Sáng 5/6, trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công Thương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trả lời các ý kiến đại biểu liên quan đến vấn đề sử dụng công nghệ để giải quyết các mặt trái của thương mại điện tử và bảo vệ dữ liệu cá nhân khi tham gia thương mại điện tử.
Mở đầu phiên làm việc, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng đã trả lời hai vấn đề mà các đại biểu tại phiên chất vấn chiều 4/6 đã đặt ra, gồm sử dụng công nghệ để giải quyết các mặt trái của thương mại điện tử (TMĐT) và bảo vệ dữ liệu cá nhân khi tham gia TMĐT.
Cách tốt nhất để giải quyết các vấn đề của công nghệ là dùng công nghệ
Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, TMĐT sinh ra từ công nghệ số và công nghệ luôn sinh ra các vấn đề của công nghệ. Do vậy, cách tốt nhất để giải quyết các vấn đề của công nghệ là dùng công nghệ.
Cũng theo Bộ trưởng, quản lý nhà nước vừa qua đầu tư chưa nhiều để phát triển các công cụ công nghệ số, để thực thi quản lý nhà nước trên không gian mạng.
“Chúng ta phải coi công nghệ số là lực lượng cơ bản để quản lý trên không gian mạng”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói và đồng ý với ý kiến của đại biểu Trần Thị Kim Nhung (đoàn Quảng Ninh) về việc dùng công nghệ để quản lý các vấn đề của công nghệ.
Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ TT&TT cho rằng quản lý không gian mạng cần thể chế số, công cụ số và "con người số", tức là kỹ năng số cho người dân.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá TMĐT đang phát triển rất nhanh 20 – 25%, có khi là 30%/năm nên thể chế số, công cụ số, kỹ năng số đang theo sau. Do vậy, theo ông, cần đẩy nhanh tốc độ những nội dung này, trong đó phát triển công cụ số có thể làm nhanh nhất.
“Trên sàn TMĐT có hàng triệu sản phẩm, đi theo nó là hàng triệu quảng cáo, không thể dùng sức người để quản lý được nữa mà phải dùng công nghệ số”, Bộ trưởng TT&TT nói.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng chuyển sang môi trường số là tạo ra cơ hội để quản lý toàn diện, giám sát, cảnh báo và ngăn chặn các hành vi trái phép, các giao dịch bất thường.
“Phải phát triển phần mềm phát hiện quảng cáo có dấu hiệu sai sự thật, phát hiện hàng hóa có dấu hiệu hàng nhái”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng dẫn chứng.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho rằng các sàn TMĐT có thể xây dựng các thuật toán AI để rà quét và chọn lọc các tài khoản có nguồn quảng cáo vi phạm pháp luật, dựa trên các ảnh chụp vi phạm quảng cáo điển hình do Bộ TT&TT cung cấp.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, thuận lợi của Việt Nam là có nhiều doanh nghiệp công nghệ số xuất sắc, có thể viết được phần mềm. Do đó, Bộ sẽ cùng các doanh nghiệp số của ngành giúp Bộ Công Thương phát triển các công cụ số để quản lý TMĐT.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng mong Quốc hội quan tâm, tăng đầu tư cho phát triển các công cụ số để hỗ trợ việc quản lý TMĐT nói riêng và không gian mạng nói chung.
Lộ lọt thông tin cá nhân, có thể bị mạo danh tiêu tiền mà không biết
Về bảo vệ dữ liệu cá nhân, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu rõ phải bảo vệ dữ liệu cá nhân như tài sản quan trọng nhất của cá nhân, nhất là các dữ liệu xác định danh tính như họ tên, địa chỉ, số điện thoại, số nhận dạng cá nhân ID, thông tin thẻ tín dụng…
“Người khác có thể mạo danh chúng ta để hoạt động và tiêu tiền của chúng ta mà chúng ta không biết”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.
Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, TMĐT thời gian qua đã phát triển nhanh, dữ liệu cá nhân được thu thập lưu trữ và xử lý thì ngày càng lớn, đi kèm với đó là nguy cơ lộ lọt thông tin dữ liệu cá nhân trên không gian mạng…
Từ thực tiễn đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 13/2023 về bảo vệ dữ liệu cá nhân, quy định các bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ dữ liệu cá nhân đối với ngành, lĩnh vực quản lý của mình. “Ai quản lý cái gì trong đời thực thì trên không gian mạng quản lý cái đó”, Bộ trưởng TT&TT nhấn mạnh và cho hay Chính phủ cũng đã có lộ trình để xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định để bảo vệ dữ liệu cá nhân thì cần bảo đảm an toàn cho hệ thống lưu trữ và xử lý dữ liệu cá nhân. Bộ TT&TT cũng đã triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ người dân trên không gian mạng nói chung cũng như TMĐT nói riêng, trong đó có vấn đề về bảo vệ dữ liệu.
Cụ thể, Bộ đã triển khai hệ sinh thái tín nhiệm mạng, đánh giá xác nhận website đảm bảo an toàn thông tin mạng, thông tin cá nhân và gán nhãn tín nhiệm cho trên 5.000 website chính thống, công bố các website lừa đảo.
Bộ TT&TT cũng phát triển thành công và đưa vào sử dụng các công cụ hỗ trợ người dân như kiểm tra máy tính, điện thoại di động có bị nhiễm mã độc, kiểm tra xem thông tin cá nhân có bị lộ lọt hay không, xem một website có phải lừa đảo hay không trên Cổng Khonggianmang.vn.
Chiến dịch tháng hành động tuyên truyền và nhận diện phòng chống lừa đảo trực tuyến đã được phổ biến đến toàn xã hội. Theo đó, có 21 tỉ lượt xem video tuyên truyền về nhận thức về kỹ năng số trên mạng xã hội từ gần 21 triệu người Việt Nam.
Cùng đó là xây dựng cẩm nang an toàn trực tuyến để hướng dẫn người dân kỹ năng an toàn thông tin khi tham gia không gian mạng, thực hiện giao dịch trực tuyến…
Thời gian qua Bộ TT&TT cũng đã tổ chức các đoàn thanh tra, kiểm tra về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực TT&TT và những doanh nghiệp vi phạm đã bị xử phạt.
“Chúng tôi sẽ phối hợp với Bộ Công Thương trong triển khai các công tác trên trong lĩnh vực TMĐT”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định.
