Cơ hội nâng cao minh bạch, giảm áp lực cho thí sinh
Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đang xây dựng lộ trình chi tiết để tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) trên máy tính từ năm 2027. Theo kế hoạch, từ tháng 10/2025 đến tháng 3/2026, Bộ sẽ hoàn thiện đề án tổ chức kỳ thi và tiến hành thử nghiệm quy mô lớn với khoảng 100.000 thí sinh trong các tháng 4 và 5/2026. Việc thử nghiệm này nhằm xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa, phục vụ công tác chuẩn bị cho kỳ thi trên máy tính với phạm vi rộng.
Dự kiến đến tháng 7/2026, Bộ GD-ĐT sẽ trình Chính phủ xem xét ban hành đề án chính thức. Từ tháng 10 đến tháng 12/2026, Bộ sẽ ban hành các quy trình, quy định liên quan đến tổ chức thi trên máy tính, đồng thời phối hợp với các địa phương đủ điều kiện để đầu tư cơ sở vật chất và tổ chức thí điểm. Các địa phương sẽ bố trí một số điểm thi thử nghiệm nhằm chuẩn bị cho kỳ thi chính thức vào năm 2027.
Từ tháng 2 đến tháng 5/2027, Bộ sẽ tiếp tục tổ chức thử nghiệm câu hỏi thi tại các điểm dự kiến tổ chức thi trên máy tính, đồng thời triển khai thử nghiệm diện rộng theo quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi. Đến tháng 6/2027, kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính sẽ được tổ chức chính thức tại các địa phương có đủ điều kiện về hạ tầng và nhân lực. Những địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu sẽ tiếp tục tổ chức kỳ thi theo hình thức truyền thống trên giấy.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, kỳ thi tốt nghiệp THPT hiện là kỳ thi cấp quốc gia duy nhất có thang đo chung để đánh giá đầu ra của bậc phổ thông. Kết quả kỳ thi không chỉ dùng để xét công nhận tốt nghiệp mà còn là căn cứ quan trọng để các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp tuyển sinh. Đồng thời, kết quả này cũng được sử dụng để đánh giá chất lượng giáo dục vùng miền trên phạm vi toàn quốc.
Về lộ trình thí điểm tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính, ông Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng cho biết, Bộ đang và sẽ tập trung triển khai các nhiệm vụ trọng tâm gồm: xây dựng đề án tổ chức kỳ thi; hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy; tập huấn và nâng cao năng lực đội ngũ khảo thí và ra đề trên toàn quốc; xây dựng ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hóa, đảm bảo đủ số lượng và chất lượng; chuẩn bị hạ tầng kỹ thuật và hệ thống phần mềm phục vụ kỳ thi; tổ chức thử nghiệm, thí điểm tại các địa phương đáp ứng điều kiện thi trên máy tính; đảm bảo an ninh, an toàn trong tất cả các khâu tổ chức thi; và đẩy mạnh công tác truyền thông để tạo sự đồng thuận trong xã hội.
Việc thử nghiệm câu hỏi thi với quy mô khoảng 100.000 thí sinh trong tháng 4 và 5/2026 là một phần quan trọng trong quá trình xây dựng ngân hàng câu hỏi thi và chuẩn bị cho kỳ thi chính thức. Bộ GD-ĐT xác định rõ rằng kỳ thi trên máy tính không chỉ là sự thay đổi về hình thức mà còn là bước tiến trong việc hiện đại hóa công tác khảo thí, đảm bảo tính khách quan, minh bạch và hiệu quả trong đánh giá năng lực học sinh.
Bộ GD-ĐT siết quy trình, nâng chuẩn bảo mật
Về phía công tác tổ chức, Bộ GDĐT đã chuẩn bị kỹ lưỡng bằng việc xây dựng hệ thống phần mềm thi với tiêu chuẩn bảo mật cao, đào tạo cán bộ khảo thí và giám sát, đồng thời triển khai quy trình tổ chức thi chuyên nghiệp, khoa học. Đầu tư hạ tầng kỹ thuật cũng được ưu tiên với mục tiêu hoàn thiện máy tính, mạng internet ổn định và an toàn tại các điểm thi, bắt đầu từ các thành phố lớn rồi dần mở rộng ra các địa phương khác.
Trước khi chính thức áp dụng hình thức thi trên máy tính, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2026 sẽ diễn ra theo phương thức truyền thống trên giấy nhưng có nhiều điều chỉnh để phù hợp với mô hình quản lý chính quyền địa phương hai cấp và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức thi. Hồ sơ đăng ký dự thi sẽ được lưu tại trường phổ thông, giấy báo dự thi và thẻ dự thi tích hợp thành một loại duy nhất, đồng thời giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời và giấy chứng nhận kết quả thi cũng được tích hợp để thuận tiện cho thí sinh và các cơ sở giáo dục.
Ngoài ra, Bộ sẽ sửa đổi quy định liên quan đến thanh tra, kiểm tra nhằm phù hợp với việc chuyển bộ phận thanh tra giáo dục về thanh tra Chính phủ và thanh tra tỉnh. Thời gian nhận đơn phúc khảo được rút ngắn để trả kết quả sớm hơn, tạo thuận lợi cho công tác tuyển sinh của các trường đại học và cao đẳng.
Thứ trưởng Thường trực Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng yêu cầu các đơn vị tổ chức thi phải rút kinh nghiệm từ kỳ thi năm 2025 để tổ chức kỳ thi năm 2026 tốt hơn, làm tiền đề cho việc triển khai thi trên máy tính theo đúng chỉ đạo của Bộ Chính trị. Bên cạnh đó, các Sở Giáo dục và Đào tạo cần tập trung tăng cường dạy học chính khóa, quan tâm học sinh lớp 12, đảm bảo chất lượng và giảm áp lực ôn thi.
Việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính là bước đột phá quan trọng, đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trong lĩnh vực giáo dục Việt Nam. Mặc dù còn nhiều thách thức về mặt hạ tầng kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực và bảo mật công nghệ, hình thức thi mới hứa hẹn sẽ nâng cao tính công bằng, minh bạch, giảm áp lực cho học sinh và giáo viên, đồng thời đáp ứng tốt hơn yêu cầu đánh giá năng lực trong thời đại số.
Sự thành công của kỳ thi trên máy tính không chỉ dựa vào công nghệ hiện đại mà còn phụ thuộc vào sự chuẩn bị kỹ lưỡng về con người, quy trình tổ chức và sự phối hợp đồng bộ giữa Bộ GD-ĐT, các địa phương, nhà trường và các bên liên quan.
Đây là cơ hội để hệ thống giáo dục Việt Nam tiến gần hơn tới một nền giáo dục hiện đại, hội nhập quốc tế và thực sự phát huy sức mạnh của chuyển đổi số trong đào tạo và khảo thí.
