Theo bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, vitamin đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và các hoạt động sống của cơ thể. Tuy nhiên, không phải cứ bổ sung nhiều là tốt. Việc lạm dụng vitamin, đặc biệt khi tự ý sử dụng mà không có hướng dẫn từ bác sĩ, có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng.
Các chuyên gia khuyến cáo, vitamin cần được sử dụng đúng liều lượng để tránh những tác hại nguy hiểm như tổn thương gan, sỏi thận, thậm chí ảnh hưởng đến thai nhi. Dưới đây là những nguy cơ tiềm ẩn khi cơ thể dư thừa một số loại vitamin phổ biến.
Thừa vitamin A nguy cơ dị tật thai nhi và hại gan
Vitamin A đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì thị lực, bảo vệ da, niêm mạc và tăng sức đề kháng. Tuy nhiên, việc sử dụng quá liều, đặc biệt từ dầu cá hoặc các chế phẩm đa vitamin, có thể dẫn đến hàng loạt vấn đề sức khỏe.
Ở trẻ nhỏ, dư thừa vitamin A có thể gây phồng thóp, co giật, tăng áp lực nội sọ. Người lớn và trẻ lớn khi dùng quá mức có thể gặp các triệu chứng như khô da, nứt môi, viêm lợi, đau xương khớp, rụng tóc, chán ăn, chóng mặt, buồn nôn.
Đáng chú ý, nếu lượng vitamin A trong cơ thể quá cao, gan có thể bị tổn thương, xương trở nên giòn và dễ gãy. Đặc biệt, phụ nữ mang thai dùng liều cao (trên 10.000 đơn vị/ngày) có nguy cơ sinh con bị dị tật, nhất là trong ba tháng đầu thai kỳ.
Khi cần sử dụng, mỗi ngày với trẻ em chỉ uống liều 20.000UI, người lớn liều 100.000UI, mỗi đợt chỉ kéo dài từ 1 - 2 tháng, sau 4 - 5 tháng mới tiếp tục đợt khác. Liều vitamin A bổ sung quá cao (quá 10.000 đơn vị) sẽ xảy ngộ độc, dị dạng thai nhi đặc biệt là trong ba tháng đầu của thai kỳ.
Thừa vitamin C nguy cơ sỏi thận và rối loạn chuyển hóa
Vitamin C được biết đến với công dụng tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa, làm đẹp da. Tuy nhiên, khi lạm dụng qua đường tiêm hoặc uống liều cao thường xuyên, cơ thể có thể gặp nhiều tác dụng phụ nguy hiểm.
Sử dụng quá mức vitamin C có thể dẫn đến sỏi thận, tiêu chảy, viêm loét dạ dày - ruột, viêm đường tiết niệu, giảm sức bền hồng cầu, rối loạn đông máu. Một số trường hợp còn bị chứng “metabolic acidosis” – tình trạng axit trong cơ thể tăng cao, gây đau đầu, buồn nôn, đau bụng, mất nước.
Thừa vitamin D có nguy cơ tiêu xương, suy thận, tăng huyết áp
Vitamin D có vai trò quan trọng trong chuyển hóa và hấp thu canxi, giúp xương và răng chắc khỏe. Tuy nhiên, bổ sung quá liều có thể gây tăng canxi máu, dẫn đến loạt biến chứng nguy hiểm như: Buồn nôn, giảm cân, mệt mỏi; Canxi tích tụ ở thận gây suy thận, nguy cơ tử vong; Rối loạn tiêu hóa, đau khớp, sốt cao, co giật; Tăng huyết áp, chảy máu võng mạc, rối loạn tâm thần.
Ở trẻ nhỏ, dư thừa vitamin D có thể gây biếng ăn, mệt mỏi, nôn ói, xương hóa sụn sớm. Phụ nữ mang thai dùng quá mức có thể bị vôi hóa nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
Các chuyên gia khuyến nghị, cách bổ sung vitamin an toàn nhất là thông qua chế độ ăn uống khoa học, đa dạng thực phẩm. Nếu cần sử dụng thực phẩm bổ sung hoặc thuốc, hãy tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh tự ý dùng để ngăn ngừa nguy cơ dư thừa gây hại cho sức khỏe.
