Có nơi xu hướng giải thích để "tiện cho mình"
Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 15/8, Đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Vĩnh Long Trịnh Minh Bình dẫn báo cáo của Bộ Tư pháp về việc có nơi né tránh trách nhiệm trong tham mưu xây dựng pháp luật. Ông muốn biết đâu là nguyên nhân chính, giải pháp khắc phục thực trạng này.
Vị đại biểu tỉnh Vĩnh Long cũng chất vấn Bộ trưởng về thẩm quyền, trách nhiệm trong kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cũng như giải pháp nâng cao hiệu quả trong kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật.
Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thừa nhận có vấn đề sợ trách nhiệm. Điều này không chỉ Chính phủ, Bộ Tư pháp nói mà lãnh đạo Đảng, Nhà nước và diễn đàn Quốc hội cũng nói nhiều.
“Nhưng bây giờ lượng hóa là khó. Tôi thấy thực tế có câu chuyện trong một số trường hợp cứ không làm được, hoặc ngại thì đổ lỗi cho hệ thống pháp luật. Hoặc có trường hợp nói là do thi hành pháp luật. Đánh giá giữa nhiệm kỳ của Tổng Bí thư cũng nói khâu yếu của chúng ta chính là tổ chức thi hành” – ông Lê Thành Long nói.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho rằng, nhiều khi không xem xét vấn đề trong tổng thể nên nói là do pháp luật. Báo cáo rà soát cũng đưa ra một số kiến nghị cứ nói rằng vướng mắc nhưng thực tế nghiên cứu kỹ thì có những cái không phải như vậy. Một số nơi có xu hướng giải thích theo hướng tiện cho mình. Hoặc hiểu áp dụng pháp luật chưa thống nhất, có tình trạng hành chính hóa.
“Câu chuyện đó cộng với ảnh hưởng việc nọ việc kia trong bối cảnh hiện nay nữa thì các bộ, các ngành không chủ động. Cho nên có những trường hợp đáng lẽ ban hành thông tư thủ tục bình thường thì cứ trao đi đổi lại xem bây giờ làm thủ tục rút gọn. Cuối cùng mất 4-5 tháng xem làm theo thủ tục rút gọn hay không thì thà làm chính thức ngay từ đầu. Trên thực tế có như vậy” – ông Lê Thành Long thẳng thắn chỉ rõ, đồng thời nhấn mạnh thêm rằng, hiện Bộ Nội vụ đang nghiên cứu một số quy định về bảo vệ cán bộ năng động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm.
Khó có văn bản riêng về phân cấp, phân quyền
Chất vấn về cơ sở pháp lý của việc phân cấp, phân quyền trong quản lý Nhà nước, Đại biểu Hoàng Ngọc Định (đoàn Hà Giang) bày tỏ lo ngại nếu không có cơ sở này sẽ xuất hiện vướng mắc trong thực tiễn. Ông đề nghị được biết quan điểm của Bộ trưởng Bộ Tư pháp về đề xuất cần có văn bản quy phạm pháp luật quy định riêng về phân cấp để địa phương thực hiện.
Liên quan nội dung này, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long cho biết, cái khó là các quy định về phân cấp, phân quyền nằm rất nhiều ở các luật chuyên ngành như đất đai, tài chính, đầu tư… Vì vậy, trong quá trình phân cấp có chỗ phân cấp về thẩm quyền, cách làm nhưng thủ tục không có nên gây vướng.
“Giờ nếu có văn bản riêng về phân cấp nữa sẽ khó sàng lọc được các nội dung đã được quy định trong các văn bản pháp luật hiện hành”, ông Lê Thành Long nêu quan điểm.
Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, quan trọng là thể chế hóa tốt hơn quy định của Hiến pháp, chiếu từ phân cấp gốc, tức là phân cấp trong Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
“Như vậy, trong quá trình sửa đổi, bổ sung các luật chuyên ngành và đặc biệt về thẩm quyền của từng cấp, từng chức danh, có thể đó sẽ là giải pháp khả thi hơn trong giai đoạn hiện nay” – ông Lê Thành Long nói.
