Thông tin được Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn cho biết tại hội thảo công bố tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng do Bộ Y tế tổ chức ngày 29/10.
Năm 2012, Việt Nam ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Sau hơn 10 năm thực hiện các biện pháp kiểm soát thuốc lá, tỷ lệ hút thuốc lá chủ động ở người trưởng thành giảm nhưng khá chậm, với tỷ lệ chung ở hai giới là 20,8%; tỷ lệ hút ở nam giới trưởng thành là 41,1% (năm 2021).
“Việt Nam vẫn thuộc nhóm quốc gia tỷ lệ người hút thuốc lá cao nhất thế giới”, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói.
Hút thuốc lá chủ động và thụ động là yếu tố nguy cơ đứng thứ hai gây tử vong và bệnh tật. Ước tính năm 2022, thiệt hại kinh tế đối với xã hội do hút thuốc lá chủ động và thụ động gồm chi phí khám chữa bệnh, tổn thất năng suất lao động do mắc bệnh và tử vong sớm bởi hút thuốc lá chiếm 1,14% GDP (tương đương 108,7 nghìn tỷ đồng). Chi phí này cao gấp 5 lần so với nguồn thu từ thuế thuốc lá mang lại.
Những năm gần đây, bên cạnh thuốc lá truyền thống, thị trường nước ta xuất hiện các sản phẩm thuốc lá mới, gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và sản phẩm thuốc lá lai giữa hai sản phẩm này.
“Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo tất cả các sản phẩm thuốc lá mới đều độc hại, chứa nhiều độc tố khác nhau có thể gây ung thư, bệnh tim và các bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính”, ông Thuấn nói.
Sự xuất hiện thêm các sản phẩm mới này sẽ làm gia tăng số người hút thuốc, tăng nguy cơ sử dụng ma tuý và các chất gây nghiện khác, tăng thêm gánh nặng bệnh tật cho người dân và trầm trọng thêm các vấn đề về y tế công cộng, an ninh trật tự, xã hội và môi trường.
Theo báo cáo của Bộ Y tế, các sản phẩm thuốc lá mới đều gây nhiều nguy cơ bệnh mạn tính giống như thuốc lá thông thường, cụ thể:
Hút thuốc lá điện tử có thể dẫn đến tổn thương phổi cấp, thậm chí gây tử vong, bị thương và bỏng do nổ pin, cháy thiết bị và ngộ độc do quá liều nicotine và ngộ độc các chất ma túy được pha trộn vào dung dịch thuốc lá điện tử.
Thuốc lá điện tử chứa nicotine - chất gây nghiện mạnh, có hại cho sự phát triển não bộ thanh thiếu niên dưới 25 tuổi. Nicotine ảnh hưởng xấu đến sự hình thành các khớp thần kinh gây ra vấn đề về trí nhớ, tập trung, học tập, tự chủ và rối loạn tâm trạng. Hậu quả lâu dài nghiêm trọng gồm nghiện, rối loạn nhận thức, cảm xúc, giảm khả năng tập trung, học tập.
Hút thuốc lá điện tử còn có nguy cơ suy giảm chức năng phổi do tắc nghẽn, rối loạn chức năng mạch máu, cơ xơ cứng mạch máu, huyết khối, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, bệnh động mạch vành, tăng huyết áp và đột quỵ.
Thuốc lá điện tử có thể làm tổn thương DNA gây tăng nguy cơ ung thư, tăng kháng hóa trị liệu. Các sản phẩm thuốc lá mới ảnh hưởng tâm sinh lý giới trẻ, tăng nguy cơ stress và giảm sự ổn định tâm lý.
Thuốc lá điện tử, nung nóng tăng nguy cơ gây bệnh viêm lợi, sâu răng, mất xương quanh răng, tổn thương niêm mạc miệng, tăng nguy cơ nhiễm trùng miệng.
Các vấn đề sức khỏe khác do hút thuốc lá điện tử có liên quan bao gồm đau đầu, ho, mất ngủ, suy nhược, đau ngực ở người trẻ tuổi; kích ứng cổ họng, ho, chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn; trầm cảm, lo âu, bốc đồng.
Từ thực tiễn về tác hại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nêu trên, Bộ Y tế đề xuất Quốc hội ban hành Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và thuốc lá mới khác.
