Tọa đàm nhằm lấy ý kiến của các chuyên gia phục vụ cho công tác hoạch định chính sách, xây dựng đề án, kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị Ma nhai Ngũ Hành Sơn.
Phát biểu khai mạc tọa đàm, ông Hà Vỹ, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP. Đà Nẵng khẳng định: “Trong lịch sử, Ngũ Hành Sơn là một trong những trung tâm Phật giáo lớn của Đại Việt trên bước đường Nam tiến của dân tộc với sự hình thành những ngôi quốc tự nổi tiếng: Tam Thai, Linh Ứng; đồng thời lưu dấu bước chân hành hóa của bao bậc cao tăng đạo hạnh trong nhiều thế kỷ. Do đó, sự ảnh hưởng và hình bóng của Phật giáo trong văn bia Ma nhai Ngũ Hành Sơn rất rõ nét. Mặt khác, những di sản tư liệu này đã trở thành nguồn sử liệu quý về Phật giáo ở vùng đất Quảng Nam - Đà Nẵng nói riêng và Việt Nam nói chung”.
Trình bày tham luận “Một số vấn đề về bia Ma nhai Ngũ Hành Sơn liên quan đến Phật giáo”, TS. Nguyễn Hoàng Thân, công tác tại Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng cho rằng, văn bia Ma nhai Ngũ Hành Sơn là một sử liệu xác thực, góp phần không nhỏ vào việc tìm hiểu về lịch sử hình thành và phát triển Phật giáo ở Quảng Nam – Đà Nẵng, đồng thời phản ánh những tư tưởng, triết lí, thiền kệ vốn cao thâm của đạo Phật.
Th.S Ngô Đức Chí, Viện KHXH vùng Trung bộ nhận định: “Mật độ xuất hiện của bia ký có quan hệ mật thiết với lịch sử di dân của nhiều sắc dân khác nhau, trong đó chủ yếu là di dân người Việt và người Hoa về phương Nam. Ma nhai ở Ngũ Hành Sơn – Đà Nẵng là một minh chứng rõ rệt nhất ở miền Trung. Những tác động tiêu cực và đe dọa đến chất lượng của các ma nhai cần có giải pháp bảo tồn cấp thiết”.
Nhà nghiên cứu Hồ Xuân Tịnh, Hội Di sản văn hóa Đà Nẵng đề xuất sử dụng công nghệ phủ nano để bảo vệ di sản. TS. Nguyễn Văn Tú, Phó Giám đốc Trung tâm hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám đồng tình với việc tránh để di tích tiếp xúc với nước để hạn chế hỏng hóc. Theo TS. Nguyễn Văn Tú: “Công nghệ phủ nano không phải bất kì loại đá nào cũng phù hợp, cần cân nhắc nếu muốn áp dụng công nghệ này”.
Có ý kiến cho rằng, cần phục dựng Ma nhai Ngũ Hành Sơn bằng cách điêu khắc lại các chi tiết trên di tích. Vấn đề này, PGS.TS.Bùi Chí Hoàng, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia cho rằng, vấn đề quan trọng nhất để thể hiện giá trị của di tích là phải làm sao giữ nguyên gốc. Chính vì vậy, cần tránh tác động vật lí trực tiếp lên Ma nhai Ngũ Hành Sơn. Theo PGS.TS Bùi Chí Hoàng: “Với những giá trị văn hóa của Ma nhai Ngũ Hành Sơn, chúng ta hoàn toàn có thể phát triển từ di sản tư liệu văn hóa Châu Á – Thái Bình Dương thành di sản tư liệu văn hóa thế giới. Đồng thời có thể làm hồ sơ để đưa Ma nhai Ngũ Hành Sơn thành di sản thế giới. Nhưng cần phải có tiêu chí, có sự quyết tâm chính trị của chính quyền, của người nghiên cứu, nhân dân nhằm xây dựng hồ sơ phù hợp. Nếu Ngũ Hành Sơn được công nhận di sản văn hóa thế giới sẽ có ý nghĩa rất lớn trong việc nâng tầm văn hóa và nghiên cứu của TP. Đà Nẵng”.
