Tuyên bố một lần nữa cho thấy mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương ngày một rạn nứt, với những khác biệt không dễ khoả lấp từ lợi ích an ninh đến thương mại.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội, Tổng thống Donald Trump chỉ trích Liên minh châu Âu (EU) được thành lập với mục đích chính là lợi dụng Mỹ trong thương mại. Ông đồng thời cho rằng, các cuộc đàm phán với khối 27 nước thành viên sẽ không đạt kết quả và ông đề xuất mức thuế quan 50% đối với hàng hoá nhập khẩu từ Liên minh châu Âu, bắt đầu từ ngày 1/6 tới.
Tối hậu thư của ông Donald Trump rút ngắn đáng kể thời hạn đàm phán một thoả thuận có thể cứu mối quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương trị giá 1,6 nghìn tỷ euro.
Thị trường chứng khoán châu Âu chuyển sang sắc đỏ ngay sau tin tức này. Chỉ số DAX, bao gồm 40 công ty lớn nhất của Đức, giảm 2,2%, trong khi CAC 40 của Pháp giảm 2,7%. Vàng, một tài sản an toàn truyền thống, tăng 2,1%. Giá dầu thô Brent, một chỉ báo về hoạt động kinh tế trong tương lai dự kiến, cũng giảm 1,1%.
Ngay sau cảnh báo áp thuế của Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết ông hy vọng động thái này sẽ giúp khơi dậy nhiệt tình đàm phán của EU:
“Có 18 thỏa thuận thương mại quan trọng mà chúng ta phải thực hiện. Các nước châu Á đã đưa ra một số đề xuất rất thú vị. Họ đang đàm phán thiện chí. Tôi hy vọng rằng điều này sẽ thắp lên ngọn lửa trong EU. Bởi như tôi đã nói EU có vấn đề về hành động tập thể.
Có 27 quốc gia nhưng họ lại được đại diện bởi một nhóm ở Brussels. Vì vậy, một số phản hồi mà tôi nhận được là các quốc gia cơ bản thậm chí không biết EU đang đàm phán thay mặt cho họ về điều gì".
Uỷ ban châu Âu ngay lập tức có phản ứng khi khẳng định, các đề xuất mà khối này đưa ra với Mỹ là nghiêm túc, mang tính xây dựng và có lợi cho cả hai bên, trong khi Ngoại trưởng Đức Johan Wadephul khẳng định ủng hộ lập trường đàm phán của Uỷ ban châu Âu:
"Ủy ban châu Âu phải có phản ứng. Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ việc duy trì quyền tiếp cận thị trường Mỹ của Ủy ban châu Âu. Tôi tin rằng những mức thuế quan như vậy không giúp ích cho bất kỳ ai mà chỉ khiến sự phát triển kinh tế ở cả hai thị trường bị ảnh hưởng. Và đó là lý do tại sao chúng tôi tiếp tục theo đuổi các cuộc đàm phán và ủng hộ Ủy ban châu Âu. Chúng tôi muốn bảo vệ châu Âu và thị trường châu Âu đồng thời phát huy sức mạnh để thuyết phục Mỹ".
Đáng chú ý, cảnh báo mới này được đưa ra vài giờ trước cuộc gọi giữa Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer nhằm tìm kiếm cơ sở đàm phán, cũng như ngăn chặn một cuộc chiến thương mại toàn diện.
Liên minh châu Âu trước đó chỉ vài ngày cũng đã gửi tới Mỹ danh sách các nhượng bộ mới. Tuy nhiên, theo Thời báo Tài chính (Financial Times), phía Mỹ muốn các nhượng bộ đơn phương thay vì giảm thuế quan lẫn nhau.
Diễn biến mới nhất này một lần nữa cho thấy những khác biệt cơ bản trong cách tiếp cận của Mỹ và EU về thương mại. Theo chuyên gia Agathe Demarais tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, những yêu cầu của Tổng thống Donald Trump dường như phản ánh sự thất vọng sâu sắc của Mỹ đối với cách tiếp cận của EU đối với các cuộc đàm phán thương mại.
Tổng thống Donald Trump đặc biệt không đồng tình với cách EU quản lý Big Tech và việc đánh thuế giá trị gia tăng của các nước thành viên.
Các đại diện thương mại Mỹ và EU sẽ gặp nhau tại Paris vào đầu tháng 6. Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic đã có ít nhất ba chuyến thăm công khai tới Mỹ kể từ khi ông Donald Trump nhậm chức vào tháng 1/2025.
