Tại cuộc họp kinh tế xã hội của UBND TP.HCM chiều 9/9, ông Nguyễn Văn Được, Chủ tịch UBND TP.HCM, cho biết cấp xã, phường của TP đang có tình trạng vừa thừa, vừa thiếu cán bộ, nhất là cán bộ chuyên môn trong lĩnh vực đất đai, xây dựng, môi trường, trong khi đây là phần việc xã phường đang phải thực hiện.
Điển hình nhất là hiện nay, công tác giải phóng mặt bằng do địa phương thực hiện, nhưng đơn vị chuyên môn về giải phóng mặt bằng lại đang thuộc Sở Nông nghiệp & Môi trường. Điều này gây khó khăn trong việc thực hiện công tác đền bù giải tỏa làm chậm tiến độ thực hiện nhiệm vụ giải ngân đầu tư công.
Theo đại diện Sở Nội vụ, các phường, xã, đặc khu đang gặp khó khăn trong quản lý trật tự đô thị và xây dựng do từ ngày 1/7/2025, cấp huyện dừng hoạt động, các đội quản lý trật tự đô thị thuộc phòng Kinh tế, Hạ tầng, Đô thị của cấp huyện cũng không còn hoạt động, dẫn đến phường, xã và đặc khu hiện nay không còn lực lượng chuyên trách để thực hiện nhiệm vụ thanh kiểm tra, giám sát và xử lý vấn đề liên quan đến trật tự đô thị và xây dựng.
Hiện Sở Nội vụ đã thành lập 19 tổ cán bộ phụ trách địa bàn để đưa về các địa phương. Sở Xây dựng cũng phối hợp biệt phái 900 nhân sự từ lực lượng thanh tra xây dựng về phường, xã, thị trấn để tham gia quản lý trật tự đô thị và môi trường.
Ông Nguyễn Văn Được cho rằng 2 tháng thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, TP đạt nhiều thành tựu nhưng cũng còn nhiều tồn tại. Trong đó, vấn đề quan tâm giải quyết là tình trạng cán bộ vừa thừa vừa thiếu ở cơ sở.
Các xã phường phải thực hiện quá nhiều việc từ quản lý hành chính đến chuyên môn, trong khi cán bộ còn thiếu. Quá nhiều áp lực, đã có trên 10 cán bộ xã phường xin nghỉ việc.
Bà Phạm Thị Thanh Hiền, Giám đốc Sở Nội vụ TP.HCM, cho rằng khó khăn là biên chế được giao về xã, phường theo cơ học, chưa theo thực tiễn của từng địa phương, nên có tình trạng nhiều vị trí thừa, lại có vị trí không đảm bảo cán bộ làm việc. Mỗi phòng chỉ từ 5 - 7 công chức nhưng phải đảm nhiệm 4-9 nhiệm vụ phức tạp, gây ảnh hưởng đến chất lượng, tiến độ công việc, cũng như gây áp lực cho đội ngũ cán bộ công chức cấp xã.
Chủ tịch UBND TP.HCM yêu cầu các Sở, ngành tăng cường hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho địa phương. Đặc biệt tập trung đưa cán bộ về xã phường để hỗ trợ, nhất là các công việc chuyên môn với phương châm vừa làm vừa đào tạo, vừa "cầm tay chỉ việc" và tập trung những khóa đào tạo chuyên môn ngắn ngày, dài ngày cho cán bộ cơ sở.
Tại cuộc họp kinh tế xã hội tháng 7, ông Nguyễn Văn Được, cũng yêu cầu tăng cường biệt phái cán bộ về cơ sở. Vì các phường, xã, đặc khu gặp khó khăn trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, nhất là khối lượng công việc lớn, nhân lực chưa đồng bộ.
Theo báo cáo của UBND TP.HCM, sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, số cơ quan chuyên môn của TP giảm 65%, từ 43 còn 15 đơn vị; cùng với đó là 3 cơ quan hành chính khác và 58 đơn vị sự nghiệp công lập được tiếp nhận nguyên trạng, trực thuộc UBND TP.HCM. Việc sắp xếp giúp tinh gọn bộ máy đáng kể.
Ở cấp xã, phường, đặc khu, TP bố trí 961 cơ sở nhà, đất làm trụ sở cho 168 đơn vị hành chính cấp xã, phường, đặc khu mới hình thành. Các cơ sở này phục vụ đầy đủ các bộ phận như: Đảng ủy - Đoàn thể, HĐND - UBND, Trung tâm hành chính công, Công an, Quân sự.
TP.HCM cũng ban hành hàng loạt quyết định quan trọng liên quan đến công tác nhân sự: bố trí cán bộ, công chức, viên chức và người lao động tại các phường, xã, đặc khu mới; điều động cán bộ quản lý về cơ sở.
TP.HCM đã cơ bản hoàn thành giai đoạn I trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, cơ sở vật chất hành chính.
Từ ngày 8/7, UBND TP.HCM ban hành Công văn số 93/UBND-VX, chính thức triển khai giai đoạn II của quá trình sắp xếp. Mục tiêu giai đoạn II là hướng đến hệ thống chính quyền tinh gọn - hiệu quả - hiện đại, nâng cao năng lực phục vụ nhân dân và thích ứng với yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Cũng theo thống kê, thành phố còn 50 điểm chưa chi trả lương, trong đó có có nhiều xã phường, và nhiều đơn vị hội đoàn thể.
Các xã phường chưa chi trả lương là xã Bình Lợi, xã Hưng Long (huyện Bình Chánh trước đây), phường An Hội Đông, phường Dĩ An, phường Thuận An, phường Tân Đông Hiệp, dù UBND TP.HCM đã chỉ đạo rốt ráo việc mở tài khoản, chi trả lương cho cán bộ, công nhân viên chức, người lao động từ đầu tháng 7, khi triển khai chính quyền 2 cấp.
Đại diện Sở Nội vụ cho rằng thực tế chỉ có một số bộ phận, đơn vị tại xã phường chưa chi lương chứ không phải toàn xã, phường. Việc chậm chi lương có nhiều lý do, trong đó chậm mở tài khoản, sai các thủ tục... Sở Nội vụ đang tính toán bổ sung biên chế nhưng cũng khó khăn vì số lượng cán bộ đã vượt quy định.
Ngoài ra việc chậm chi trả là do tập trung giải quyết chế độ nghỉ việc. Các sở ngành cũng đã và đang tập trung giải quyết rốt ráo.
