Bộ Công an vừa trình dự thảo hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú để lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Đây là dự luật được sửa đổi từ Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam hiện hành.
Theo Bộ Công an, Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 nêu rõ cấm đi khỏi nơi cư trú là biện pháp ngăn chặn có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng nhằm bảo đảm sự có mặt của họ theo giấy triệu tập của cơ quan điều tra, viện kiểm sát, tòa án.
Bị can, bị cáo bị cấm đi khỏi nơi cư trú phải làm giấy cam đoan thực hiện các nghĩa vụ quy định, trong đó có nghĩa vụ chịu sự quản lý, theo dõi của chính quyền cấp xã hoặc đơn vị quân đội.
Tuy nhiên, thực tiễn thi hành quy định biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú còn phát sinh một số bất cập như chưa có trình tự, thủ tục thi hành biện pháp này kể từ khi các cơ quan có thẩm quyền ban hành lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú.
Do chưa áp dụng các ứng dụng khoa học, công nghệ nên các cơ quan cũng không biết đối tượng được áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú đi đâu, làm gì để áp dụng các biện pháp theo dõi, quản lý. Thực tiễn đã xảy ra tình trạng các đối tượng được áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú bỏ trốn dẫn đến các cơ quan có thẩm quyền phải ban hành quyết định truy nã.
Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn thi hành biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, Bộ Công an đề nghị lựa chọn giải pháp gắn vòng giám sát điện tử (vòng đeo tay hoặc đeo chân) với người bị cấm đi khỏi nơi cư trú.
Áp dụng biện pháp giám sát điện tử sẽ phòng ngừa người được áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội; giải quyết việc vắng mặt tại nơi cư trú của người được áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.
Việc này cũng giúp theo dõi quản lý di biến động của các đối tượng, có thể nhận dạng từ xa, theo dõi vị trí của người đó. Một hệ thống tích hợp để giám sát việc theo, mở thiết bị trái phép cũng được xây dựng.
Bộ Công an thông tin tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới, một số nước đã sử dụng thiết bị vòng đeo để thực hiện quản lý người chấp hành án hình sự ngoài cộng đồng như Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan...
Theo Cục Trại giam và Cục Tạm tha - Bộ Tư pháp Vương quốc Thái Lan, sau 3 năm thực hiện thí điểm triển khai, số đối tượng vi phạm rất ít, được đánh giá có hiệu quả cao, giảm chi phí so với quản lý đối tượng tại trại giam.
Bộ Công an cho biết, ngân sách Nhà nước sẽ chi trả việc mua thiết bị giám sát, xây dựng trung tâm quản lý giám sát điện tử, duy trì hoạt động của các thiết bị liên quan.
