Trong bối cảnh bộ máy chính quyền cấp xã được tinh gọn sau sáp nhập, yêu cầu đặt ra là phải tiếp tục phát huy vai trò hạt nhân lãnh đạo của các chi bộ thôn, bản. Đây cũng là một trong những nội dung trọng tâm tại Đại hội Đảng cấp xã nhiệm kỳ 2025–2030 ở các địa phương vùng cao tỉnh Thái Nguyên.
Nà Váng là một trong những thôn vùng cao còn nhiều khó khăn của xã Phong Quang, tỉnh Thái Nguyên. Với hơn 70 hộ dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống người dân nơi đây còn nhiều thiếu thốn do địa hình cách trở, giao thông khó khăn. Tuy nhiên, từ khi chi bộ thôn với 13 đảng viên vào cuộc quyết liệt, đời sống kinh tế của địa phương dần được nâng lên. Ông Trịnh Xuân Hồng, Bí thư Chi bộ Nà Váng chia sẻ: Nhiều đảng viên đã mạnh dạn đưa các loại cây trồng mới như khoai môn, dưa chuột, ngô lai, cây ăn quả về trồng thử nghiệm. Khí hậu, đất đai phù hợp nên năng suất cây trồng cao, mô hình dần lan rộng, góp phần cải thiện thu nhập và giảm nghèo bền vững cho người dân.
“Chi bộ đã xây dựng nghị quyết, xác định nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế gắn với chuyển đổi số trong nông nghiệp. Chúng tôi chỉ đạo các đoàn thể tuyên truyền, vận động bà con mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; đưa vào sản xuất các giống cây có giá trị kinh tế cao. Đồng thời, phối hợp với chính quyền địa phương đầu tư hạ tầng như làm đường, sửa nhà văn hóa, xây dựng nhà ở cho hộ nghèo và cận nghèo... nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân” - Ông Trịnh Xuân Hồng nói.
Từ thực tế Nà Váng có thể thấy, chi bộ không chỉ có nhiệm vụ truyền đạt nghị quyết mà còn là lực lượng trực tiếp “cầm tay chỉ việc”, đi đầu trong mọi phong trào, thay đổi tư duy sản xuất, lối sống và hành vi của người dân vùng cao. Sau sáp nhập, địa bàn rộng hơn, dân cư phân tán, có nơi cách trung tâm xã tới 30 km. Trong điều kiện đó, Đại hội Đảng bộ các xã vùng cao xác định chi bộ thôn, bản chính là lực lượng nòng cốt để giữ ổn định chính trị, phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng nông thôn mới ngay tại cơ sở.
Tại xã Thượng Quan, công tác kiện toàn tổ chức cơ sở đảng được thực hiện bài bản. 17 chi bộ thôn, bản được rà soát, sắp xếp lại, phân công đảng viên phụ trách cụm dân cư, ban hành nghị quyết riêng phù hợp tình hình từng nơi; công tác dân vận được coi là giải pháp then chốt giúp chi bộ phát huy vai trò trung tâm đoàn kết, kết nối và tạo đồng thuận trong nhân dân.
Bà Trần Thị Huế, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Thượng Quan cho biết: “Đảng bộ xã tăng cường chỉ đạo chi bộ, đảng viên nâng cao hiệu quả công tác dân vận, gắn với các nhiệm vụ như xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo, cải cách hành chính, chuyển đổi số... Mục tiêu nhiệm kỳ tới là hằng năm kết nạp đảng viên mới đạt từ 3% trở lên so với tổng số đảng viên đầu nhiệm kỳ”.
Sự định hướng kịp thời của cấp ủy đã giúp nhiều chi bộ thôn, bản triển khai các mô hình phù hợp thực tiễn như: “Địa chỉ tin cậy”, “Phòng chống bạo lực gia đình”, “Xây dựng gia đình hạnh phúc”… Đảng viên chính là những người đi đầu tuyên truyền, vận động và nêu gương...
Bà Hà Thị Thu, Bí thư Chi bộ thôn Khâu Nèn, xã Nghiên Loan cho rằng khi chi bộ trở thành hạt nhân văn hóa, thì hủ tục sẽ được đẩy lùi, an ninh trật tự thôn xóm ngày càng tốt hơn: “Chi bộ phân công từng đảng viên lồng ghép tuyên truyền tại các cuộc họp thôn các nội dung như: không bạo lực gia đình, không sinh con thứ ba, phòng chống tệ nạn xã hội... Bà con dần thay đổi nhận thức rõ rệt, tảo hôn cũng giảm mạnh so với những năm trước”.
Trong bối cảnh đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng nông thôn mới nâng cao, xã hội số ở vùng cao, chi bộ thôn, bản tiếp tục đóng vai trò then chốt. Từ chủ trương đến thực tế, chi bộ trở thành nơi “làm mẫu”, giúp người dân tiếp cận các khái niệm mới như: chuyển đổi số trong nông nghiệp, dịch vụ công trực tuyến, truy xuất nguồn gốc sản phẩm... Tại xã Côn Minh, nơi có tới 29 chi bộ với 726 đảng viên sau sáp nhập, tỷ lệ đảng viên trên 35 tuổi chiếm hơn 88%. Tuy nhiên, mới chỉ khoảng 40% sử dụng thành thạo công nghệ, chủ yếu là công chức và đảng viên trẻ. Nhận diện rõ rào cản này, Đảng ủy xã đã mở lớp bồi dưỡng công nghệ thông tin cho bí thư chi bộ, tổ chức sinh hoạt chi bộ gắn thực tiễn, hướng dẫn sử dụng công cụ như Zalo nhóm để chia sẻ một số tài liệu, văn bản... để tăng hiệu quả lãnh đạo.
Ông Đàm Đình Trưởng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Côn Minh cho biết: “Ngay tại Đại hội Đảng bộ xã lần thứ I, chúng tôi đã đề ra nhiều nhiệm vụ trọng tâm, trong đó có củng cố tổ chức, kiện toàn chi ủy sau sáp nhập, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ theo hướng thiết thực, hiệu quả. Xã phấn đấu tăng tỷ lệ đảng viên sử dụng thành thạo công nghệ thông tin, chia sẻ video kỹ năng sinh hoạt chi bộ, tuyên truyền gương người tốt, việc tốt, lan tỏa mô hình sinh hoạt sáng tạo trong toàn Đảng bộ.”
Thực tiễn ở Thái Nguyên cho thấy, chi bộ thôn, bản vùng cao không chỉ là “cầu nối” giữa Đảng với dân mà còn là lực lượng kiến tạo sự đồng thuận, dẫn dắt phát triển từ mỗi bản làng. Trong giai đoạn mới, khi địa bàn mở rộng, khi yêu cầu chuyển đổi số và phát triển toàn diện được đặt ra cấp thiết thì sự vào cuộc kịp thời, sát dân và thực chất của các chi bộ chính là yếu tố quyết định để chủ trương của Đảng đi vào cuộc sống. Phát huy vai trò chi bộ cũng chính là góp phần giữ vững thế trận lòng dân nơi vùng cao còn nhiều khó khăn.
