Đây không chỉ là thay đổi về hệ thống kỹ thuật, mà còn là cột mốc chuyển đổi tư duy quản trị Nhà nước theo hướng tập trung, minh bạch, hiện đại.
Tình trạng phân mảnh của các cổng dịch vụ công và yêu cầu của bối cảnh mới
Nằm trong nỗ lực chuyển đổi số các thủ tục hành chính, xây dựng chính phủ số, đưa người dân bước lên môi trường số, trong nhiều năm gần đây, các tỉnh, thành phố và Bộ, ngành đã đầu tư xây dựng Cổng dịch vụ công của riêng mình và đạt được những thành tựu ấn tượng. Tuy nhiên, quá trình triển khai vào thực tiễn cho thấy, mô hình phân tán này dần đến nhiều bất cập: Giao diện không đồng nhất, dữ liệu không liên thông, quy trình xử lý chồng chéo, gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp khi truy cập.
Khi mỗi tỉnh, thành, Bộ ngành đều tự xây dựng cổng dịch vụ công theo cách riêng, người sử dụng mỗi lần giao dịch tại địa phương khác phải học lại giao diện, quy trình mới. Các thủ tục giống nhau nhưng cách triển khai lại khác nhau, dẫn đến lặp lại, tốn thời gian và nguồn lực.
Thực trạng kể trên đặt ra yêu cầu cần phải hợp nhất các cổng dịch vụ công của tỉnh thành, Bộ ngành vào một cổng dịch vụ công duy nhất: Cổng dịch vụ công quốc gia.
Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2025, ông Nguyễn Duy Hoàng, Cục trưởng Cục Kiểm soát Thủ tục hành chính (Văn phòng Chính phủ), chia sẻ về định hướng phát triển của Cổng dịch vụ công quốc gia trong thời gian tới, mục tiêu trở thành điểm “một cửa số” duy nhất, cung cấp các dịch vụ công trực tuyến của quốc gia, phục vụ người dân, doanh nghiệp trong việc thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử. Đây được đánh giá là một bước triển khai quan trọng nhằm hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và Lãnh đạo Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Lộ trình hợp nhất được triển khai như sau: Đóng giao diện Cổng Dịch vụ công cấp tỉnh từ 1/7/2025, Cổng dịch vụ Công cấp bộ chậm nhất đến hết tháng 2/2026. Sau thời điểm này, người dân và doanh nghiệp chỉ cần truy cập một địa chỉ duy nhất là dichvucong.gov.vn để thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến, bất kể thủ tục đó thuộc thẩm quyền của Bộ, ngành hay địa phương này.
Việc hợp nhất các cổng dịch vụ công cũng có ý nghĩa chiến lược trong bối cảnh từ ngày 1/7, quá trình hợp nhất các tỉnh thành, địa phương chính thức có hiệu lực.
Việc thực hiện thủ tục hành chính không phụ thuộc địa giới hành chính giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là những người ở xa trung tâm hoặc hoạt động trên nhiều địa bàn. Người dân chỉ cần ghi nhớ một địa chỉ duy nhất, mọi thủ tục hành chính đều có thể truy cập và thực hiện theo quy trình đã được chuẩn hóa.
Công dân tại Hà Nội có thể làm thủ tục ở Lâm Đồng, doanh nghiệp ở tại Đà Nẵng có thể theo dõi tiến độ xử lý các hồ sơ liên quan trên hệ thống chung. Tất cả đều minh bạch, có thể truy vết và tiết kiệm đáng kể thời gian lẫn chi phí. Việc hợp nhất còn có ý nghĩa trong việc tập trung hạ tầng, giảm lãng phí đầu tư song song ở từng tỉnh thành.
