Lý giải về đề xuất trên, ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ GD&ĐT cho biết, theo khảo sát, trong số giáo viên bỏ nghề thời gian qua, có tới 61% ở tuổi dưới 35 và một trong những lý do dẫn tới tình trạng này là thu nhập thấp, không đủ trang trải cho nhu cầu sinh hoạt. Trong khi người trẻ có nhiều thứ phải lo như nuôi bản thân, lo cho con cái, nhu cầu học tập nâng cao trình độ.
Đồng thời, lương giáo viên có thâm niên dưới 5 năm hiện nay rất thấp. Đó là lý do Bộ GD&ĐT đề xuất nâng 1 bậc lương với giáo viên khi xếp lương khởi điểm, nhằm khuyến khích người trẻ vào nghề dạy học. Đây cũng là phần của việc hiện thực hóa mục tiêu lương giáo viên cao nhất trong thang bậc lương.
Về tính khả thi của những đề xuất này, Cục trưởng cho hay, Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ có đánh giá tác động và trình phương án cụ thể về việc này, đảm bảo việc nâng phụ cấp, nâng bậc lương cho các đối tượng trên phù hợp với nguồn lực quốc gia.
Theo tính toán, nếu chính sách nâng 1 bậc lương cho giáo viên mới khi xếp lương khởi điểm được thông qua thì tổng số lương thực hiện chỉ tăng 14% so với các ngành nghề khác. Bộ cũng đề xuất tăng thêm 5 - 10% phụ cấp cho giáo viên mầm non và tiểu học. Lý do xuất phát từ thực tế giáo viên mầm non, tiểu học có thời gian làm việc tại trường dài hơn, điều kiện làm việc khó khăn và áp lực hơn.
Hiện phụ cấp nghề với nhà giáo đang quy định là 25% với giảng viên đại học và 35 - 70% đối với giáo viên mầm non, phổ thông tùy theo đối tượng và vùng miền công tác.
Trong báo cáo giải trình của Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại kỳ họp 38, có đánh giá về quy định nhà giáo tuyển dụng, xếp lương lần đầu được xếp tăng 1 bậc lương trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.
"Theo số liệu báo cáo của các địa phương, tính đến tháng 5 vừa qua, số giáo viên tuyển dụng trong năm học 2023 - 2024 là 19.474 người. Trong đó, mầm non 5.592 người, tiểu học 7.737 người, THCS 4.609 người, THPT 1.536 người.
Nếu được thực hiện chính sách xếp tăng 1 bậc lương trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, thì ngân sách Nhà nước cần bổ sung thêm để chi trả tiền lương cho nhà giáo sẽ khoảng 22 tỷ đồng/tháng, tức là hằng năm ngân sách cần bổ sung 264 tỷ đồng", báo cáo nêu.
