Cách đây tròn 70 năm - ngày 13/3/1954, trong chiến dịch Điện Biên Phủ, quân đội Nhân dân Việt Nam đã nổ phát súng đầu tiên vào cụm cứ điểm Him Lam - một trong những cụm cứ điểm đặc biệt quan trọng của thực dân Pháp tại Điện Biên. Cứ điểm này bị hất đổ đã mở đường lớn thênh thang cho quân ta tiến về giải phóng đất Mường Thanh.
Trận đánh mở màn tiêu diệt cụm cứ điểm Him Lam trong chiến dịch Điện Biên Phủ - ngày 13/3/1954 đã qua 70 năm, nhưng vẫn còn nguyên trong ký ức cựu chiến sĩ Điện Biên Nguyễn Hữu Chấp, nguyên khẩu đội trưởng cối 82 ly, Đại đội 290, Tiểu đoàn 166, Trung đoàn 209, Đại đoàn 312 - đơn vị nhận mệnh lệnh khai hỏa mở màn chiến dịch Điện Biên Phủ năm ấy. Ông cho biết, cụm cứ điểm Him Lam được Bán Lữ đoàn Lê dương số 13 canh giữ. Đây là một trong những đơn vị thiện chiến của đội quân Lê dương Pháp, mệnh danh “bất khả chiến bại” từ Chiến tranh thế giới thứ 2. Quân số của cụm cứ điểm này lên tới 750 người, xây pháo đài trên 3 quả đồi tạo thành thế chân kiềng vững chắc, dễ chi viện cho nhau.
Tự tin vào Him Lam - cánh cửa thép “bất khả xâm phạm”, thực dân Pháp vô cùng kiêu căng, thường xuyên rải truyền đơn, phát loa thách thức rằng tập đoàn Điện Biên Phủ là "cối xay thịt", nếu đánh vào sẽ không có đường trở về với gia đình, quê hương. Tuy nhiên, với quyết tâm bảo vệ toàn vẹn chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, đánh đuổi thực dân xâm lược, đúng 17h 5 phút ngày 13/3/1954, hàng loạt lựu pháo và sơn pháo của bộ đội ta đã dội lửa xuống cụm cứ điểm Him Lam, phân khu trung tâm, sân bay và trận địa pháo địch khiến Him Lam ngập khói; các trận địa pháo của tập đoàn cứ điểm hầu như bị tê liệt. Đến 22h30 phút cùng ngày, toàn bộ trung tâm đề kháng Him Lam đã bị tiêu diệt, trận đánh mở màn thành công ngoài mong đợi của bộ đội ta lúc đó.
“Nếu mà trận đầu ta không quyết thắng thì có lẽ sẽ nhụt chí cả mặt trận, mà Pháp cũng quyết thắng để lấy tinh thần. Thế nên khi họp quân ta ai cũng viết quyết tâm thư quyết phải thắng bằng được, có đồng chí còn viết quyết tâm thư bằng máu, khẩu hiệu cài lên mũ “Quyết đánh và Quyết thắng”.
Bằng quyết tâm cao ngất trời ấy, cánh cửa thép Him Lam đã sớm bị hất đổ, mở đường lớn thênh thang cho quân ta tiến về giải phóng đất Mường Thanh vào ngày 7/5/1954.
70 năm trôi qua, Him Lam giờ đây đã trở thành mảnh đất thanh bình, tươi đẹp, đầy sức sống; là một trong những phường cửa ngõ trọng điểm về phát triển đô thị, kinh tế của thành phố Ðiện Biên Phủ hôm nay.
Ông Lò Văn Chựa, trưởng bản Him Lam 2, phường Him Lam, thành phố Điện Biên Phủ cho biết, trong tâm trí của mỗi người dân sinh sống trên mảnh đất Him Lam nói riêng, Điện Biên Phủ nói chung ai cũng luôn khắc sâu công lao của thế hệ cha ông đi trước đã không tiếc máu xương để giành lại độc lập tự do cho dân tộc. Vì thế, mỗi người đều không ngừng phấn đấu, nỗ lực xây dựng bản mường ngày càng phát triển hơn nữa, để cuộc sống ngày càng nâng cao, no ấm và hạnh phúc.
“Cha ông ta đánh đuổi giặc Pháp để lại những tấc đất, tấc vàng, để lại những di tích cho con cháu thế hệ sau hưởng thụ hòa bình trên mảnh đất Điện Biên, mảnh đất Him Lam. Do đó con cháu đời sau luôn quyết tâm cùng nhau xây dựng mảnh đất thành phố Điện Biên Phủ càng ngày càng phát triển, tiến lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đời sống nhân dân càng ngày càng cao hơn”, ông Lò Văn Chựa nói.
Từ một bãi chiến trường với đầy phế tích của bom đạn, dây thép gai, bãi mìn… “cánh cửa thép” Him Lam ngày đó giờ đã vươn mình trở thành điểm sáng về phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Điện Biên Phủ, với những công trình mới to đẹp không ngừng mọc lên; đường phố thênh thang rộng mở đón chào du khách thập phương đến với Điện Biên trong Năm du lịch quốc gia 2024 và kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ sắp tới.
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chủ tịch UBND phường Him Lam, thành phố Điện Biên Phủ cho biết: Nhờ quyết tâm của Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn, đời sống người dân Him Lam đã ngày càng khởi sắc: “Những năm gần đây, phường luôn nhận được sự quan tâm của tỉnh, thành phố và luôn có sự đoàn kết của cấp uỷ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trên địa bàn. Từ đó đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận như hạ tầng được nâng cấp đầu tư về điện, đường, trường, trạm; nhiều khu dân cư mới được mở ra. Hoạt động thương mại của các hộ kinh doanh cá thể được mở rộng, số hộ khá, giàu trên 70%, phường không còn hộ nghèo”.
Chiến thắng tại cứ điểm Him Lam trong đợt công kích đầu tiên của quân đội nhân dân Việt Nam đã mở đường lớn thênh thang cho đại thắng của ta trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Phát huy tinh thần đó, Him Lam ngày nay đã trở thành cửa ngõ trọng điểm, từng bước đưa Điện Biên Phủ cất cánh vươn lên.
