Mới đây, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã có cuộc họp khẩn liên quan đến ổ dịch do virus Marburg (MVD) bùng phát ở Guinea Xích đạo, Tây Phi. Đến nay, đã có 9 trường hợp tử vong được xác nhận, 16 bệnh nhân nghi nhiễm đang được cách ly liên quan tới virus Marburg.
Do tính chất dịch bệnh và các đợt bùng phát xảy ra ở vùng nông thôn nên rất ít thông tin được công bố về các trường hợp nhiễm Filovirus gây bệnh do virus Ebola và bệnh Marburg trong thai kỳ.
Bệnh do virus Marburg có nguy hiểm?
Bệnh do virus Marburg lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1967 sau khi bùng phát đồng thời ở Marburg và Frankfurt, Đức; và ở Belgrade, Serbia. Đây là một loại virus cùng họ với virus Ebola gây ra căn bệnh sốt xuất huyết hiếm gặp.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, virus Marburg là một loại virus lây truyền từ động vật sang người, cùng với 6 loại virus Ebola tạo nên họ Filovirus. Đây là loại virus ARN độc nhất về mặt di truyền của động vật thuộc họ Filovirus.
Bệnh do virus Marburg gây ra là một loại sốt xuất huyết có thể ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể và gây chảy máu. Virus Marburg lây truyền giữa người với người qua tiếp xúc gần với chất dịch cơ thể của người bị nhiễm bệnh hoặc các bề mặt, chẳng hạn như ga trải giường nhiễm virus.
Theo CDC Hoa Kỳ, tỷ lệ tử vong do bệnh Marburg dao động từ 23% - 90%. Hiện nay, chưa có một loại vaccine hay phương pháp điều trị nào có thể chữa khỏi dứt điểm bệnh chết người này. Tuy nhiên, theo WHO, việc chăm sóc hỗ trợ sớm, bù nước và điều trị triệu chứng giúp cải thiện khả năng sống sót ở bệnh nhân nhiễm virus nguy hiểm này.
Virus Marburg ảnh hưởng thế nào đến thai kỳ?
Dựa trên các trường hợp nhiễm virus thuộc họ Filovirus được báo cáo xảy ra trong thai kỳ, chưa có bằng chứng nào cho thấy phụ nữ đang mang thai dễ bị nhiễm virus Marburg hoặc virus Ebola hơn phụ nữ không mang thai, nhưng nhiễm trùng có thể nghiêm trọng hơn trong thai kỳ.
Báo cáo ban đầu về nhiễm virus Marburg xảy ra ở phụ nữ mang thai và thai nhi bắt nguồn từ đợt bùng phát xảy ra ở làng khai thác vàng Dursa và thủ phủ huyện Watsa ở DR Congo vào năm 1998-1999. Trong đợt bùng phát này, ít nhất 3 phụ nữ mang thai bị Marburg đã được báo cáo, tất cả đều đã tử vong.
Do hầu hết các đợt bùng phát dịch virus Marburg diễn ra ở vùng nông thôn nên tác động của những đợt bùng phát này trong thời kỳ mang thai vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Tuy nhiên, từ năm 1976 - 2014, tổng cộng có 109 trường hợp nhiễm virus Marburg hoặc Ebola khi mang thai đã được công bố.
Cả hai loại virus này đều liên quan đến thai chết lưu trong các báo cáo ca bệnh và các nghiên cứu mô tả nhỏ, chủ yếu ở Tây Phi. Đã có báo cáo về những phụ nữ mang thai sống sót sau virus Marburg, được xuất viện về cộng đồng, nhưng sau đó bị sảy thai tự nhiên và thai chết lưu. Tỷ lệ tử vong đối với thai nhi được sinh ra từ phụ nữ mang thai nhiễm virus Marburg cấp tính gần 100%, mặc dù các bà mẹ sống sót.
Cùng họ Filoviridae, virus Marburg cũng có thể lây nhiễm sang nhau thai và gây ra các biến chứng cho thai nhi tương tự như virus Ebola. Phần lớn các trường hợp mang thai ở bệnh nhân nhiễm virus Marburg dẫn đến sảy thai hoặc thai chết lưu và một số ít trẻ sinh ra đã chết sau vài ngày.
Nhiễm virus họ Filovirus trong thời kỳ mang thai có liên quan đến băng huyết ở mẹ, sinh non, sảy thai và tử vong ở mẹ và trẻ sơ sinh. Nhiễm trùng dọc khi mang thai có liên quan đến tình trạng sức khỏe thai nhi bị suy giảm dẫn đến các biến chứng như dị tật thai nhi, nhiễm trùng sau sinh và thậm chí thai nhi tử vong.
Các đánh giá cho thấy, ở những phụ nữ bị nhiễm bệnh khi đang mang thai, virus vẫn tồn tại trong nhau thai, nước ối và thai nhi. Với những phụ nữ bị nhiễm bệnh khi đang cho con bú, virus có thể tồn tại trong sữa mẹ.
Cần làm gì để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm ở phụ nữ mang thai?
Phụ nữ mang thai phải tránh tiếp xúc gần gũi với bệnh nhân Marburg. Nhất thiết phải đeo găng tay và trang bị bảo hộ cá nhân thích hợp khi chăm sóc người bệnh tại nhà. Nên rửa tay thường xuyên sau khi thăm người thân bị ốm trong bệnh viện, cũng như sau khi chăm sóc người bệnh tại nhà.
Phụ nữ mang thai nghi ngờ mắc Marburg nên được đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt hoặc giường cách ly được giám sát chặt chẽ, cần thường xuyên chăm sóc hỗ trợ và quản lý thai kỳ./.
