan thuế sẽ thực hiện hợp nhất dữ liệu dựa trên số định danh cá nhân. Người nộp thuế có thể tra cứu đầy đủ nghĩa vụ thuế liên quan đến mã số cũ thông qua tài khoản định danh điện tử mức độ 2 (VNeID).
“Khi mã số thuế đã được tích hợp vào số định danh cá nhân, các hóa đơn, chứng từ, hồ sơ thuế, giấy tờ có giá trị pháp lý khác đã lập có sử dụng thông tin mã số thuế của cá nhân vẫn tiếp tục được sử dụng để thực hiện các thủ tục hành chính về thuế, chứng minh việc thực hiện nghĩa vụ thuế mà không phải điều chỉnh thông tin mã số thuế trên hóa đơn, chứng từ, hồ sơ thuế sang số định danh cá nhân”, ông Huy cho biết thêm.
