Cái giá phải trả của Ukraine trong chiến dịch Kursk
Cuộc đột kích của Ukraine vào khu vực Kursk của Nga tháng trước đã đưa Kiev trở lại tâm điểm chú ý. Các nhà phân tích cho biết, chiến dịch này - cuộc xâm nhập lớn đầu tiên của nước ngoài vào lãnh thổ Nga từ Thế chiến II - luôn là một canh bạc. Tuy nhiên, do lực lượng Ukraine ở Kursk đang ở thế yếu nên rủi ro của Kiev ngày càng gia tăng và khó có thể nói về các thành quả chiến lược.
Lực lượng của Ukraine đã đạt được những thành quả chiến thuật để nâng cao tinh thần chiến đấu khi họ chiếm được khoảng 1.200km vuông của Nga sau cuộc tấn công bất ngờ ngày 6/8. Chiến dịch này đã giúp khôi phục phần nào niềm tin vào khả năng tấn công của Ukraine và thay đổi những nhận định về cuộc xung đột.
Tuy nhiên, cho đến nay, Ukraine hầu như vẫn chưa đạt được thành công trong việc buộc Moscow phải chuyển hướng lực lượng đáng kể khỏi miền Đông. Nga đã tăng cường áp lực ở trong Ukraine, đặc biệt xung quanh trung tâm đường sắt quan trọng Pokrovsk.
Theo các nhà phân tích, thành công chung của cuộc đột kích vào Kursk sẽ phụ thuộc vào cái giá mà Ukraine phải trả để giữ lãnh thổ, có khả năng kéo dài nhiều tháng. Cái giá đó cũng sẽ phụ thuộc vào chiến lược mà quân đội Nga sử dụng để cố gắng đẩy lùi các lực lượng của Ukraine.
Nếu Nga tính toán một cuộc chơi dài hạn bằng cách chỉ dành nguồn lực hạn chế cho Kursk, họ có thể tiếp tục kéo căng và "nghiền nát" các lực lượng của Ukraine hơn nữa.
Ngày 11/9, Nga đã phát động một cuộc phản công ở Kursk và tuyên bố nhanh chóng giành lại 63km vuông từ các lực lượng của Ukraine ở sườn trái của khu vực mà Kiev kiểm soát, mặc dù Deepstate - một trang phân tích quân sự có liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine, cho biết, các lực lượng của Ukraine vẫn đang tiến về phía Bắc.
Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 13/9 thông báo, quân đội Nga đã "bắt đầu các hoạt động tấn công nhanh chóng" nhưng không đạt được thành quả lớn.
"Quân đội của chúng tôi đang chiến đấu và làm mọi thứ cần thiết cho các bước đi quân sự - chính trị khác", Tổng thống Zelensky cho hay tại Hội nghị Chiến lược châu Âu Yalta ở Kiev.
Ông Zelensky trước đây chỉ ra rằng Ukraine sẽ sử dụng các vùng lãnh thổ chiếm được ở Nga làm quân bài mặc cả trong bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào trong tương lai, đồng nghĩa với việc Kiev sẽ kiểm soát nó vô thời hạn.
"Ukraine đã ngừng đưa thêm quân dự bị mới. Họ bắt đầu di chuyển ít hơn và thay vào đó là đào chiến hào nhiều hơn", Financial Times cho hay.
Rob Lee - Học giả cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại nhận định, Kiev đã tạo ra một mặt trận mở rộng mà họ sẽ phải liên tục cung cấp và tăng cường lực lượng.
Theo chuyên gia này, lực lượng của Ukraine có thể sử dụng các hàng cây để đào chiến hào. Tuy nhiên, lợi thế đó biến mất vào mùa đông khi lá rụng và các vị trí của họ sẽ dễ bị phát hiện hơn.
Các lựa chọn của Ukraine trong việc luân chuyển lực lượng hoặc gửi quân tiếp viện cũng bị hạn chế. Họ vẫn trong giai đoạn đầu bổ sung binh lính sau khi thực hiện luật động viên mới vào mùa xuân - gần 1 năm sau khi Bộ Tổng tham mưu của Ukraine lần đầu tiên yêu cầu.
Các quan chức Ukraine cho biết việc huy động đang đi đúng hướng nhưng phải mất thêm 3 tháng nữa thì các binh lính được huấn luyện mới có thể tạo ra tác động trên chiến trường, người đứng đầu Ủy ban Quốc phòng của Quốc hội Ukraine Oleksandr Zavitnevych, nói với Financial Times.
