Nghị định 168 cũng giới hạn thời gian lái xe không quá 10 giờ mỗi ngày, 48 giờ mỗi tuần và không lái liên tục quá 4 giờ. Mục tiêu là đảm bảo sức khỏe cho tài xế và an toàn giao thông. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vận tải lo ngại quy định này có thể gây khó khăn, đặc biệt với các tuyến đường dài, do thiếu hụt tài xế và chi phí tăng cao.
Xung quanh vấn đề này, PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với ông Bùi Văn Quản - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP.HCM.
PV: Sau một thời gian thực hiện việc chấp hành các quy định của Nghị định 168, ông có những nhận định như thế nào đối với hoạt động của ngành vận tải và logistics?
Ông Bùi Văn Quản: Nghị định 168 là một khuôn khổ pháp lý để quản lý và vận hành an toàn giao thông. Trong một đất nước văn minh, đương nhiên hành lang pháp lý cho hoạt động của một ngành nghề là rất cần thiết.
Thứ hai, về điều kiện quy định cho ngành vận tải vận hành, tôi thấy từ khi ban hành Nghị định 168, các quy định về thời gian vận hành vận tải, đương nhiên, là cần thiết để đảm bảo văn minh. Tuy nhiên, chúng chưa thực sự phù hợp với hạ tầng giao thông của đất nước mình.
Lấy ví dụ, ở các nước khác, hạ tầng giao thông đầy đủ, trong 8 tiếng, người ta có thể di chuyển từ 700 đến 900 km. Trong khi đó, với điều kiện hạ tầng của Việt Nam, quãng đường di chuyển trong 8 tiếng chỉ đạt chưa đến 300 km. Con số 300 km này bao gồm cả đường cao tốc, quốc lộ, đường huyện, đường tỉnh, nhưng trung bình vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội, doanh nghiệp và tài xế.
Về thu nhập của ngành vận tải, để đảm bảo đời sống, tài xế cần đạt được khoảng 500 km/ngày. Nếu chỉ đạt 300 km/ngày, nghĩa là giảm đi 150 km, thì đương nhiên đời sống và thu nhập của doanh nghiệp vận tải sẽ bị ảnh hưởng, kéo theo giá thành vận chuyển bị đội lên.
Cộng với mức phạt cao, nhiều tài xế và doanh nghiệp e ngại di chuyển trên những cung đường không quen thuộc vì tiềm ẩn nhiều rủi ro. Điều này dẫn đến tình trạng giá thành tăng cao và hàng hóa bị ách tắc, thực tế đã xảy ra.
Nhiều xe container, đầu kéo của các doanh nghiệp vận tải và logistics phải tạm dừng hoạt động do không tuyển được lái xe có bằng FC.
PV: Có thể nói, ngành vận tải và logistics là xương sống của nền kinh tế. Vậy, việc chậm trễ này sẽ gây ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển nền kinh tế, thưa ông?
Ông Bùi Văn Quản: Ngành vận tải là một xương sống của nền kinh tế. Nếu sản xuất hàng hóa mà không lưu thông được hoặc chi phí lưu thông hàng hóa bị đội lên cao, thì đương nhiên sẽ làm tăng giá thành sản phẩm xuất nhập khẩu.
Nếu là thị trường nội địa, giá thành cũng sẽ tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng. Hiện nay, vấn đề tăng giá thành vận tải đã xảy ra từ lâu, và đến thời điểm này còn tăng mạnh hơn nữa.
Nguyên nhân là do những rủi ro mà tài xế phải đối mặt, bao gồm mức phạt cao và hình thức phạt nguội. Chính vì vậy, nhiều tài xế cảm thấy công việc không còn an toàn, dẫn đến tâm lý ngần ngại, tìm kiếm ngành nghề khác ổn định hơn, ít rủi ro hơn về lâu dài.
Tôi cũng rất ủng hộ hình thức phạt nguội, vì đây là cách làm văn minh nhất, không có sự tiếp xúc trực tiếp giữa con người với nhau, tránh được tiêu cực và đảm bảo tính trung thực. Tuy nhiên, chúng ta cần xem xét lại thiết bị giám sát và phương thức xử phạt để đảm bảo đúng người, đúng tội.
Thứ hai, mức phạt hiện nay quá cao so với thu nhập trung bình của tài xế. Do đó, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong tuyển dụng. Có những công ty đăng tin tuyển dụng lái xe suốt ba tháng nhưng không có ai nộp đơn, trong khi đó, không ít tài xế trong công ty lại nộp đơn xin nghỉ việc.
Đây là thực tế đã xảy ra, dẫn đến tình trạng giá thành vận tải không ngừng tăng, đồng thời hàng hóa bị ách tắc. Đây là một vấn đề rất nguy hiểm đối với nền kinh tế quốc gia.
PV: Vâng, xin cảm ơn ông.
