Chóng mặt không phải là bệnh mà là một triệu chứng do nhiều nguyên nhân gây ra. Có nhiều hình thái chóng mặt được người bệnh miêu tả khác nhau trong đó được chia thành 4 loại sau:
Chóng mặt xoay (chóng mặt thực sự): Một ảo giác vận động quay cuồng trong khi cơ thể hoàn toàn yên định so với môi trường xung quanh, gây bất an khó chịu. Người bệnh cảm giác như cơ thể chúng ta đang xoay tròn hoặc các vật xung quanh chúng ta xoay tròn.
Chếnh choáng: Cảm giác đầu choáng váng nhẹ, cơ thể chao đảo khi ngồi yên hoặc đứng yên.
Muốn té xỉu: Người bệnh cảm thấy váng đầu hay cảm giác như sắp ngất xỉu.
Mất thăng bằng: Cảm giác đi đứng không vững, loạng choạng, mất cân bằng.
Chóng mặt thường xuất hiện ở người trên 40 tuổi.
Chóng mặt là triệu chứng phổ biến hay gặp, tần suất đến khám có triệu chứng này từ 5 đến 10% trong tổng số lượt khám bệnh. Triệu chứng này có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng độ tuổi trung niên và người cao tuổi (> 40 tuổi) là hay gặp nhất.
Khi cơn chóng mặt xảy ra, người bệnh có thể xuất hiện các biểu hiện sau:
- Mất thăng bằng
- Quay cuồng, nghiêng ngả
- Bị kéo về một hướng
- Choáng váng, đau đầu
- Buồn nôn, nôn ói
- Tầm nhìn mờ, hoa mắt
- Ù tai, nghe kém
- Chuyển động mắt bất thường hoặc giật nhãn cầu
- Đổ mồ hôi, thay đổi mạch – huyết áp
- Tinh thần suy giảm hoặc không ổn định
Chóng mặt thường gặp ở nhóm tuổi nào?
Thông thường chóng mặt xuất hiện ở người cao tuổi, nhưng tình trạng này ngày càng có xu hướng trẻ hóa. Đa phần các trường hợp chóng mặt là lành tính, nhưng cũng có nguy cơ tiềm ẩn đằng sau gây ảnh hưởng sức khỏe và cuộc sống người bệnh.
Những đối tượng có nguy cơ cao bị chóng mặt bao gồm:
Người cao tuổi
Người cao tuổi bị rối loạn tiền đình chiếm tỷ lệ khá cao, do con người đến độ tuổi bắt đầu bị lão hóa cơ thể, một số cơ quan bị suy giảm chức năng.
Một số nghiên cứu gần đây về dịch tễ học ước tính 35 - 40% người từ 40 tuổi trở lên đã trải qua một số cơn chóng mặt. Những người từ 65 tuổi trở lên tỉ lệ này có thể tăng lên 50 - 60%.
Khoảng gần 8 triệu người Mỹ trưởng thành mắc bệnh mãn tính. Nguy hiểm hơn khi từ những năm 70 trở đi, hơn một nửa số ca tử vong do tai nạn ở người già là do các vấn đề liên quan đến, ngã do chóng mặt và mất cân bằng cân bằng.
Ở Việt Nam thực trạng này cũng diễn ra tương tự, số người mắc hội chứng ngày càng gia tăng và trẻ hóa.
Chóng mặt ngày càng trẻ hoá.
Làm việc trong môi trường căng thẳng
Môi trường làm việc áp lực cao, thường xuyên căng thẳng hoặc thói quen sinh hoạt không khoa học cũng tiềm ẩn nguy cơ cao.
Stress khiến cơ thể sản sinh lượng lớn hormone cortisol gây ra loạt các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch gây tổn thương hệ thống thần kinh, trong đó có dây thần kinh số 8, hệ thống thần kinh thực vật, gây rối loạn hệ thống tiền đình. Do đó tỷ lệ mắc bệnh ở dân văn phòng, người lao động trí óc ngày càng gia tăng.
Phụ nữ mang thai, tiền mãn kinh
Phụ nữ mang thai thường bị ốm nghén dẫn đến chán ăn, đặc biệt trong 3 tháng đầu, cơ thể không được cung cấp đủ dinh dưỡng khiến thai phụ chóng mặt, choáng váng.
Ở giai đoạn mang thai hay tiền mãn kinh, tâm sinh lý của phụ nữ thay đổi rất nhiều. Họ hay cáu gắt, lo lắng, suy nghĩ tiêu cực, đa nghi, giận dỗi vô cớ. Lý do khiến tâm lý trở nên thất thường như vậy là bởi lượng hormone nữ giới trong cơ thể thay đổi đột ngột, làm khởi phát cơn chóng mặt.
Điều trị chóng mặt tùy thuộc vào từng nguyên nhân. Nhiều trường hợp, cơn chóng mặt thường tự động hết mà không cần điều trị do não bộ có thể thích nghi và tự điều chỉnh với sự thay đổi của hệ tiền đình để duy trì sự cân bằng. Tuy nhiên, đối với một số người, phải dùng thuốc hoặc phẫu thuật mới điều trị dứt điểm được, chẳng hạn như khối u hoặc chấn thương não hay cổ.
Người dân khi xuất hiện tình trạng chóng mặt nên đi thăm khám để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị.
