BHXH tỉnh Quảng Ninh đang quản lý khoảng 266.000 hồ sơ lao động đóng BHXH, trong đó có khoảng 5.000 lao động bị nợ BHXH, BHYT với khoảng 200 tỷ đồng. Nguyên nhân chậm nộp do một số doanh nghiệp gặp khó khăn về mặt tài chính sau bão Yagi, nhưng cũng không ít các đơn vị có biểu hiện chây ỳ, trốn tránh nghĩa vụ nộp BHXH. Theo danh sách được BHXH Quảng Ninh công bố mới đây, có khá nhiều đơn vị chậm đóng BHXH kéo dài gây ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của người lao động.
"Chúng tôi đóng bảo hiểm hàng tháng, trừ thẳng vào lương. Những lúc ốm đau mới dùng tới Bảo hiểm hay các chị em phụ nữ ở công ty có chế độ thai sản mới hưởng chế độ nhà nước. Khi liên hệ với BHXH mới biết công ty đang nợ BHXH và nếu không được thanh toán chúng tôi sẽ không được hưởng quyền lợi gì" - Anh Phạm Văn Nguyên (thành phố Hạ Long) cho biết.
Để đôn đốc việc nộp BHXH, Quảng Ninh đã xây dựng kế hoạch triển khai công tác thanh tra, kiểm tra duy trì kỷ luật, kỷ cương về thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN đột xuất theo tháng. Hết 11 tháng, Quảng Ninh đã kiểm tra đột xuất 45 đơn vị, ban hành 25 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền xử phạt phải thu là 461,3 triệu đồng. Dù vậy, để cải thiện tình trạng nợ BHXH với các đơn vị chây ì, trốn đóng bảo BHXH còn rất nhiều khó khăn.
Vừa qua, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Bảo hiểm xã hội và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025, trong đó, điều 41 của Luật quy định đơn vị nợ BHXH sẽ phải đóng đủ số tiền trốn đóng; nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên tổng số tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp trốn đóng và số ngày trốn đóng vào Quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.
Ông Nguyễn Huy Thông, Phó giám đốc BHXH tỉnh Quảng Ninh cho biết đây là giải pháp được hy vọng sẽ góp phần cải thiện việc chậm, trốn đóng BHXH ở địa phương.
Theo ông Thông, luật BHXH sửa đổi năm 2024 có một số chế tài mạnh mẽ như phạt chậm đóng lãi suất theo ngày; hoãn xuất nhập cảnh với chủ doanh nghiệp nợ BHXH; xử phạt vi phạm hành chính, truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật; không vinh danh, khen thưởng đơn vị. Ông Thông cho rằng những giải pháp trên sẽ khiến cho chủ doanh nghiệp cân nhắc, nghiêm chỉnh chấp hàng đóng đúng, đủ cho người lao động trong thời gian tới.
Quảng Ninh là đơn vị có số thu BHXH đứng TOP 10 cả nước. Tổng số nợ chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh chiếm 2,7% kế hoạch thu năm 2024, thấp hơn bình quân chung của cả nước. Dù không phải là con số lớn nhưng còn một đơn vị nợ đọng BHXH cũng ảnh hưởng tới quyền lợi chính đáng của người lao động nhất là khi ốm đau, tai nạn lao động hay thai sản. Đây không chỉ là vấn đề tài chính mà còn là đạo đức, trách nhiệm xã hội với những người đóng góp trực tiếp cho nền kinh tế.