Một báo cáo mới đã cho thấy, sức hút từ những chiếc xe giá rẻ của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang tăng lên đáng kể. Nhu cầu ô tô do Trung Quốc sản xuất lớn đến mức nước này không có đủ tàu để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu ô tô mới.
Nhu cầu thách thức tỷ lệ xuất khẩu
Ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc đang thách thức mô hình thu nhập xuất khẩu. Trong các lĩnh vực thương mại khác, quốc gia này nhận thấy nhu cầu về hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc chững lại, với tổng kim ngạch xuất khẩu giảm 5,5% vào năm 2023. Trong khi đó, nhu cầu xuất khẩu ô tô đã tăng gấp 4 lần trong 3 năm qua và tăng 86% tính đến hết tháng 7/2023, với việc Trung Quốc vượt qua Nhật Bản để trở thành nước xuất khẩu xe hàng đầu trong năm nay.
Về phần mình, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang cung cấp ngày càng nhiều loại xe ICE (xe động cơ đốt trong) cho người tiêu dùng nước ngoài với mức giá hấp dẫn. Nguyên nhân có thể liên quan đến sự thay đổi lớn trong xu hướng tiêu dùng địa phương.
Chi tiêu của người tiêu dùng ở Trung Quốc đối với ô tô và cả các mặt hàng khác đã suy yếu, do chính sách nghiêm ngặt “zero COVID” của nước này. Ngay cả sau khi các hạn chế được dỡ bỏ, vẫn có rất ít dấu hiệu niềm tin được khôi phục.
Trong khi đó, những người có ý định mua ô tô mới đang có xu hướng chuyển sang sử dụng năng lượng điện. Các nhà sản xuất Trung Quốc đang dẫn đầu thế giới về sản xuất xe điện (EV). Nhưng điều đó khiến lượng cung xe ICE vượt quá và không thể bán được. Nhiều chiếc xe trong số này hiện đang được chuyển hướng ra nước ngoài và chào bán cho người tiêu dùng nước ngoài với giá thấp.
Một báo cáo từ tờ New York Times dẫn lời cựu Giám đốc Chrysler Trung Quốc, người tuyên bố các nhà sản xuất Trung Quốc không có lựa chọn nào khác ngoài việc thúc đẩy xuất khẩu hoặc gặp rủi ro về hậu quả của việc đóng cửa các nhà máy.
Các quốc gia, ngoại trừ Mỹ, đang trở thành mục tiêu
Mục tiêu xuất khẩu ô tô từ phương Đông dường như nhắm vào các mục tiêu một cách không tính toán. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã chiếm thị phần lớn ở Nga sau khi nhiều thương hiệu phương Tây rút khỏi quốc gia này như một sự đáp trả cuộc xung đột Ukraine đang diễn ra.
Phần lớn thị trường Đông Nam Á, Nam Mỹ và Mexico đã chứng kiến các thương hiệu Trung Quốc xâm nhập đáng kể vào sản phẩm của họ. Ví dụ, ở Mexico, Chevrolet Aveo được thiết kế dựa trên chiếc Wuling được đổi tên, nhờ sự hợp tác của SAIC với General Motors. Một trường hợp tương tự có thể được tìm thấy trong Mexico Dodge Journey với chiếc Trumpchi GS5.
Tại Úc, MG (thuộc sở hữu của SAIC từ năm 2007) đã trở thành một trong những lựa chọn bán chạy nhất trên thị trường ô tô mới. Và ở châu Âu, số lượng nhà sản xuất ô tô Trung Quốc tham dự Triển lãm ô tô Munich nhiều gấp đôi so với lần tổ chức trước đó vào năm 2021.
Tuy nhiên, Mỹ vẫn là một đối thủ khó vượt qua đối với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc. Thuế quan thời ông Trump áp lên ô tô Trung Quốc đã khiến rất ít xe được sản xuất ở Mỹ. Ô tô ICE và EV từ Trung Quốc phải chịu mức thuế 25%, động cơ và pin chạy bằng xăng cũng vậy.
Các công ty đóng tàu đấu tranh để đáp ứng nhu cầu mới
Dường như trở ngại lớn nhất đối với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là vấn đề thiếu tàu để vận chuyển ô tô. Theo Daniel Nash, người đứng đầu bộ phận vận chuyển ô tô tại VesselsValue, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc và các hãng tàu của họ đã đặt gần như tất cả 170 đơn đặt hàng đang chờ xử lý trên toàn thế giới cho các tàu chở ô tô mới. Trước thời điểm bùng nổ nguồn cung ô tô, chỉ có 4 hãng vận tải được đặt hàng.
Chi phí thuê tàu chở ô tô cũng tăng cao. Nếu vào năm 2021, các nhà sản xuất chỉ phải trả 16.000 USD mỗi ngày (khoảng 382,9 triệu đồng), thì vào năm 2023, chỉ hai năm sau, con số đó đã tăng lên 105.000 USD mỗi ngày (khoảng 2,5 tỷ đồng).
Các công ty đóng tàu được The New York Times trích dẫn nói về những ca làm việc suốt ngày đêm, trong đó một thợ hàn cho biết phải làm ca 12 tiếng với thời gian nghỉ giữa ca là 2 tiếng.
BYD, dự kiến sẽ có một cú đột phá lớn vào châu Âu trong những năm tới, đang chi gần 600 triệu USD (khoảng 14,3 nghìn tỷ đồng) cho sáu chiếc tàu chở ô tô lớn nhất từng được đóng. Hầu hết đều được lên kế hoạch giao hàng trong ba năm tới.