Cổng dịch vụ công quốc gia là cổng dịch vụ công duy nhất cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn quốc cũng sẽ thống nhất việc cung cấp dịch vụ, giảm thiểu phân tán, trùng lặp và nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần xây dựng một nền hành chính công hiện đại, chuyên nghiệp, phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp, đồng thời góp phần thúc đẩy chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Mặc dù vậy, vẫn còn không ít thách thức và yêu cầu chuyển đổi đặt ra đối với hệ thống. Việc đóng cổng tỉnh, khai thông quốc gia đòi hỏi nỗ lực đồng bộ từ hàng loạt Bộ, ngành và địa phương, cần phải hoàn thiện cơ sở hạ tầng CNTT, đảm bảo hệ thống DVCQG hoạt động liên tục, không bị đứt quãng. Để đạt được điều đó, chúng ta cũng cần tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn đối với đội ngũ cấp xã, phường. Đặc biệt là yêu cầu chuẩn hóa và đồng bộ hàng trăm thủ tục hành chính các cấp.
Theo ông Nguyễn Văn Khoa – Tổng Giám đốc FPT: “Thủ tục phân cấp về các xã rất lớn, ngoài việc đơn vị cung cấp đảm bảo hệ thống công nghệ được chạy, các địa phương chốt ngay quy trình thực hiện. Hệ thống sẵn sàng là một chuyện, cán bộ có dùng được không là chuyện khác. Tuyệt đối không được chủ quan, người dân, doanh nghiệp không làm được thủ tục hành chính là chúng ta có trách nhiệm rất lớn."
Các địa phương đã sẵn sàng
Mặc dù vẫn còn vài ngày nữa mới đến mốc 1/7, tuy nhiên với quyết tâm cao độ nhất, nhiều địa phương, Bộ ngành trong cả nước đã hoàn tất quá trình chuyển đổi theo như kế hoạch. Hiện, TP.HCM, Bắc Ninh, Lào Cai, Yên Bái, Đồng Tháp, Tiền Giang… đã hoàn tất quá trình thử nghiệm, chuyển đổi, sẵn sàng cho việc chính thức áp dụng từ mốc thời gian này.
Đơn cử, tại Lào Cai, toàn tỉnh đã thực hiện công khai 1.832 thủ tục hành chính trên Cổng dịch vụ Công quốc gia, 99/99 xã, phường mới được tạo tài khoản và khai báo trên hệ thống phần mềm giải quyết thủ tục hành chính; đang tiến hành rà soát, cập nhật các thủ tục hành chính chuyển cấp.
Hà Tĩnh cũng hoàn thành cập nhật 1.431 dịch vụ công trực tuyến lên cổng Dịch vụ Công quốc gia và sẵn sàng cho việc đóng Cổng dịch vụ Công cấp tỉnh khi bắt đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Ông Hoàng Tùng Phong – Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Hà Tĩnh - cho biết, từ ngày 1/7, khi người dân, doanh nghiệp đăng nhập vào cổng dịch vụ công của tỉnh, hệ thống sẽ thông báo và tự động chuyển đến Cổng Dịch vụ Công quốc gia trong thời gian 30 giây, sau đó người dân chỉ cần thêm một thao tác là lựa chọn địa phương để giải quyết TTHC, còn tất cả các thao tác khác sẽ không đổi.
TP.HCM, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và Bình Dương cũng tiến hành vận hành thử nghiệm đồng thời các hệ thống hạ tầng kỹ thuật dùng chung và đạt kết quả thông suốt.
Tại Hà Nội, các đợt tập huấn toàn diện cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn về quy trình giải quyết thủ tục hành chính và vận hành hệ thống dịch vụ công theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp cũng được tiến hành. Cả hệ thống chính trị của địa phương sẵn sàng chuyển đổi thông suốt để phục vụ người dân với hiệu quả cao nhất.
Đóng cổng tỉnh, khai thông cổng quốc gia không chỉ là sự thay đổi về giao diện hệ thống mà là sự chuyển đổi về tư duy quản trị. Lần đầu tiên người dân và doanh nghiệp được tiếp cận một hệ thống duy nhất, minh bạch, tiện lợi và hiện đại. Ngày 1/7/2025 sẽ trở thành một cột mốc đáng nhớ trong lịch sử chuyển đổi số hành chính quốc gia.
