Bãi than “bám rễ” suốt chục năm
Hơn 10 năm qua, người dân xã Đức Long (thị xã Quế Võ, Bắc Ninh) phải sống trong cảnh khói bụi, ô nhiễm do hoạt động không phép của bãi than thuộc Công ty TNHH Thương mại Hải Đăng Bắc Ninh (Công ty Hải Đăng).
Dù không có bất kỳ giấy phép nào, doanh nghiệp vẫn ngang nhiên tập kết, nghiền than và tro xỉ nhiệt điện trên diện tích hàng nghìn mét vuông, hoạt động ngày đêm như thách thức pháp luật.
Than không được che chắn, xe vận chuyển làm hư hỏng đường giao thông, bụi than phủ kín nhà cửa, ruộng vườn. Những ngày nắng nóng, mùi hóa chất và tro xỉ nhiệt điện lan khắp không gian, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sức khỏe người dân.
“Hoạt động tập kết vật liệu rồi nghiền xỉ, nghiền xít khiến bụi bay hết vào làng, cuộc sống người dân nơi đây rất khổ bởi bụi. Nếu gió tây thì cả làng chìm trong bụi than, bụi xỉ”, ông Nguyễn Văn Huy (trú tại thôn Phú Vân, xã Đức Long) chia sẻ.
“Khi họ làm thì bụi bay khắp làng, khắp đường, người già và các cháu học sinh không thể đi lại được vì bụi, ô nhiễm lắm”, ông nói thêm.
Tình trạng bụi than không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt mà còn đẩy sản xuất nông nghiệp - nguồn sinh kế chính của người dân địa phương - vào nguy cơ suy thoái. Đất đai bị ô nhiễm, cây trồng phủ bụi khiến năng suất sụt giảm rõ rệt.
“Rau trồng không thể ăn, nước ô nhiễm. Trước đây trong thôn chỉ vài người lớn tuổi mắc ung thư, nay tỷ lệ mắc bệnh tăng nhanh”, bà N.T.Đ (ở thôn Phú Vân) phản ánh.
Không chỉ Công ty Hải Đăng, người dân còn cho biết tình trạng ô nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn bởi hoạt động tập kết tro xỉ từ nhà máy nhiệt điện của một công ty khác.
"Ngày nào họ cũng hút tro xỉ, tro bay. Mỗi lần bơm hút thì bụi bay mù mịt khắp làng, khắp xã. Đồ đạc trong nhà lau vài tiếng lại bị phủ lớp bụi than. Quần áo không dám phơi ngoài trời. Cây cối, nước uống cũng đầy tro xỉ", ông Hiểu ở thôn Phú Vân nói.
"Lời hứa gió bay" của doanh nghiệp
Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch UBND xã Đức Long, Công ty Hải Đăng sử dụng đất nằm trong hành lang bảo vệ đê điều để tập kết than, cát, sỏi, xít và tự ý xây dựng nhiều công trình như nhà tạm, nhà vệ sinh, văn phòng... mà không có giấy phép xây dựng cũng như giấy phép hoạt động.
"UBND xã đã lập biên bản vi phạm hành chính, đồng thời gửi tờ trình lên UBND tỉnh Bắc Ninh đề nghị xử lý theo quy định pháp luật. Đồng thời, xã đã ba lần ra thông báo yêu cầu Công ty Hải Đăng dừng hoạt động và trả lại hiện trạng ban đầu. Tuy nhiên, đến nay doanh nghiệp không chấp hành", ông Sơn thông tin.
Gần đây nhất, ngày 29/4, UBND xã Đức Long ra thông báo yêu cầu Công ty Hải Đăng dừng toàn bộ hoạt động tập kết vật liệu xây dựng, di chuyển toàn bộ vật liệu ra khỏi khu vực và tháo dỡ các công trình vi phạm; thời hạn hoàn thành trước ngày 10/5.
Công ty Hải Đăng sau đó gửi đơn đề nghị xin gia hạn đến 15/6 để hoàn trả hiện trạng. Nhưng theo ghi nhận của phóng viên, đến chiều 18/6, doanh nghiệp vẫn hoạt động bình thường, thậm chí còn rầm rộ hơn.
Trước tình hình trên, UBND xã Đức Long tiếp tục lập biên bản vi phạm hành chính trong ngày 18/6 và gửi tờ trình lên UBND tỉnh Bắc Ninh đề nghị có biện pháp mạnh tay.
“Tờ trình nêu rõ: Buộc công ty dừng ngay hoạt động tập kết vật liệu tại khu vực bãi sông; lập rào chắn tạm thời để ngăn chặn tái vi phạm; buộc di dời toàn bộ vật liệu ra khỏi khu vực; tháo dỡ toàn bộ công trình vi phạm. Trường hợp công ty không chấp hành, đề nghị cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt”, ông Sơn thông tin.
Trả lời phóng viên Báo Điện tử VTC News, ông Ngô Minh Mẽ, Giám đốc Công ty Hải Đăng cho biết, sau khi nhận được thông báo của chính quyền, công ty đã xây dựng phương án để tháo dỡ và di chuyển toàn bộ than và vật liệu xây dựng vi phạm trên diện tích đất bãi. Tuy nhiên, do thời tiết mưa nhiều nên ảnh hưởng đến tiến độ. Công ty đang cố gắng tháo dỡ và di chuyển hàng hóa trên bãi nhanh nhất để trả lại nguyên trạng cho UBND xã Đức Long quản lý theo quy định.
