Tiểu bang gần Nga nhất của Mỹ
Cuộc gặp sẽ diễn ra tại tiểu bang Alaska, nơi chỉ cách biên giới Nga vài chục km qua eo biển Bering. Đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của Tổng thống Putin tới Mỹ kể từ năm 2015 - khi ông tham dự kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại New York. Phát biểu với báo chí, Trợ lý chính sách đối ngoại của Điện Kremlin, ông Yury Ushakov cho biết, cuộc gặp sẽ bắt đầu vào sáng 15/8, theo giờ địa phương, tại Căn cứ chung Elmendorf-Richardson ở Anchorage.
Ông Yury Ushakov cho biết, một số phi công và binh sỹ Liên Xô đã thiệt mạng trong Thế chiến thứ hai khi vận chuyển máy bay theo thỏa thuận cho thuê-cho mượn giữa Liên Xô và Mỹ. Họ được chôn cất gần căn cứ quân sự Mỹ. Vì vậy, khu vực này là một "địa điểm lịch sử quan trọng và việc chọn Alaska làm nơi tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh được cho là lời nhắc nhở về sự hợp tác quân sự giữa hai nước", trợ lý Điện Kremlin lưu ý.
Cuộc gặp “mặt đối mặt”
Theo ông Ushakov, hội nghị thượng đỉnh sẽ mở đầu bằng cuộc trò chuyện riêng giữa hai nhà lãnh đạo Putin và Donald Trump, có sự tham gia của phiên dịch viên. Sau đó sẽ là các cuộc đàm phán giữa 2 phái đoàn Nga và Mỹ theo hình thức 5-5.
Điện Kremlin và Nhà Trắng ban đầu xác nhận hai nhà lãnh đạo dự kiến sẽ phát biểu tại một cuộc họp báo chung sau các cuộc đàm phán. Sau đó, ông Trump nói với Fox News rằng nếu cuộc gặp diễn ra không suôn sẻ, ông sẽ chỉ nói chuyện với các nhà báo.
Thành phần tham gia
Phái đoàn của Nga sẽ bao gồm Ngoại trưởng Sergey Lavrov, Bộ trưởng Quốc phòng Andrey Belousov, Bộ trưởng Tài chính Anton Siluanov, Đặc phái viên Tổng thống về Đầu tư và Hợp tác Kinh tế với các nước ngoài Kirill Dmitriev và Trợ lý chính sách đối ngoại của Điện Kremlin, ông Yury Ushakov. Các chuyên gia cũng sẽ có mặt tại hội nghị thượng đỉnh.
Ông Ushakov lưu ý, Nga đã được thông báo về những quan chức sẽ có mặt trong phái đoàn Mỹ, nhưng từ chối nêu tên trước khi có tuyên bố chính thức từ Washington. Hiện phái đoàn đàm phán của Mỹ vẫn chưa được công bố.
Chương trình nghị sự
Vấn đề trọng tâm của hội nghị thượng đỉnh dự kiến sẽ là tình hình xung đột Nga-Ukraine. Ngoài ra, hai bên cũng sẽ thảo luận các vấn đề thương mại, kinh tế và hợp tác song phương khác, Điện Kremlin cho biết.
Ngày 14/8, trong cuộc gặp với các thành viên phái đoàn Nga, ông Putin cho biết chính quyền Tổng thống Trump đang có "những nỗ lực mạnh mẽ và chân thành" để chấm dứt xung đột và "tạo điều kiện lâu dài cho hòa bình giữa Nga với Ukraine”. Điện Kremlin cho biết, dự kiến sẽ không có văn bản nào được ký kết sau cuộc gặp.
Tổng thống Trump cho rằng hội nghị thượng đỉnh là một "cuộc gặp gỡ thăm dò" nhằm giúp ông hiểu rõ hơn lập trường của nhà lãnh đạo Nga Putin. Theo ông, bất kỳ giải pháp tiềm năng nào nhằm chấm dứt xung đột đều có thể bao gồm việc Ukraine trao đổi lãnh thổ với Nga, đồng thời bác bỏ những lo ngại của Ukraine về sự trao đổi như vậy. Cả Tổng thống Ukraine Zelensky và các nhà lãnh đạo từ các quốc gia Tây Âu đều không được mời tham dự cuộc đàm phán.
Quá trình chuẩn bị
Việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh được quyết định nhanh chóng sau chuyến thăm Nga của ông Steve Witkoff - Đặc phái viên của Tổng thống Trump, vào tuần trước. Tổng thống Trump từ lâu đã cam kết sẽ thực hiện mọi nỗ lực chấm dứt cuộc chiến nhưng ngày càng tỏ ra bất mãn với tiến độ đàm phán giữa Nga-Ukraine. Điện Kremlin trước đó cho biết ông Witkoff đã mang đến một đề nghị của Washington mà Moscow có thể chấp nhận được.
Kỳ vọng đối với hội nghị
Theo giới phân tích, Tổng thống Nga Putin có lẽ coi cuộc gặp với Tổng thống Trump là cơ hội để củng cố các lợi ích lãnh thổ của Nga, khiến Ukraine không thể gia nhập NATO và ngăn chặn nước này tiếp nhận nguồn lực từ phương Tây.
Ông Putin dường như tin rằng thời gian đang ủng hộ Nga trong bối cảnh các lực lượng Ukraine đang phải gồng mình ngăn chặn các cuộc tiến công của Nga trên tiền tuyến.
Điện Kremlin cho biết kể từ tuần trước, Tổng thống Putin đã điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, cũng như các nhà lãnh đạo Nam Phi, Kazakhstan, Uzbekistan, Belarus và Kyrgyzstan. Điều này cho thấy ông Putin có lẽ muốn thông báo cho các đồng minh và đối tác quan trọng nhất của Nga về một giải pháp tiềm năng, nhà phân tích Sergei Markov - người ủng hộ Điện Kremlin lưu ý.
Cuộc gặp có thể là một cú hích ngoại giao đối với Nga – quốc gia đang bị phương Tây trừng phạt và cô lập kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra năm 2022. Điện Kremlin cho rằng cả Nga và Mỹ đang tìm cách giải quyết các vấn đề toàn cầu khác nhau và cuộc xung đột tại Ukraine chỉ là một vấn đề trong số này.
Trong khi đó, Ukraine và các đối tác châu Âu lo ngại hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ không có sự tham gia của Kiev có thể tạo điều kiện cho Tổng thống Putin thuyết phục ông Trump đứng về phía Nga và buộc Ukraine phải nhượng bộ.
"Bất kể quyết định nào không có Ukraine cũng là quyết định chống lại hòa bình, sẽ chẳng mang lại điều gì cả. Những quyết định đó sẽ không bao giờ hiệu quả”, ông Zelensky nói. Nhiều quan chức châu Âu cũng đồng tình với quan điểm này. Cao ủy Chính sách Đối ngoại Liên minh Châu Âu Kaja Kallas cho rằng: "Chúng ta đang nỗ lực hành động hướng tới một nền hòa bình bền vững và công bằng. Theo luật pháp quốc tế, tất cả các vùng lãnh thổ của Ukraine bị Nga chiếm giữ đều thuộc về Ukraine”.
