
Thủ tướng Benjamin Netanyahu dự kiến sẽ triệu tập nội các an ninh trong tuần này nhằm xác định bước đi tiếp theo của Israel tại Dải Gaza, trong bối cảnh các cuộc đàm phán ngừng bắn gián tiếp với Hamas vừa thất bại. Một nguồn tin cấp cao của Israel cho biết khả năng mở rộng chiến dịch quân sự đang được cân nhắc.

Trong chuyến thăm tới Israel tuần trước, đặc phái viên Mỹ phụ trách Trung Đông Steve Witkoff cho biết ông đang phối hợp với Tel Aviv xây dựng một kế hoạch nhằm chấm dứt hoàn toàn cuộc chiến ở Gaza.
Tuy nhiên, các quan chức Israel cũng đã nêu ra một số phương án khác, bao gồm mở rộng chiến dịch quân sự ở Gaza và sáp nhập một phần vùng lãnh thổ bị tàn phá này.
Cuộc đàm phán ở Doha nhằm hướng tới một thỏa thuận do Mỹ hậu thuẫn về việc ngừng bắn trong 60 ngày, theo đó hàng viện trợ sẽ được đưa vào Gaza và một nửa số con tin mà Hamas đang giam giữ sẽ được trả tự do để đổi lấy các tù nhân Palestine đang bị giam tại Israel. Tuy nhiên đàm phán đã thất bại.
Kiểm soát toàn bộ Dải Gaza?
Sau cuộc gặp giữa ông Netanyahu và ông Witkoff ngày 31/7, một quan chức cấp cao Israel cho biết “sự đồng thuận đang hình thành giữa Washington và Israel” về việc cần chuyển từ một thỏa thuận ngừng bắn sang một giải pháp toàn diện, trong đó bao gồm việc “trả tự do toàn bộ con tin, giải giáp Hamas và phi quân sự hóa Dải Gaza” – những điều kiện then chốt của Israel để chấm dứt xung đột.
Một nguồn tin Israel tiết lộ với Reuters rằng chuyến thăm của ông Witkoff là một bước ngoặt quan trọng. Tuy nhiên, cùng ngày, một quan chức khác lại nói rằng, việc tiếp tục theo đuổi đàm phán là vô ích, đồng thời cảnh báo khả năng đẩy mạnh hành động quân sự: “Đang hình thành nhận thức rằng Hamas không thực sự muốn đạt được thỏa thuận, do đó Thủ tướng đang thúc đẩy giải cứu con tin kết hợp với việc giáng một đòn quân sự quyết định”.
Theo truyền thông Israel, ông Netanyahu đã nói với các bộ trưởng rằng sẽ đề xuất nội các thông qua kế hoạch kiểm soát toàn bộ Dải Gaza – một thay đổi rõ rệt trong định hướng chiến lược khi chính phủ thảo luận tương lai chiến dịch. Một quan chức thân cận với ông Netanyahu được trích dẫn nói: “Con xúc xắc đã được tung – chúng ta sẽ tiến tới chiếm đóng toàn bộ Dải Gaza”.
Chiến dịch được cho là sẽ mở rộng sang cả những khu vực có con tin bị giam giữ. Nguồn tin thậm chí tuyên bố rằng nếu Tổng Tham mưu trưởng Eyal Zamir phản đối kế hoạch, “ông ấy nên từ chức”. Ông Zamir hiện được cho là phản đối vì lo ngại nguy cơ cho con tin và hệ lụy chiến lược lâu dài.
Hiện Israel đã kiểm soát khoảng 75% Gaza, nhưng kế hoạch mới sẽ yêu cầu quân đội tiến vào các khu vực còn lại – bao gồm những nơi chưa từng triển khai – để áp đặt quyền kiểm soát hoàn toàn. Tuy nhiên, quân đội Israel phản đối phương án này, với nhận định rằng việc xóa sổ toàn bộ hạ tầng Hamas có thể mất nhiều năm, trong khi lại làm gia tăng nguy cơ khiến con tin bị hành quyết nếu chiến sự tiến sát khu vực giam giữ.
Bất đồng nội bộ
Trong nội bộ nội các an ninh, quan điểm đang chia rẽ. Một số bộ trưởng như Ron Dermer (Chiến lược), Bezalel Smotrich (Tài chính), Itamar Ben-Gvir (An ninh Quốc gia), Thiếu tướng Roman Gofman và Thư ký Nội các Yossi Fuchs ủng hộ mở rộng chiến dịch. Ngược lại, các nhân vật như Eyal Zamir, Ngoại trưởng Gideon Sa’ar, Cố vấn An ninh Quốc gia Tzachi Hanegbi, lãnh đạo đảng Shas Aryeh Deri, Giám đốc Mossad David Barnea, đại diện Shin Bet và Thiếu tướng dự bị Nitzan Alon – người phụ trách hồ sơ con tin – cho rằng nên tiếp tục thúc đẩy đàm phán.
Trước bối cảnh nội bộ chia rẽ, ông Zamir đã hủy chuyến công du Mỹ dự kiến trong tuần này. Một nguồn tin quân đội cho biết, chuyến đi phụ thuộc vào khả năng đạt được ngừng bắn – điều chưa xảy ra – và với áp lực về vấn đề con tin, ông Zamir quyết định ở lại.
Tuần trước, một số hãng tin cho biết chính phủ Israel đã bắt đầu xem xét nghiêm túc phương án chiếm đóng toàn bộ Gaza, thậm chí tính đến cả việc sáp nhập một phần vùng lãnh thổ. Nếu được thông qua, kế hoạch sẽ đưa binh sĩ tiến vào các khu vực chưa từng hoạt động trước đó – bao gồm cả nơi nghi ngờ có con tin – nhằm kiểm soát hoàn toàn Gaza.
Sự chuyển hướng từ thỏa thuận từng bước sang một “khuôn khổ toàn diện”, bao gồm trả tự do cho toàn bộ con tin, giải trừ vũ khí Hamas và phi quân sự hóa Gaza, được cả Israel và Mỹ xem là phương án duy nhất khả thi. Đặc phái viên Witkoff cũng khẳng định với gia đình con tin ở Tel Aviv rằng sẽ không còn các thỏa thuận từng phần như trước đây.
Mới đây Qatar và Ai Cập đã ủng hộ một tuyên bố chung của Pháp và Saudi Arabia về các bước tiến tới giải pháp hai nhà nước trong xung đột Israel - Palestine. Tuyên bố này kêu gọi Hamas giao nộp vũ khí cho Chính quyền Palestine do phương Tây hậu thuẫn.
Hamas nhiều lần tuyên bố không buông vũ khí. Tuy nhiên, theo một số quan chức Hamas, tổ chức này đã nói với các bên trung gian rằng họ sẵn sàng rút khỏi vai trò cầm quyền tại Gaza để chuyển giao cho một cơ quan quản lý phi đảng phái. Tuy nhiên, Hamas nhấn mạnh bất kỳ cơ chế hậu chiến nào tại Gaza phải do chính người Palestine thống nhất, chứ không thể bị áp đặt từ bên ngoài.
Ngoại trưởng Sa’ar thừa nhận những bất đồng hiện tại là quá lớn: “Chúng tôi muốn đưa tất cả con tin trở về. Chúng tôi muốn chiến tranh kết thúc. Chúng tôi luôn ưu tiên giải pháp ngoại giao nếu có thể. Nhưng câu hỏi then chốt vẫn là: điều kiện nào sẽ đủ để chiến tranh thực sự chấm dứt?”