Nga đẩy Ukraine vào tình thế “căng như dây đàn”
Bất chấp chiến dịch Kursk của Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin vẫn quyết định sẽ không chuyển hướng lực lượng tấn công được huấn luyện tốt nhất của mình khỏi khu vực Donetsk.
Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi thừa nhận vào đầu tháng này rằng, mục tiêu đó đã không đạt được. Tuy nhiên, ông tuyên bố, Nga đã "bị tước khả năng điều động các đơn vị của mình" và không thể đưa thêm lực lượng tới Pokrovsk.
Ban đầu, Moscow dựa vào quân đội biên giới và lính nghĩa vụ để cố gắng ngăn chặn cuộc đột kích của Ukraine trước khi tăng cường các đơn vị có năng lực hơn.
"Ngoài một vài lữ đoàn thủy quân lục chiến, chúng tôi không đưa theo bất kỳ lực lượng dự bị mới nào có năng lực đến đó. Chúng tôi đã tập hợp họ từ khắp mọi nơi", một nguồn tin thân cận với cơ quan quân sự Nga cho hay.
Ruslan Leviev, một nhà phân tích quân sự theo dõi các hoạt động di chuyển của quân đội Nga - người đứng đầu Nhóm Tình báo Xung đột cho biết: "Mặc dù Tổng thống Putin không hài lòng về tình hình ở Kursk nhưng ông ấy đã không đưa ra quyết định theo cảm tính, vì vậy chúng ta không thấy chiến lược nhanh chóng tập hợp lực lượng và đưa họ tới giành lại Kursk”.
Cho đến nay, Tổng thống Putin đã chấp nhận "cái giá chính trị rõ ràng" cho sự hiện diện của quân đội Ukraine trên lãnh thổ có chủ quyền của Nga thay vì nhanh chóng tiến hành một cuộc phản công vội vàng có khả năng dẫn đến thương vong cao cho Nga - một cách tiếp cận mà trước đây Moscow sẵn sàng thực hiện, ông Leviev cho hay.
Giới lãnh đạo Ukraine vẫn hy vọng cuối cùng Nga sẽ phải rút thêm quân khỏi mặt trận phía Đông. Một quan chức tình báo quân sự cấp cao của Ukraine cho biết, đến nay Nga đã điều động 38.000 binh lính, bao gồm các lữ đoàn tấn công được tái triển khai từ phía Nam Ukraine nhưng cuộc phản công này "vẫn chưa phải cuộc phản công quy mô lớn". Quan chức này cho biết họ cần phải điều thêm nhiều lữ đoàn tấn công dày dạn kinh nghiệm chiến đấu để đạt được nhiều lợi ích chiến thuật hơn.
Ông Zelensky nói rằng Nga sẽ cần khoảng 100.000 quân để đẩy lùi lực lượng của Ukraine. Đội ngũ của ông Leviev đã thấy những dấu hiệu cho thấy các đơn vị từ Trung đoàn Dù số 51 của Nga và Lữ đoàn Thủy quân Lục chiến 155, cũng như ít nhất 8 xe tăng, đã tham gia vào cuộc phản công. Tuy nhiên, các nhà phân tích Ukraine và phương Tây đều nhất trí rằng lực lượng mà Nga tập hợp không đủ để chiếm lại toàn bộ khu vực. Theo chuyên gia Leviev, chiến dịch này "có vẻ chỉ là một cuộc thăm dò phòng tuyến của Ukraine".
Một quan chức quốc phòng Ukraine cho biết Kiev không có kế hoạch chiếm thêm lãnh thổ ở Kursk mà thay vào đó cố thủ và bảo vệ hai bên sườn. Theo ông, chiến dịch Kursk được lên kế hoạch để đảm bảo rằng quân đội Ukraine có thể nhanh chóng rút lui nếu tình hình trở nên tồi tệ.
Ông Lee lưu ý rằng năm ngoái, Nga đã điều động quân đội chiếm lại ngôi làng Krynky ở miền Nam Ukraine sau khi ngôi làng này được quân đội Ukraine tuyên bố giải phóng.
Theo ông, nếu Moscow áp dụng cách tiếp cận “tối thiểu” hơn ở Kursk thì “nước cờ này có thể không mang lại lợi ích cho Kiev”.
