Tối 18/9, tại di tích lịch sử Bến phà II bên dòng sông Long Đại, xã Trường Ninh, tỉnh Quảng Trị; Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Trị tổ chức lễ công bố quyết định, đón nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia Di tích lịch sử “Bến phà II Long Đại – nơi hy sinh của 16 thanh niên xung phong (tháng 9/1972)” và chương trình chính luận nghệ thuật “Lời tri ân - Dòng sông hoa lửa”. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương; lãnh đạo các bộ, ban ngành Trung ương; lãnh đạo tỉnh Quảng Trị và đông đảo cựu chiến binh, Nhân dân, đoàn viên thanh niên dự chương trình.
Hơn 50 năm về trước, trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bến phà Long Đại được ví như "mảnh bom thù dày hơn đá sỏi”, một trong những tọa độ lửa khốc liệt nhất trên đường Trường Sơn huyền thoại. Bến phà nằm trên đường 15 là cầu nối giao thông, vị trí “yết hầu” chiến lược quyết định sự sống còn của dòng chi viện từ hậu phương miền Bắc vào tiền tuyến miền Nam, Lào và Campuchia. Chính nơi đây, kẻ thù đã trút xuống hàng trăm tấn bom đạn, biến Long Đại thành “chảo lửa” khốc liệt. Nơi này, biết bao máu xương đã đổ xuống, đặc biệt là sự hy sinh của 16 Thanh niên xung phong Đại đội C130 quê ở tỉnh Thái Bình, nay là tỉnh Hưng Yên vào tháng 9 năm 1972 khi làm nhiệm vụ mở đường, vận chuyển qua sông, giữ vững mạch máu giao thông.
Có mặt tại buổi lễ, cựu chiến binh Nông Thái Quốc, ở thị trấn Quán Hàu, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình cũ, nay là xã Quảng Ninh, tỉnh Quảng Trị bồi hồi nhớ lại, ngày đó ông là người lái ca nô đưa đón bộ đội, vận chuyển hàng hóa, vũ khí đạn dược qua sông Long Đại và cấp cứu, đưa đồng đội bị thương về tuyến sau. Đã hơn 50 năm trôi qua, cựu chiến binh Nông Thái Quốc vẫn nhớ rất rõ ngày 16 chiến sỹ Thanh niên xung phong hy sinh ngay tại bến phà Long Đại để giữ mạch Trường Sơn thông suốt, đêm ngày chi viện cho chiến trường lớn miền Nam. “Bến phà Long Đại ngày đó là túi bom của Mỹ, không có chỗ nào ác liệt bằng bến phà. Ngày 19/9/1972, Mỹ thả bom laze đánh trúng hầm, chúng tôi ở bến phà phải cấp cứu cho nhau, bảo vệ nhau, nhìn thấy nhau là rơi nước mắt, rất là thương nhau. Hôm nay thế hệ sau này đã tôn tạo di tích lịch sử của bến phà Long Đại anh hùng để cho đồng chí đồng đội của tôi hôm nay và mai sau mãi mãi trường tồn”.
Hiện nay, Bến phà II Long Đại không chỉ là di tích lịch sử mà còn là minh chứng sống động về sự tàn khốc của chiến tranh, khắc ghi ý chí quật cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Ngày 9/9/2025, Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch chính thức công nhận Bến phà II Long Đại là Di tích Lịch sử Quốc gia. Điều này khẳng định giá trị lịch sử của địa danh này trong lịch sử kháng chiến, trở thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống, tri ân liệt sĩ, phát triển du lịch văn hóa, lịch sử, tâm linh trong tương lai.
Chương trình nghệ thuật, chính luận “Lời tri ân - Dòng sông hoa lửa” là lời tri ân các lực lượng bộ đội, thanh niên xung phong, dân quân... đã hy sinh anh dũng bên bến phà II Long Đại trong những năm kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, thống nhất đất nước. Chương trình nghệ thuật “Lời tri ân - Dòng sông hoa lửa” với những ca khúc “Bước chân trên dãy Trường Sơn”, “Bình Trị Thiên khói lửa”, “Trường Sơn Đông – Trường Sơn Tây” đã chạm tới trái tim người xem.
Cựu chiến binh Nguyễn Thanh Cam, ở thôn Xuân Dục, xã Trường Ninh, tỉnh Quảng Trị xúc động khi được sống lại ký ức một thời hoa lửa, nơi những bước chân thanh niên xung phong đã mở đường, vượt qua mưa bom bão đạn để nối liền hậu phương và tiền tuyến. “Cảm xúc, những kỷ niệm năm xưa chiến đấu vào sống ra chết, cảm tử, hy sinh vì đất nước. Lúc đó đơn vị làm lễ truy điệu sống, ra đi làm nhiệm vụ xác định không trở về. Hôm nay kỷ niệm thanh niên xung phong, các cấp các ngành quan tâm tôn tạo công trình di tích, đền ơn đáp nghĩa, tưởng nhớ liệt sĩ, những người đã khuất”.
Một số hình ảnh tại chương trình:
