Theo hai nhà báo Jeff Zeleny và Kevin Liptak của CNN, bốn năm chuẩn bị bên ngoài Nhà Trắng – từ việc soạn thảo hàng loạt sắc lệnh hành pháp đến lập kế hoạch tái cơ cấu lực lượng lao động liên bang – vẫn không thể thay đổi một thực tế rằng, thành công hay thất bại của một Tổng thống Mỹ phần lớn phụ thuộc vào cách nhà lãnh đạo này ứng phó với những thách thức nằm ngoài tầm kiểm soát trực tiếp của mình.
Đối với ông Trump, điều đó thể hiện rõ nhất ở ba vấn đề: nền kinh tế, kế hoạch tinh gọn bộ máy chính quyền và nỗ lực chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine.
Điểm nóng thuế quan
Tuần thứ bảy trong lần tại nhiệm thứ hai của Tổng thống Mỹ lẽ ra phải là một tuần lễ thắng lợi, khi ông Trump đã có bài phát biểu quan trọng trước Quốc hội nhằm củng cố sự ủng hộ của đảng Cộng hòa đối với chương trình nghị sự của Nhà Trắng. Song, mọi chuyện dường như đang đi chệch hướng, trong bối cảnh
Chỉ một ngày sau khi áp thuế lên Canada và Mexico, Trump bất ngờ rút lại quyết định, nhượng bộ trước áp lực từ các nhà sản xuất ô tô trong nước bằng cách gia hạn thêm một tháng. Việc hoãn áp thuế đối với Mexico và Canada đã gây ra tình trạng hỗn loạn trên thị trường tài chính, khiến chứng khoán lao dốc.
Đến 7/2, ông lại tiếp tục thay đổi quan điểm, đe dọa áp mức thuế 250% đối với các sản phẩm sữa nhập khẩu từ Canada – một động thái không hề được nhắc đến trong hàng giờ phỏng vấn và họp báo suốt cả tuần trước.
Vấn đề thuế sữa là điều ông Trump đã trực tiếp đề cập trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Canada Justin Trudeau trong tuần này. Tổng thống Trump chia sẻ trên Truth Social rằng, cuộc trò chuyện kết thúc theo cách "khá" thân thiện. Tuy nhiên, theo chia sẻ của một số quan chức Nhà Trắng, cuộc gọi đôi lúc trở nên căng thẳng, khi hai nhà lãnh đạo tranh cãi gay gắt và không ngại lời lẽ nặng nề để bảo vệ lập trường của mình.
Trên thực tế, ông Trudeau đã cố gắng liên hệ với ông Trump nhiều ngày trước khi mức thuế 25% có hiệu lực nhưng không nhận được phản hồi từ Washington. Đến khi nhà lãnh đạo Canada có cơ hội trực tiếp nói với ông chủ Nhà Trắng rằng quyết định áp thuế của Mỹ có thể dẫn đến hệ quả tệ hại, quan hệ giữa Ottawa và Washington đang trên đà lao dốc.
Cuộc điện đàm với ông Trudeau dù chưa dập tắt ý định tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Canada của ông Trump nhưng đến ngày hôm sau, ông chủ Nhà Trắng đã phần nào chấp nhận nhượng bộ bằng cách ký gia hạn mức thuế mới cho đến tháng 4.
Ảnh hưởng của ông Musk
Tuần này, căng thẳng gia tăng trong Nhà Trắng xoay quanh tỷ phú Elon Musk và vai trò của ông tại Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), khi các cơ quan liên bang gấp rút hoàn thiện kế hoạch tái cơ cấu trước hạn chót ngày 13/3 - một bước đi quan trọng trong nỗ lực cắt giảm nhân sự và thu hẹp quy mô chính phủ của Nhà Trắng.
Một số thành viên Nội các đã bày tỏ bất bình về việc thiếu quyền tự chủ trong chính cơ quan của mình sau những quyết định có phần cứng rắn của ông Musk. Tại Đồi Capitol, nhiều thành viên đảng Cộng hòa cũng bày tỏ lo ngại trước phản ứng giận dữ từ cử tri về các đợt cắt giảm mạnh mẽ và lo sợ điều này sẽ gây ra sự hỗn loạn trong lòng nước Mỹ.
Các quan chức tiết lộ với CNN rằng Ngoại trưởng Marco Rubio nằm trong số những thành viên Nội các phản đối một số biện pháp của DOGE. Ông Rubio được cho là đã chia sẻ những lo ngại này với các đồng nghiệp cũ tại Thượng viện.
Bộ Ngoại giao là một trong những cơ quan công khai phản đối các yêu cầu của ông Musk, tiêu biểu như yêu cầu nhân viên liệt kê năm nhiệm vụ họ đã hoàn thành trong tuần và gửi email đến toàn bộ hệ thống chính phủ. Bộ này đã chỉ đạo nhân viên của mình phớt lờ yêu cầu trên, coi đó là sự can thiệp không phù hợp.
Trong một cuộc họp kín tuần này, khi ông Trump tuyên bố với Nội các rằng hãy "giữ lại bất cứ ai các vị muốn, bất cứ ai các vị cần", ông Rubio và các thành viên khác đã tranh luận gay gắt với ông Musk về những quan điểm khác biệt trong việc thu nhỏ bộ máy chính quyền. Tuy nhiên, vào tuần trước, Tổng thống Trump đã lên tiếng bác bỏ mọi dấu hiệu mâu thuẫn, tờ The New York Times đưa tin.
"Không có xung đột nào cả, tôi đã có mặt ở đó", ông Trump nói trả lời báo giới khi được hỏi về cuộc họp. "Ông Elon và ông Marco rất hòa hợp, cả hai đều làm việc rất tốt. Không có vấn đề gì hết".
Ông Trump cũng tái khẳng định sự ủng hộ của mình đối với tầm nhìn của Musk—một trong số ít cố vấn được mời lên chuyên cơ Không lực Một vào tối 7/3 để cùng Tổng thống Mỹ bay đến khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida.
Sự bất định của Mỹ về vấn đề Ukraine
Cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine đã trở thành nguồn cơn gây thất vọng đối với Tổng thống Trump, nhất là khi thời hạn do chính ông đặt ra - giải quyết chiến sự trong vòng một ngày sau khi nhậm chức - đã trôi qua mà không mang lại bất kỳ kết quả cụ thể nào.
Cơn tức giận của ông Trump chủ yếu dồn vào Ukraine, thể hiện rõ trong cuộc đối đầu căng thẳng tại Phòng Bầu dục tuần trước, nơi Tổng thống Volodymyr Zelensky bị yêu cầu rời khỏi Cánh Tây sau một cuộc tranh cãi nảy lửa với những người đứng đầu Nhà Trắng.
Sau vụ việc, một số quan chức thân cận với nhà lãnh đạo Washington đã hoài nghi về khả năng hàn gắn mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo. Nhiều đồng minh hàng đầu của ông Trump thậm chí công khai đề xuất rằng ông Zelensky nên từ chức. Trong tuần trước, Nhà Trắng thông báo tạm dừng viện trợ quân sự cho Kiev và không lâu sau đó, có thông tin cho biết việc chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine cũng bị Mỹ hạn chế một phần.
Dù vậy, CNN đưa tin, một số quan chức Mỹ đã lặng lẽ liên lạc lại với Zelensky và đội ngũ của ông, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ổn định quan hệ với Nhà Trắng càng sớm càng tốt, đồng thời thúc giục Ukraine đưa các cuộc đàm phán trở lại đúng hướng theo ý muốn của ông Trump.
Trong số những người trực tiếp trao đổi với ông Zelensky có ông Keith Kellogg, đặc phái viên Mỹ về Ukraine, CNN dẫn một nguồn tin thân cận với cuộc thảo luận cho biết. Thông điệp này nhanh chóng được đáp lại bằng một bài đăng hòa giải từ ông Zelensky trên nền tảng X vào tuần trước, trong đó ông gọi cuộc họp căng thẳng tại Phòng Bầu dục là một sự kiện "đáng tiếc".
Những nỗ lực ngoại giao này dường như đã có tác dụng.
Tối thứ 4/3, ông Trump tỏ ra cởi mở hơn với việc hòa giải, thậm chí vui mừng đọc to thông điệp của Tổng thống Zelensky trong bài phát biểu trước Quốc hội. Đến 6/3, Washington và Kiev đã sắp xếp các cuộc đàm phán chính thức tại Saudi Arabia vào tuần tới.
"Ông Trump coi lá thư của ông Zelensky là một bước đi đầu tiên rất tích cực", Đặc phái viên Mỹ về vấn đề Trung Đông, ông Steve Witkoff, cho biết hôm 6/3. "Có một lời xin lỗi, một sự thừa nhận rằng Mỹ đã đóng góp rất nhiều cho Ukraine và một thái độ biết ơn".
Tuy nhiên, thái độ của ông Trump với Moscow vẫn không nhất quán.
Tối 7/2 (theo giờ Mỹ), trong một bài đăng trên trang cá nhân Truth Social, nhà lãnh đạo Mỹ cảnh báo rằng nước này có thể áp đặt các lệnh trừng phạt mới nếu Nga tiếp tục "tấn công" Ukraine. Nhưng chỉ vài giờ sau đó, trong một cuộc họp tại Phòng Bầu dục, ông Trump lại khẳng định rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin "nắm giữ tất cả các lá bài", đồng thời cho rằng cuộc tấn công của Moscow vào Ukraine là điều "có thể hiểu được".
Đến thời điểm này, không ai còn tỏ ra ngạc nhiên trước sự thay đổi gần như liên tục của Tổng thống Trump trong vai trò là người đứng đầu Nhà Trắng. Câu hỏi duy nhất mà giới quan sát vẫn chưa thể đưa ra câu trả lời chính xác là: Liệu những quyết sách gây tranh cãi của ông có nằm trong một chiến lược xuyên suốt hay chỉ đơn thuần là sự bốc đồng?
