Tuy nhiên, sau nhiều năm dọn về nơi ở mới, rất nhiều hộ dân vẫn chưa được nhận Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ảnh hưởng đến cuộc sống và quyền lợi của bà con.
Gia đình chị Võ Thị Chín cùng 32 hộ dân thôn 1 và thôn 2 xã Tiên An, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam trước đây sống trong khu vực nguy cơ sạt lở, lũ quét. Năm 2009, chính quyền địa phương thực hiện chủ trương sắp xếp dân cư vùng chịu ảnh hưởng thiên tai, di dời toàn bộ các hộ dân khu vực nguy hiểm đến khu tái định cư kiên cố, an toàn tại thôn 2, xã Tiên An, huyện Tiên Phước. Gần 15 năm sống ổn định trong khu tái định cư nhưng chị Võ Thị Chín và hàng chục hộ dân vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo chị Võ Thị Chín, dù nhiều lần làm đơn kiến nghị nhưng Chính quyền địa phương vẫn chưa giải quyết: “Tôi hỏi địa chính xã thì xã bảo đem xuống huyện. Rồi phòng Tài nguyên và Môi trường huyện trả lời là trục trặc giấy tờ, còn lâu lắm, nhưng trục trặc gì thì người dân không được biết”.
Ông Võ Văn Chương ở thôn 2, xã Tiên An, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam về sống trong khu tái định cư rất bức xúc khi chờ đợi được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: “Người dân gặp khó khăn, ví dụ như vay vốn làm ăn là không có sổ, nhiều rắc rối lắm. Chúng tôi già rồi muốn chuyển nhượng đất lại cho con nhưng không có sổ đỏ thì làm sao chuyển được”.
Từ năm 2009 đến năm 2015, UBND xã Tiên An, huyện Tiên Phước bố trí 165 hộ dân về ở trong khu tái định cư trên địa bàn. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có 60 hộ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Lãnh đạo UBND xã Tiên An, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam cho biết, thời điểm bố trí tái định cư, các ngành chức năng chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục về đất đai, đến giai đoạn sau thì vướng các quy định của Luật Đất đai 2013. Theo ông Phan Hồng Phát, Chủ tịch UBND xã Tiên An, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam, nhiều trường hợp hộ dân di dời đến khu tái định cư nhưng chưa thực hiện thủ tục thu hồi giấy tờ đất tại nơi ở cũ. Ngoài ra, các thủ tục liên quan đến cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại nơi ở mới cũng chưa đầy đủ.
“Do chuyển đổi giữa Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư sang UBND huyện Tiên Phước làm chủ đầu tư, rồi Luật Đất đai 2013 thay đổi. Hiện nay, những người có trách nhiệm làm chủ đầu tư đã nghỉ hưu hết, nên rất khó khăn cho lãnh đạo về sau”, ông Phan Hồng Phát cho hay.
Hiện, nhiều khu tái định cư ở tỉnh Quảng Nam, người dân về sống tại nơi ở mới nhiều năm nay nhưng Chính quyền địa phương vẫn chưa có quyết định giao đất tổng thể và giá đất tái định cư khiến việc thực hiện thủ tục giao đất cho các hộ dân gặp vướng mắc. Ông Võ Như Toàn, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam cho biết, do các quy định của Luật Đất đai có sự điều chỉnh, thay đổi qua các thời kỳ nên việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân tại các khu tái định cư gặp nhiều trở ngại.
“Thời gian đó, di dời, không có thủ tục, giá đất không có quy định. Bây giờ, áp dụng Luật Đất đai 2013, nên phải tính toán lại theo quy định của giá đất và hồ sơ thủ tục, thành ra gây khó khăn cho bà con. Đây là vấn đề rất được quan tâm, hiện, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam đang rà soát lại 18 huyện, thị xã, thành phố để sớm báo cáo UBND tỉnh có phương án giải quyết”, ông Võ Như Toàn nói.
Vướng mắc lớn nhất trong cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân tại các khu tái định cư là việc bố trí, sắp xếp dân cư không gắn với xác lập thủ tục pháp lý về đất đai. Trong khi chờ các cấp Chính quyền rà soát và tìm hướng giải quyết, người dân tại các khu tái định cư vẫn tiếp tục chờ đợi một thời gian dài nữa mới có thể có được Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên mảnh đất của mình. Ông Lê Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam đề nghị Chính quyền địa phương tập trung tháo gỡ vướng mắc, sớm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân vùng tái định cư.
“Cũng do chúng ta cả thôi, lúc di dời tại sao không hoàn chỉnh hồ sơ thủ tục, sau đó để kéo dài từ năm này qua năm khác, làm sao người dân yên tâm được. Đây là trách nghiệm của địa phương, Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND tỉnh Quảng Nam phải có trách nhiệm tháo gỡ vấn đề này”, ông Lê Văn Dũng cho biết./.
