Liệu việc lùi thời gian thu thuế bán hàng online có thực sự cần thiết?
Dự thảo Nghị định quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, dự kiến từ ngày 1.4.2025 có hiệu lực.
Tuy nhiên, theo VCCI, phản ánh từ các doanh nghiệp, thời điểm có hiệu lực là tương đối gấp gáp. Nếu thời hạn ngày 1.4 tới, chỉ còn chưa tới 2 tháng nữa, trong khi văn bản vẫn đang trong giai đoạn dự thảo, doanh nghiệp cần thời gian để xây dựng hệ thống công nghệ thông tin, nhân sự và tuyên truyền cho người bán. Do vậy, để hỗ trợ doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị hệ thống công nghệ, nhân sự và hướng dẫn người bán, VCCI đề xuất lùi thời điểm áp dụng quy định đến ngày 1.7.2025, muộn hơn 3 tháng so với dự thảo.
Đồng tình với đề xuất này, Luật sư Phạm Thành Tài, Công ty Luật Phạm Danh nêu ý kiến: "Chỉ còn hơn 1 tháng nữa đến thời điểm Nghị định có hiệu lực trong khi văn bản vẫn đang trong giai đoạn dự thảo và doanh nghiệp cũng cần thời gian để xây dựng hệ thống công nghệ thông tin, nhân sự và tuyên truyền cho người bán.
Do vậy, theo quan điểm của tôi thì việc lùi thời gian thực hiện, thu thuế trong trường hợp này là cần thiết để hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh có thời gian chuẩn bị, tránh tình trạng quá gấp gáp khiến việc thực hiện không có hiệu quả, thậm chí gây những tác dụng phụ, phát sinh nhiều hệ luỵ khác mà cần giải quyết."
Cũng theo quan điểm của VCCI, việc thu thuế là cần thiết, nhưng cần xây dựng phương thức thu thuế đảm bảo giảm thiểu thủ tục hành chính, gánh nặng tuân thủ cho doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh. Đặc biệt, với sự tham gia của nhiều chủ thể trong phương thức mới, các quy định cũng cần phân định rạch ròi trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên để làm cơ sở pháp lý cho việc thực hiện.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín nêu ý kiến: "Tôi cho rằng, nếu lùi lại được sau đó chúng ta vẫn có công tác hỗ trợ hoặc cho phép kê khai trễ hơn hay chậm hơn so với ngày 1/4. Tức là về nghĩa vụ khấu trừ thuế thì các sàn có thể thực hiện khấu trừ thuế ngay và luôn từ ngày 1.4. Còn nghĩa vụ kê khai thì có thể chậm số tiền đó hoặc kỹ thuật kê khai có thể chậm lại thì tôi cho rằng nó sẽ phù hợp hơn."
Trong khi đó, theo ông Nguyễn Quang Huy (CEO Khoa Tài chính Ngân hàng trường Đại học Nguyễn Trãi cho rằng, đề xuất lùi thời gian áp dụng thu thuế đối với hoạt động kinh doanh online từ 1/4 sang 1/7 của VCCI là có cơ sở, nhưng cần xem xét một cách thận trọng dựa trên một số yếu tố then chốt: "Để xem việc lùi thời gian này có cần thiết hay không và nếu lùi thì trong bao lâu, tôi cũng kiến nghị cơ quan chức năng phải nên xem xét khía cạnh đồng bộ trong công tác chuẩn bị.
Thứ nhất là về hạ tầng công nghệ. Thứ hai là về hệ thống thu thập và xử lý và đối chiếu dữ liệu từ các giao dịch trong các nền tảng của thương mại điện tử, đơn vị vận chuyển, ngân hàng thanh toán và cần phải được chạy thử. Nữa là công tác công cụ kê khai thuế online cần được tối ưu để các cá nhân kinh doanh có thể thực hiện dễ dàng, tránh sai sót hoặc quá tải hệ thống. Tiếp theo về hạ tầng nhận thức…."
Do đó theo ông Nguyễn Quang Huy, việc lùi thời hạn là cần thiết, nhưng thời gian lùi bao lâu cần dựa vào tiến độ chuẩn bị thực tế. Nếu chỉ lùi mà không có lộ trình chuẩn bị bài bản, khi đến hạn mới, những bất cập vẫn còn tồn tại, việc triển khai sẽ tiếp tục gặp khó khăn.
Bên cạnh đó, VCCI cũng đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc sửa đổi theo hướng cho phép kê khai theo thuế khoán áp dụng với cá nhân kinh doanh có số lượng đơn hàng dưới ngưỡng. Về vấn đề này, ông Nguyễn Quang Huy bày tỏ quan điểm:
"Những điểm hợp lý trong đề xuất: Việc áp dụng thuế khoán giúp đơn giản hóa thủ tục kê khai thuế, đặc biệt đối với cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ, không có khả năng tự theo dõi và báo cáo doanh thu chính xác. Các đơn vị vận chuyển có thể cung cấp dữ liệu số lượng đơn hàng để làm cơ sở đánh giá, giúp cơ quan thuế có được cái nhìn khách quan hơn về hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, vẫn có những rủi ro tiềm ẩn cần điều chỉnh như số lượng đơn hàng không phản ánh chính xác doanh thu thực tế. Một số cá nhân có thể chia nhỏ đơn hàng để giảm số lượng đơn vượt ngưỡng, dẫn đến tình trạng lách thuế."
Ngoài ra, tại dự thảo cũng yêu cầu cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử phải kê khai cả chi phí kinh doanh. Theo VCCI, việc này không cần thiết vì thuế được tính trên doanh thu.
