Cúng rằm tháng 7 nên làm cỗ chay hay cỗ mặn?

Bước vào mùa Vu lan báo hiếu và xá tội vong nhân, nhiều người rất băn khoăn không biết rằm tháng 7 cúng gì, nên cúng cỗ chay hay cỗ mặn liệu có cần cả cỗ chay và cỗ mặn cho các ban thờ khác nhau?

Mâm cỗ cúng rằm tháng 7 cần chay hay mặn?

Nhiều người quan niệm, Vu lan và xá tội vong nhân đều là quan niệm tín ngưỡng của Phật giáo, vì vậy cần cúng cỗ chay. Nhiều người khác cho rằng, mâm lễ cúng Phật và cúng chúng sinh nên làm cỗ chay, còn mâm cúng tổ tiên, thần linh thì làm cỗ mặn, hoặc chay mặn tùy ý.

Thực ra, việc làm cỗ chay hay mặn không phải là quy định cứng, nó tùy thuộc vào niềm tin, phong tục và cả hoàn cảnh, điều kiện thực tế của mỗi gia đình. Trong việc hương khói, yếu tố quan trọng nhất không phải cỗ bàn có gì mà là sự thành tâm.

Đại đức Thích Minh Quang - trụ trì chùa Địa Tạng Phi Lai (Hà Nam), nêu quan điểm về điều này: "Chay hay mặn thì theo cá nhân thầy phụ thuộc phong tục, tập quán của từng gia đình, địa phương. Ví như anh học Phật, anh muốn cúng chay nhưng vợ anh, bố mẹ, anh chị lại không muốn cúng chay. Vì mong muốn của bản thân mà gia đình phải cãi vã, bất hòa với nhau thì mâm cơm chay đó có còn thanh tịnh nữa không? Vậy nên hãy tùy thuộc vào từng hoàn cảnh. Thuận duyên thì mình cúng chay thanh tịnh, không thuận duyên mình có thể mua đồ chế biến sẵn khác lên cúng".

Mâm cỗ cúng rằm tháng 7 cần có gì?

Đối với văn hóa người Việt, mâm cỗ cúng rằm tháng 7 cần được chuẩn bị cẩn thận để thể hiện lòng thành với đức Phật, thần linh, gia tiên và chúng sinh. Việc chuẩn bị mấy mâm cúng, mỗi mâm có bao nhiêu món, độ thịnh soạn ra sao... tùy thuộc quan niệm và hoàn cảnh mỗi nhà. Điều cần thiết nhất là bạn chuẩn bị nó với lòng thành kính, đảm bảo sạch sẽ, tươi ngon. 

Với những gia đình muốn có lễ cúng rằm tháng 7 thật đầy đủ, chu đáo, có thể tham khảo các gợi ý sau.

Mâm cúng Phật

Bàn Phật là bàn thờ Quan Thế Âm Bồ Tát, thường thờ ở mỗi nhà. Rằm tháng 7 là ngày lễ lớn đối với những người theo đạo Phật, cũng là ngày lễ Vu Lan, xuất phát từ tích đức Mục Kiền Liên xả thân cứu mẹ. 

Đối với cúng bàn Phật thì bạn chỉ cần chuẩn bị một mâm cơm chay hoặc một mâm ngũ quả đơn giản để cúng Phật, và thường nên cúng vào ban ngày. Sau khi cúng, mâm cúng Phật thường sẽ được gia đình thụ lộc ngay tại nhà.

Mâm cúng thần linh, gia tiên

Cúng thần linh và gia tiên, thường sẽ gồm mâm cúng mặn. Nên chuẩn bị mâm cúng tươm tất, các món ăn đa dạng cùng những thực phẩm bổ dưỡng, tươi sạch, thể hiện cho lòng thành kính, biết ơn tổ tiên. 

Mâm cúng mặn thường gồm các món như xôi, gà luộc, canh, cơm, cá kho, món xào, món nộm,.. Kèm theo là trái cây, hoa cúng, nước, rượu, nhang, nến, vàng mã và cả những vật dụng dành cho người cõi âm làm bằng giấy tượng trưng như quần áo, giày dép...

Mâm cúng chúng sinh

Cúng ngoài trời hay còn gọi là cúng chúng sinh hoặc cúng cô hồn với mục đích bố thí cho những cô hồn thất thế, sa cơ lỡ vận, không nhà cửa hay nơi nương tựa.

Lễ cúng cô hồn được thực hiện vào chiều tối ngày 14/7 hoặc 15/7 âm lịch do quan niệm đây là khoảng thời gian các vong linh đang trên đường trở về địa ngục do đó là khoảng thời gian tốt nhất để cúng. 

Mâm cúng chúng sinh thường bao gồm các lễ vật như sau:

- Muối gạo (1 dĩa sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng sau khi cúng xong).

- Cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ).

- Hoa quả (5 loại 5 màu).

- Các loại bỏng ngô, bánh, kẹo.

- 12 cục đường thẻ.

- Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng...).

- Tiền trần (là tiền thật, thường là tiền lẻ) và vàng mã.

- 3 chung nước (hay 3 ly nhỏ), nhang và nến.